Đi khám ho sốt, trẻ 18 tháng phát hiện dị vật hạt lạc

Ngày 4/6/2025, nhóm Nội soi phế quản kết hợp với khoa Gây mê hồi sức - Bệnh viện Trẻ em (Hải Phòng) đã tiến hành gắp thành công 1 mảnh hạt lạc từ phế quản gốc trái của 1 trẻ nam, 18 tháng tuổi.

Điều đặc biệt trong ca bệnh này là trẻ đã ăn lạc từ 3 ngày trước, không có tình trạng ho sặc sụa hay khó thở ngay lúc đó, gia đình trẻ chỉ ghi nhận có nôn và ho sau đó, kèm theo trẻ có sốt.

Như vậy, đây là 1 trường hợp dị vật đường thở rất dễ bỏ sót. Với trình độ chuyên môn kỹ thuật cao của các bác sĩ cùng với các trang thiết bị hiện đại tại Bệnh viện Trẻ em, bệnh nhân đã được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Các bác sĩ bệnh viện trẻ em cho biết, dị vật đường thở là tai nạn nguy hiểm thường gặp, đặc biệt là đối với trẻ em. Người dân ngay khi nghi ngờ con em mình bị hóc, sặc dị vật hãy đến ngay Bệnh viện Trẻ em để được can thiệp kịp thời.

Sơ cứu đúng cách có thể giúp trẻ thoát khỏi nguy kịch khi hóc dị vật

Theo BSCKII Nguyễn Tân Hùng, Phó Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hóc dị vật là một tai nạn nguy hiểm thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ từ 1 - 5 tuổi, do vật lạ rơi vào đường thở hay thực quản, gây hẹp hoặc tắc hoàn toàn.

Đây là tình trạng cấp cứu khẩn cấp, nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến các hậu quả nặng nề như tổn thương não không hồi phục, thậm chí gây tử vong.

Theo các bác sĩ, khi trẻ bị hóc dị vật, người chăm sóc cần bình tĩnh thực hiện các biện pháp sau:

Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, ho có hiệu quả, không ảnh hưởng đến các chức năng sống: Hãy khuyến khích trẻ ho, tiếp tục theo dõi, đánh giá và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được sơ cấp cứu.

Nếu trẻ tím tái, không khóc hoặc khóc yếu, ho không hiệu quả. Nhanh chóng gọi cấp cứu và thực hiện các thủ thuật sơ cứu sau:

Đối với trẻ nhỏ còn tỉnh:

Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp, dọc theo cánh tay một bên, bàn tay đỡ vùng ngực xương hàm dưới của trẻ.

Dùng gót bàn tay còn lại vỗ 5 cái vào lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai theo hướng xuống dưới và ra phía trước.

Nếu vẫn chưa bật được dị vật ra tiến hành lật ngửa trẻ vẫn để dọc cánh tay, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái (tần suất 1 lần/ 1 giây)

Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.

Đối với trẻ lớn còn tỉnh:

Ngoài sử dụng biện pháp vỗ lưng ấn ngực có thể trẻ lớn người cấp cứu có thể sử dụng nghiệm pháp Heimlich với trẻ ở tư thế đứng hoặc ngồi: Người cấp cứu đứng sau nạn nhân.

Do chiều cao của trẻ thấp, để hiệu quả người cấp cứu có thể nhấc trẻ lên hoặc quỳ phía sau trẻ. Đặt gót bàn tay của một tay trên bụng trẻ ở vùng thượng vị, ngay dưới mũi xương ức, phía trên rốn tay thứ 2 đặt trên tay thứ nhất.

Dùng hai tay ấn mạnh lên bụng, ấn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6 – 10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc, la được.

Nếu trẻ không tỉnh:

– Mở thông đường thở bằng cách ngửa đầu, nâng cằm

– Thổi ngạt 2 lần

– Hồi sức tim phổi:

Tiến hành ép tim ngoài lồng ngực 30 nhịp: Để trẻ nằm ngửa trên nền cứng, quỳ xuống phía bên trẻ. Đặt tay vuông góc với lồng ngực, trẻ dưới 12 tháng có thể dùng 2 ngón tay, trẻ nhỏ dùng 1 bàn tay còn trẻ lớn/ người lớn có thể dùng 2 tay. Vị trí ép tim: ½ dưới xương ức, ấn xuống ngực sâu khoảng 1/3 – 1/2 lồng ngực theo đường kính trước sau. Tốc độ ép tim 100 – 120 lần/phút

Tiếp theo thổi ngạt 2 lần

Tiếp tục chu kỳ 30 lần ép tim: 2 lần thổi ngạt cho đến khi trẻ tỉnh hoặc có nhân viên y tế đến.

Lưu ý khi sơ cứu dị vật đường thở

Tuyệt đối không dùng tay móc dị vật, không gây nôn hoặc cho ăn uống

Nếu trẻ vẫn tỉnh, ho có hiệu quả cần động viên trẻ ho. Ho tự nhiên có hiệu quả hơn bất kì biện pháp can thiệp vật lí nào khác.

Các biện pháp vật lý (vỗ lưng, ấn ngực, Heimlich) chỉ được thực hiện khi trẻ không ho được, ho không hiệu quả và khó thở tăng dần.