Thời gian gần đây, liên tiếp các sự việc trẻ nhỏ bị chó tấn công, thú cưng cắn hoặc cào dẫn đến hậu quả đau lòng khiến nhiều người hoang mang lo lắng. Điển hình như trường hợp bé trai 11 tuổi tử vong sau khi bị mèo cào ở Lào Cai. Nguyên nhân được xác định do nhiễm virus dại từ mèo – con vật vốn gần gũi và được nhiều gia đình nuôi, cho ăn ngủ cùng trẻ nhỏ.
Theo chia sẻ từ gia đình, bé bị mèo trong nhà cào trầy xước ngoài da và liếm vào. Sau đó không có biểu hiện bất thường, gia đình chủ quan, không đưa bé đi tiêm phòng. Chỉ đến khi bé có biểu hiện sốt, sợ nước, khó thở, co giật… mới đưa đến viện thì không qua khỏi sau hơn một giờ cấp cứu.
Đây không phải là trường thương tâm duy nhất, mới đây một nam thanh niên ở tỉnh Phú Thọ (Hoà Bình cũ) bị chó cắn, nhưng chủ quan không tiêm phòng dại và sau đó cũng đã tử vong. Được biết, con chó cắn nạn nhân là chó hoang, không rõ nguồn gốc. Sau khi bị cắn một thời gian, nạn nhân xuất hiện tình trạng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và nôn, người mệt mỏi, khó thở nhẹ, sốt cao 39,5 độ C, rét run, vã mồ hôi, nôn, thi thoảng nhai hàm nghiến răng.
Đôi khi vết cào hay vật nuôi mang virus dại liếm vào vết thương hở là có thể nhiễm bệnh. Ảnh minh họa.
Sau khi thăm khám và theo dõi bệnh nhân, kíp trực đã hội chẩn và chuyển bệnh nhân lên Viện Y học Nhiệt đới – Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây bệnh nhân được xét nghiệm 2 lần bằng phương pháp RT- PCR có kết quả 2 lần dương tính với virus dại. Bệnh nhân tử vong sau gần 1 tuần điều trị tại bệnh viện.
TS.BS Nguyễn Văn Dũng - Phó Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới Bạch Mai, Phụ trách Đơn vị Tư vấn và Tiêm chủng vắc xin cho biết, mùa hè là dịp trẻ được nghỉ học, vui chơi ở nhà hoặc về quê với ông bà. Tuy nhiên, đây là thời điểm trẻ tiếp xúc với vật nuôi như chó, mèo ở trong nhà nhiều và là nguồn mang virus dại nguy hiểm nếu những vật nuôi đó không được tiêm phòng đầy đủ.
Theo bác sĩ Dũng, bệnh dại lây từ nước bọt của động vật bị dại thông qua vết thương hở do cắn, cào, liếm vết thương. Mọi người thường quen nhắc đến chó dại mà quên rằng mèo cũng có thể là nguồn mang virus lây truyền bệnh sang người. Đặc biệt, mèo vốn được xem là con vật hiền lành, gần gũi nên mọi người chủ quan, cho sinh hoạt cùng nên nguy cơ mắc bệnh là rất cao.
Ngay khi vào cơ thể, virus dại xâm nhập vào các dây thần kinh ngoại biên, chạy dọc theo các dây thần kinh đến tủy sống và não bộ. Khi virus đến não bộ, người bệnh mới thật sự có những dấu hiệu lâm sàng rõ ràng.
Thời gian ủ bệnh dại có thể dưới 1 tuần hoặc trên 1 năm, phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách từ vết thương đến hệ thần kinh trung ương… Vết thương càng ở gần hệ thần kinh trung ương như mặt, cổ, đầu, ngón tay, cơ quan sinh dục ngoài… thì thời gian ủ bệnh càng ngắn.
Tiêm vắc xin phòng dại cho vật nuôi là giải pháp căn cơ để phòng bệnh dại lây sang người. Ảnh minh họa.
Nguy hiểm hơn, vi rút dại không có thuốc đặc trị, nguy cơ tử vong gần như 100% nếu không được tiêm vắc xin kịp thời sau phơi nhiễm. Nói cách khác, chỉ có thể phòng ngừa trước và gần như không thể cứu chữa nếu để bệnh phát triển.
Bác sĩ Dũng cho rằng, bệnh dại có thể phòng ngừa hoàn toàn nếu người bị cào, cắn được xử trí đúng cách và tiêm vắc xin đầy đủ, kịp thời. Ngay cả với những vết cào nhỏ, không chảy máu, nguy cơ vẫn tồn tại nếu vật nuôi nhiễm virus dại.
Bác sĩ Dũng khuyến nghị, người dân tuyệt đối không chủ quan với bất kỳ vết cắn hay cào nào từ chó, mèo, kể cả vật nuôi trong nhà. Nếu bị tổn thương do vậy nuôi gây nên, hãy rửa sạch vết thương ngay lập tức bằng xà phòng dưới vòi nước chảy ít nhất 15 phút. Đến ngay cơ sở y tế có chuyên môn để được tư vấn và tiêm vắc xin phòng dại. Không nên chờ đợi triệu chứng mới đi khám, bởi khi xuất hiện triệu chứng, hầu như không thể cứu chữa.
Phụ huynh nên chủ động đưa trẻ đi tiêm phòng hoặc tư vấn ngay sau khi bị động vật cắn hoặc cào, không nên tự xử lý tại nhà hoặc tham khảo các nguồn không chính thống. Bên cạnh đó, tiêm phòng dại đầy đủ cho chó, mèo, vật nuôi theo đúng lịch của bác sĩ thú y. Lưu ý trẻ khi chơi, tiếp xúc với chó mèo, động vật.
“Nghỉ hè, thay vì khoảng thời gian vui vẻ có thể trở thành ký ức đau thương nếu phụ huynh lơ là trước nguy cơ từ chó, mèo đối với con cái mình. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Và với bệnh dại, tiêm vắc xin là cách duy nhất để bảo vệ mạng sống”, bác sĩ Dũng nhấn mạnh.