Từ lâu, rượu bia được xem là một trong những thứ hại gan hàng đầu. Khi uống rượu, 90% lượng cồn sẽ được tế bào gan xử lý, khử độc trước khi đào thải ra ngoài. (Ảnh: ABLW, Boldsky, minh họa)
Tuy nhiên, khả năng khử độc của gan là hạn chế. Uống nhiều rượu bia tạo gánh nặng cho gan, khiến gan dần thoái hóa, men gan tăng dẫn đến viêm gan, xơ gan, thậm chí tử vong do xuất huyết tiêu hóa, suy gan,...
Tác hại của rượu bia với gan đã được chứng minh. Vậy nhưng, có những thói quen buổi sáng hại gan hơn cả rượu mạnh, không phải ai cũng tường tận.
Nhịn tiểu buổi sáng. Chúng ta thường nghe nói nhịn tiểu hại thận song thói quen xấu này còn gây hại cho gan. Thực vậy, gan tham gia vào quá trình đào thải nồng độ amoniac trong máu ra khỏi cơ thể qua đường tiểu.
Hầu hết thực phẩm chúng ta tiêu thụ hằng ngày đều chứa lượng nitơ khá lớn. Sau khi hấp thu vào cơ thể, chúng bị các vi khuẩn đường ruột có men urease phân hủy nitơ thành amoniac (NH3), có tính độc. NH3 thấm vào niêm mạc ruột, khuếch tán vào máu rồi đến gan.
Nhịn tiểu khiến độc tố không được thải ra, giữ lại trong cơ thể khiến gan phải làm việc liên tục để khử độc, làm sản sinh các chất trung gian kích hoạt tế bào Kupffer, phóng thích ra các chất gây viêm làm hoại tử tế bào gan.
Ngoài ra, việc kìm hãm nước tiểu sẽ làm giảm lưu lượng mật và làm tăng mạnh các gốc tự do trong gan. Gốc tự do là một trong những tác nhân gây ung thư, có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa cơ thể và gây tổn thương lớn cho gan.
Hút thuốc lá. Thuốc lá chứa khoảng 4000 chất độc hại. Khi đi vào cơ thể, những chất này không chỉ hại phổi mà gây hại nghiêm trọng tới gan.
Theo đó, chất độc trong khói thuốc lá có tính oxy hóa mạnh, dẫn tới hiện tượng peroxy hóa lipid. Lúc này, các tế bào hình sao được kích hoạt, gây xơ hóa gan. Thuốc lá cũng làm tăng sản xuất các cytokine tiền viêm gây tổn thương tế bào gan, khiến hiện tượng xơ gan phát triển mạnh hơn.
Mặt khác, buổi sáng thức dậy, gan vẫn đang trong giai đoạn phục hồi sau một đêm giải độc và trao đổi chất. Đây là khoảng thời gian sức khỏe gan tương đối “mong manh”. Hút thuốc lúc này sẽ làm tăng gánh nặng cho gan, tăng nguy cơ nhiễm độc gan.
Bỏ bữa sáng. Gan cần năng lượng để khử độc và chuyển hóa các chất độc hại. Nhịn ăn sáng thường xuyên khiến gan không đủ năng lượng để thực hiện các vai trò của mình. Lúc này, cơ thể sẽ huy động glycogen ở gan. Hoạt tính của insulin trong cơ thể lúc này sẽ tăng cao. Cơ thể không có đủ thức ăn để cung cấp cho quá trình trao đổi chất sẽ làm tăng gánh nặng cho gan. Lâu dần gan bị quá tải, xuất hiện những bất thường.
Gan đóng vai trò quan trọng với sức khỏe tổng thể. Điều đáng lưu ý, gan không có dây thần kinh cảm giác đau nên dù có bất thường cũng khó phát hiện. Để bảo vệ chức năng gan, chuyên gia khuyến nghị bỏ những thói quen hại gan trên.
Đồng thời, duy trì thói quen tốt như đại tiện buổi sáng. Đại tiện là hoạt động giải độc hàng ngày của cơ thể. Sau đêm dài tiêu hóa và hấp thụ, cơ thể sẽ tích tụ nhiều độc tố. Dậy sớm đại tiện là cách đào thải “rác” cơ thể hiệu quả. Bằng cách này, cơ thể loại bỏ được độc tố, giảm bớt gánh nặng cho gan.
Thức dậy buổi sáng, bạn nên uống 1 cốc nước ấm để bổ sung lượng nước hao hụt trong đêm. Nước ấm có tác dụng thanh lọc gan sau một đêm làm việc. Một cốc nước ấm buổi sáng cũng thúc đẩy nhu động ruột, tăng cường tuần hoàn máu khắp cơ thể. Nhờ vậy, bạn dễ dàng đào thải độc tố tích tụ, “đánh thức” cơ thể sau đêm dài nghỉ ngơi.
