Nằm ở tỉnh Khuzestan, Tây Nam Iran, kim tự tháp Chogha Zanbil là một phức hợp cổ được bảo tồn tốt nhất của nền văn minh Elamite cổ đại.
Chogha trong ngôn ngữ của người Bakhtiari có nghĩa là "đồi". Đây là một trong số ít những ziggurat - một cấu trúc xây dựng cổ xưa phục vụ chiêm tinh và cúng tế ở Trung Đông cổ đại - tồn tại bên ngoài vùng Lưỡng Hà.
Ziggurat là loại hình kiến trúc kiểu tầng bậc, bệ cao nọ đặt trên bệ cao kia, càng lên cao càng thu dần lại, có đường dốc trượt hoặc bậc thang thẳng góc hoặc men theo khối xây để đi lên đỉnh. Trên đỉnh có một đền thờ nhỏ. Bậc thang có khi đi lên từ bên phải và bên trái khối xây, cũng có kiểu bậc thang xoáy trôn ốc.
Ziggurat Chogha Zanbil được xây dựng vào khoảng năm 1250 TCN bởi vua Untash-Napirisha, nhằm tôn vinh thần Inshushinak, một trong những vị thần quan trọng của người Elamite.
Tên ban đầu công trình là Dur Untash, có nghĩa là "thị trấn Untash", nhưng không có nhiều người sinh sống tại đây, ngoại trừ các linh mục.
Khu phức hợp được bảo vệ bởi ba bức tường đồng tâm. Khu vực trên cùng được hoàn toàn để dành riêng cho vị thần chính là thần Inshushinak, được xây dựng trên một ngôi đền vuông trước đó với các phòng lưu trữ cũng được xây dựng bởi Untash-Napirisha. Khu vực ở giữa bao gồm 11 đền thờ cho thần khác.
Vật liệu xây dựng chính tại Chogha Zanbil là gạch bùn và gạch nung. Các ngôi đền được trang trí bằng gạch nung tráng men, thạch cao, đồ sứ trang trí và thủy tinh. Các tòa nhà quan trọng nhất thì tại cách bức tường bằng gạch nung đều mang dòng chữ và nhân vật được ghi bằng tay.
Các lò nung được phát hiện cho thấy công việc sản xuất gạch nung và vật liệu trang trí được thực hiện ngay tại khu vực xây dựng. Người ta tin rằng các ziggurat được xây dựng trong hai giai đoạn và chủ yếu hình dáng của nó được hình thành ở giai đoạn thứ hai.
Sau cái chết của vua Untash-Napirisha, các hoạt động ở kim tự tháp Chogha Zanbil vẫn được duy trì cho đến khi công trình bị phá hủy bởi vua Ashurbanipal của Assyria năm 640 trước Công nguyên.
Tàn tích này được khai quật trong giai đoạn từ 1951 và 1961 bởi nhà khảo cổ học Roman Ghirshman.
Năm 1979, Chogha Zanbil trở thành địa danh đầu tiên của Iran được UNESCO công nhận là một Di sản văn hóa thế giới của nhân loại.
