Bệnh chàm là một dạng viêm da mạn tính, thường gây khô, đỏ, ngứa, bong tróc và đôi khi nứt nẻ hoặc rỉ nước. Đây là một bệnh không lây, nhưng rất phổ biến, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em và người có cơ địa dị ứng.
Bệnh chàm khiến da ngứa ngáy, có khi gãi đến chảy máu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Ngoài việc đi khám bác sĩ và dùng thuốc, nhiều người cũng truyền tai nhau các mẹo dân gian. Một trong số đó là lấy vỏ vải nấu nước uống để hỗ trợ giảm ngứa và thanh nhiệt cơ thể.
Nước từ vỏ vải có thể hỗ trợ giảm ngứa cho người mắc bệnh chàm. (Ảnh minh hoạ).
Vải nóng, nhưng vỏ vải mát
Người xưa có câu: “Một quả vải bằng ba ngọn lửa”, ý chỉ ăn nhiều vải dễ gây nóng trong. Tuy nhiên, đó chỉ là phần thịt vải. Trái lại, vỏ vải lại mang tính mát, có thể giúp làm mát gan, tiêu viêm, thanh lọc và hỗ trợ làm dịu cảm giác ngứa do chàm hoặc nổi mẩn.
Theo Đông y, thịt vải – phần chúng ta thường ăn được xếp vào nhóm "tính nhiệt", nghĩa là có thể gây nóng trong nếu ăn nhiều, nhất là vào mùa hè. Nguyên nhân là do thịt vải chứa hàm lượng đường cao và có tác dụng kích thích chuyển hóa mạnh, dễ dẫn đến nổi mụn, nhiệt miệng, táo bón hay khô rát cổ họng. Chính vì vậy, dù vải ngon, ngọt và bổ dưỡng, nhưng ông bà xưa luôn dặn phải ăn có chừng.
Không chỉ Đông y, y học hiện đại cũng đồng tình với việc ăn quá nhiều trái cây ngọt, đặc biệt vào thời điểm nóng bức, có thể gây rối loạn chuyển hóa đường, dẫn đến tình trạng mất cân bằng nội môi. Vì vậy, dù ngon và chứa nhiều dưỡng chất như vitamin C, kali, chất chống oxy hóa, nhưng vải vẫn cần được dùng với lượng vừa phải.
Thịt vải được xếp vào nhóm "tính nhiệt", nghĩa là có thể gây nóng trong nếu ăn nhiều. (Ảnh minh hoạ).
Ít ai ngờ rằng vỏ vải – thứ thường bị gạt sang một bên lại mang tính mát, có khả năng thanh lọc, giải nhiệt, giảm ngứa và tiêu viêm. Trong Đông y, vỏ vải được gọi là "lệ chi xác", thường được phơi khô để nấu nước uống hoặc đắp ngoài da. Đây là bài thuốc dân gian lâu đời chuyên dùng trong các trường hợp bị chàm, mẩn ngứa, dị ứng ngoài da hay cơ thể “nóng gan, nổi mụn”.
Dưới góc nhìn hiện đại, vỏ vải chứa nhiều polyphenol, flavonoid – là những hợp chất có khả năng chống viêm, chống oxy hóa, hỗ trợ chức năng gan và làm dịu tình trạng kích ứng da. Khi nấu lên lấy nước uống hoặc dùng để rửa, xông, đắp ngoài, vỏ vải giúp làm mát cơ thể từ bên trong, đồng thời làm sạch và kháng khuẩn nhẹ cho da.
Nước vỏ vải ai cũng có thể dùng
Theo lương y Trần Tuấn Kiên (Trung Quốc), trong sách Bản Thảo Cương Mục cổ xưa cũng từng ghi nhận, vỏ vải nấu nước có thể uống để giảm triệu chứng nổi ban, hoặc dùng khi bị nhiệt do ăn vải. Nước vỏ vải tính trung hòa, không nóng cũng không lạnh, ai uống cũng được.
Vỏ vải có vị hơi đắng, tính mát, tác động lên kinh Tâm (tim). Ngoài tác dụng thanh lọc, giải nhiệt nấu nước vỏ vải để rửa ngoài da còn giúp giảm ngứa do chàm. Trong sách Dược chí Quảng Tây cũng có ghi: “Vỏ vải nấu nước để rửa vùng bị chàm.”
Vỏ vải đặc biệt hữu ích trong các trường hợp nổi mẩn, chàm, ngứa da. (Ảnh minh hoạ).
Lương y Trần Tuấn Kiên chỉ cách sử dụng vỏ vải như sau:
Cách nấu nước vỏ vải để uống:
- Rửa sạch vỏ vải sau khi ăn, để ráo.
- Lấy khoảng nửa lạng vỏ vải (không cho dầu) cho vào chảo sao khô trên lửa nhỏ đến khi vỏ giòn.
- Cho vào 3 bát nước, đun sôi trong 30 phút, để nguội và uống. Nước này giúp thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy bụng.
Cách nấu nước vỏ vải để thoa ngoài da:
- Lấy khoảng 30–45g vỏ vải đã rửa sạch.
- Sao khô vỏ trên chảo với lửa nhỏ, không dùng dầu.
- Đổ vào 6 bát nước, đun trong 30 phút, để nguội rồi dùng nước đó rửa hoặc thoa lên vùng da bị chàm, ngứa.
Ông cũng lưu ý rằng, tuy vỏ vải có tính mát, nhưng vẫn nên dùng với liều lượng vừa phải, không lạm dụng. Người có cơ địa dị ứng hoặc đang dùng thuốc nên tham khảo thêm ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
