Việc thu phí đường bộ là một phần không thể thiếu trong chi phí sở hữu ôtô tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tùy theo từng nước, mức phí này được tính dựa trên nhiều yếu tố như loại xe, dung tích động cơ, lượng khí thải CO₂ hay khu vực đăng ký. Tuy nhiên, một điểm chung đáng chú ý là nhiều quốc gia hiện đã không còn yêu cầu dán tem lên kính chắn gió như trước kia.
Đức: Miễn phí cho xe điện đến 2030
Tại Đức, phí đường bộ hàng năm được tính toán chi tiết theo Đạo luật Thuế xe cơ giới. Mức phí cơ bản với xe chạy xăng là 2 euro/100 cc, trong khi xe diesel là 9,5 euro/100 cc. Ngoài ra, xe còn bị tính thêm phí dựa trên lượng khí thải CO₂ – từ 2 đến 4 euro cho mỗi gram CO₂/km vượt ngưỡng tiêu chuẩn.
Để khuyến khích người dân sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường, chính phủ Đức miễn hoàn toàn phí đường bộ cho xe điện đến hết năm 2030. Thay vì dán tem thu phí, các phương tiện ở Đức chỉ cần có nhãn dán thể hiện tiêu chuẩn khí thải (ví dụ như Euro 4).
Người dùng có thể dễ dàng tra cứu số tiền phải đóng hằng năm thông qua các công cụ trực tuyến, chỉ cần nhập thông tin cơ bản như loại động cơ và lượng khí thải CO₂. Khi đăng ký xe mới, chủ xe phải ủy quyền cho chính phủ khấu trừ phí trực tiếp từ tài khoản ngân hàng và khoản phí sẽ được tự động trừ hàng năm.
Malaysia: Phân vùng tính phí và không còn tem dán
Giống như Đức, Malaysia cũng áp dụng hình thức thu phí đường bộ hằng năm. Tuy nhiên, hệ thống tại đây phức tạp hơn khi còn xét đến vị trí địa lý (Đông hoặc Tây Malaysia) và loại hình sở hữu (cá nhân hoặc doanh nghiệp).
Người dân có thể thanh toán linh hoạt qua nhiều kênh như website chính thức của Sở Giao thông Đường bộ (JPJ), ứng dụng MyJPJ, các ngân hàng hoặc quầy dịch vụ công.
Từ năm 2024, Malaysia chính thức bỏ quy định dán tem thu phí lên kính chắn gió. Thay vào đó, người dùng chỉ cần xuất trình bản sao kỹ thuật số thông qua ứng dụng MyJPJ khi được yêu cầu.
Nhật Bản: Hệ thống khuyến khích xe thân thiện môi trường
Ở Nhật, phí đường bộ được thông báo qua thư vào ngày 1/5 và hạn chót thanh toán là ngày 31/5 hằng năm. Người dân có thể nộp phí tại bưu điện, ngân hàng, cửa hàng tiện lợi hoặc cơ quan thuế.
Phí chủ yếu dựa trên dung tích động cơ, nhưng còn phụ thuộc vào loại nhiên liệu và tuổi đời của xe. Các xe chạy diesel trên 11 năm hoặc xăng trên 13 năm sẽ phải đóng thêm 15%. Trong khi đó, xe điện, hybrid hay dùng khí thiên nhiên sẽ được giảm 50-75% trong năm đầu tiên đăng ký.
Ngoài ra, Nhật Bản còn tính phí theo trọng lượng xe, thu theo từng kỳ kiểm định. Xe mới sẽ nộp ba năm đầu tiên ngay khi mua, sau đó tiếp tục đóng định kỳ. Phí này có thể được miễn hoặc giảm tùy theo mức độ đạt chuẩn hiệu quả nhiên liệu năm 2020.
Tương tự Đức và Malaysia, Nhật Bản cũng không yêu cầu dán tem thu phí, chỉ cần dán tem đăng kiểm với ngày hết hạn.
Ở Mỹ mỗi bang một kiểu tính phí
Tại Mỹ, không có quy định thống nhất toàn quốc về phí đường bộ, thay vào đó, mỗi bang sẽ có cách áp dụng riêng thông qua các loại phí đăng ký xe.
Ví dụ, ở California, phí đăng ký bao gồm phí cơ bản, phí cấp phép xe (VLF) chiếm khoảng 0,65% giá trị xe, cùng nhiều khoản phụ phí như phí cải thiện giao thông. Khoản VLF này còn có thể được khấu trừ vào thuế thu nhập.
Tại bang Illinois, phí đăng ký hàng năm cho xe thông thường là 151 USD. Nếu là xe mới, chủ xe sẽ phải nộp thêm phí đăng ký sở hữu 165 USD, nâng tổng chi phí ban đầu lên 316 USD.
