Gan của bạn có thể tự chữa lành không?
Gan là một trong những cơ quan đặc biệt nhất của cơ thể con người bởi khả năng tái tạo gần như "kỳ diệu". Không giống như tim hay thận, gan có thể tự sửa chữa và thay thế các tế bào bị tổn thương nếu nguyên nhân gây hại được loại bỏ kịp thời. Ngay cả khi tổn thương lên tới 50–70% khối lượng gan, phần còn lại vẫn có thể phục hồi dần theo thời gian.
Tuy nhiên, khả năng tái tạo của gan không phải là vô hạn. Một khi gan đã chuyển sang giai đoạn xơ gan hoặc ung thư gan, thì cơ hội phục hồi là rất thấp, hầu như không còn. Do đó, việc phát hiện sớm tổn thương gan và có lối sống bảo vệ gan là yếu tố then chốt giúp cơ quan này có thể tự chữa lành hiệu quả.
Gan có khả năng tự phục hồi nhưng không phải là vô tận. (Ảnh minh hoạ).
Thời gian gan phục hồi phụ thuộc vào mức độ tổn thương, tình trạng sức khỏe nền, nguyên nhân gây hại và cách người bệnh chăm sóc gan. Ở những người bị tổn thương gan nhẹ do lối sống thiếu lành mạnh như uống rượu, ăn nhiều chất béo, dùng thuốc không kiểm soát, gan có thể phục hồi chỉ trong vài tuần đến vài tháng sau khi thay đổi lối sống.
Trong trường hợp viêm gan cấp do virus hoặc nhiễm độc tạm thời, gan có thể hồi phục sau khoảng 6–8 tuần nếu được điều trị đúng cách. Đối với các trường hợp gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), cần ít nhất 6 tháng đến 1 năm thay đổi chế độ ăn và vận động mới thấy rõ dấu hiệu phục hồi. Với các bệnh gan mãn tính như viêm gan B hoặc C, quá trình hồi phục là lâu dài, phụ thuộc vào mức độ kiểm soát virus và ngăn chặn quá trình xơ hóa.
Điều quan trọng nhất không phải là gan phục hồi nhanh hay chậm, mà là duy trì các thói quen tốt mỗi ngày, giúp giảm tải cho gan và duy trì sự hồi phục bền vững. Không có con đường tắt, nhưng gan sẽ luôn biết "cảm ơn" nếu bạn đối xử với nó tử tế đủ lâu.
7 dấu hiệu cho thấy gan đang phục hồi
+ Giảm tình trạng lú lẫn và cải thiện chức năng nhận thức
Gan khỏe mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ độc tố khỏi máu. Khi gan bị tổn thương, độc tố có thể tích tụ và ảnh hưởng đến não, gây ra các triệu chứng như lú lẫn, khó tập trung, mất trí nhớ và thay đổi tâm trạng. Ngược lại, khi gan bắt đầu phục hồi, chức năng giải độc được cải thiện, lượng độc tố trong máu giảm xuống, giúp não bộ hoạt động tốt hơn, giảm tình trạng sương mù não và tăng cường sự minh mẫn.
Thời gian để gan hồi phục hoàn toàn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. (Ảnh minh hoạ).
+ Tăng năng lượng và giảm mệt mỏi
Mệt mỏi mãn tính là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của bệnh gan. Gan bị tổn thương không thể xử lý năng lượng hiệu quả, gây ra cảm giác uể oải, thiếu năng lượng. Khi gan phục hồi, khả năng chuyển hóa và sản xuất năng lượng được cải thiện, bạn sẽ cảm thấy tràn đầy năng lượng hơn, giảm bớt sự mệt mỏi và có thể thực hiện các hoạt động hàng ngày một cách dễ dàng hơn.
+ Giảm đau và khó chịu ở vùng bụng
Gan nằm ở phần trên bên phải của bụng. Khi gan bị viêm hoặc tổn thương, bạn có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc khó chịu ở vùng này. Khi gan phục hồi, tình trạng viêm giảm đi, áp lực lên gan cũng giảm, dẫn đến sự thuyên giảm đáng kể các cơn đau và cảm giác khó chịu ở vùng bụng.
+ Ổn định cân nặng
Bệnh gan có thể gây ra những thay đổi không mong muốn về cân nặng, từ sụt cân do kém hấp thu đến tăng cân do tích nước hoặc gan nhiễm mỡ. Khi gan phục hồi, quá trình trao đổi chất của cơ thể được cân bằng trở lại, giúp bạn duy trì cân nặng ổn định hơn và khỏe mạnh hơn.
Khi gan bắt đầu phục hồi, cơ thể bạn sẽ dần thể hiện những dấu hiệu tích cực. (Ảnh minh hoạ).
+ Phục hồi da và mắt
Vàng da và vàng mắt là dấu hiệu rõ ràng của bệnh gan, do sự tích tụ bilirubin trong máu. Khi gan phục hồi, khả năng xử lý bilirubin được cải thiện, giúp da và mắt trở lại màu sắc bình thường. Ngoài ra, các vấn đề về da như ngứa, phát ban cũng có thể giảm đáng kể khi gan được phục hồi.
+ Tăng cảm giác thèm ăn và cải thiện tiêu hóa
Bệnh gan thường đi kèm với tình trạng chán ăn, buồn nôn và khó tiêu. Khi gan khỏe mạnh trở lại, nó sẽ sản xuất đủ mật để tiêu hóa chất béo, giúp cải thiện cảm giác thèm ăn và giảm các vấn đề tiêu hóa. Bạn sẽ cảm thấy ngon miệng hơn và hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
+ Cải thiện các chỉ số xét nghiệm máu
Đây là dấu hiệu khoa học và đáng tin cậy nhất cho thấy gan đang phục hồi. Các xét nghiệm máu như men gan (ALT, AST), bilirubin, albumin và thời gian prothrombin sẽ trở về mức bình thường hoặc gần bình thường. Điều này cho thấy chức năng gan đang được cải thiện đáng kể.
