Thị lực suy giảm chỉ còn 1/10 vì giun

Bé gái 8 tuổi được bố mẹ đưa tới Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội trong tình trạng mắt trái mờ nhanh, thị lực suy giảm còn 1/10 kèm bong và thoái hóa hắc - võng mạc (hai lớp cấu trúc nằm ở đáy mắt).

Kết quả xét nghiệm miễn dịch xác định nguyên nhân bất ngờ: ấu trùng giun đũa chó (Toxocara canis) ký sinh trực tiếp trong mắt, gây phản ứng viêm hắc - võng mạc, nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời.

Tại Trung tâm Mắt Công nghệ cao, BS.CKII Bùi Việt Hưng, Trưởng khoa Dịch kính võng mạc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cùng đội ngũ bác sĩ, chuyên gia đầu ngành đã nhanh chóng đưa ra phác đồ điều trị cá thể hóa:

Sử dụng thuốc diệt ký sinh trùng kết hợp corticosteroid để giảm viêm, kiểm soát tình trạng tại võng mạc.

Phẫu thuật cắt dịch kính bằng máy tốc độ cao, kèm theo bơm dầu nội nhãn để cố định võng mạc.

Sau khi tình trạng ổn định, dầu nội nhãn được tháo bỏ, thị lực của bé dần được khôi phục, nhìn rõ trở lại.

Nhờ phát hiện sớm và xử trí đúng cách, thị lực của bé đã được phục hồi sau điều trị.

Theo BS.CKII Bùi Việt Hưng, phác đồ điều trị cá thể hóa, phối hợp chặt chẽ đa chuyên khoa (Mắt, Nhi, Sơ sinh…) giúp xử lý những ca bệnh phức tạp, ổn định sức khỏe của trẻ.

Trẻ em là nhóm có nguy cơ cao dễ nhiễm ký sinh trùng do hệ miễn dịch còn non yếu, thường xuyên tiếp xúc với đất cát, chó mèo hoặc ăn uống chưa đảm bảo vệ sinh. Khi vào cơ thể, ấu trùng có thể theo đường máu đến nhiều cơ quan, trong đó có mắt, gây ảnh hưởng đến thị lực nếu không được phát hiện và xử trí sớm.

BS Hưng khuyến cáo đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu nhìn mờ một bên mắt, lác mắt, nhìn thấy đốm đen, chói sáng hoặc nghiêng đầu khi nhìn. Đặc biệt, những gia đình có nuôi chó mèo cần tẩy giun định kỳ; giữ vệ sinh tay và môi trường sống sạch sẽ để phòng ngừa nguy cơ ký sinh trùng.

Ổ chứa ấu trùng dễ nhầm với khối u di căn

GS.TS Nguyễn Văn Đề, nguyên trưởng Bộ môn ký sinh trùng, trường Đại học Y Hà Nội cảnh báo, tình trạng nhiễm giun đũa chó mèo rất thường gặp và đang có xu hướng gia tăng.

Trước đây bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ do trẻ chơi ở những nơi đất cát, có phân chó mèo... nhưng hiện tại bệnh gặp nhiều ở cả trẻ em và người lớn. Trong số những người đến khám và xét nghiệm ký sinh trùng, tỷ lệ người dương tính với giun đũa chó mèo tới 50%.

Bé nhất đến khám nhiễm bệnh là trẻ 1 tuổi. Nguyên nhân không chỉ do tiếp xúc với đất, cát nhiễm ký sinh trùng mà do xu hướng ôm ấp, hôn hít và vuốt ve “thú cưng” ngày càng gia tăng của mọi người.

GS.TS Nguyễn Văn Đề phân tích, giống giun Toxocara thuộc họ giun đũa Ascarididae, liên quan đến người chủ yếu là giun đũa chó Toxocara canis và giun đũa mèo Toxocara cati. Toxocara ký sinh ở chó, mèo chứ không phải ở người. Người lớn, hay trẻ em vô tình bị nhiễm Toxocara qua thức ăn, nước uống bẩn, tay bẩn sau khi nựng nịu, chăm sóc chó, mèo…

Vào cơ thể, ấu trùng giun ký sinh ở khắp cơ thể, đặc biệt nhiều ở phủ, tạng như gan, phổi, mắt, não... Đó là những ổ chứa ấu trùng giun với tổ chức viêm (dễ nhầm với các khối u di căn) và gây nên những triệu chứng khác nhau.

Thực tế ghi nhận có nhiều trường hợp thấy não bị tổn thương nhưng không phải do khối u mà do giun đũa chó mèo gặp ở nhiều bệnh viện. Hay có trường hợp ở BV Mắt TƯ bắt được con giun trong khối u ở mắt.

Khối u không chỉ do ký sinh trùng trú ngụ mà còn do xác chết của chúng để lại. Bởi sau khi ta nuốt phải, ấu trùng giun xuyên qua thành ruột vào máu lưu hành đến: Gan, tim, phổi, não, bắp cơ…

Sự tồn tại của ấu trùng và những chất tiết của chúng gây tổn thương thành mạch, mô mềm, hoại tử và xuất huyết, buộc cơ thể người đáp ứng lại bằng cách tạo ra phản ứng miễn dịch học và những phản ứng bệnh lý.

Ấu trùng giun không phát triển được trong cơ thể người, sau nhiều tuần, nhiều tháng chúng sẽ chết và bị vôi hóa, hình thành nên khối u hạt ở những nơi chúng “định cư”.