Suy giảm thị lực là tình trạng thường gặp ở những người có những tổn thương về nhãn khoa hoặc bị các bệnh ở mắt như tăng nhãn áp, tật khúc xạ hay đục thuỷ tinh thể,… khiến cho chức năng của mắt suy giảm, tầm nhìn lẫn khả năng nhìn bị hạn chế, gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh trong sinh hoạt cũng như đi lại.
Một số tình trạng người bệnh gặp phải khi bị suy giảm thị lực như: Không thể nhìn rõ các vật xung quanh và trước mắt mình do thị lực bị giảm đột ngột; Một bên hoặc hoặc cả hai bên mắt có những dấu hiệu mờ và không nhìn rõ ràng đồ vật phía trước; Người bệnh không nhìn rõ đồ vật do cảm giác có màng che mắt; Nhìn chữ, biển báo, đèn led bị nhoè và mờ.
Trẻ nhỏ bị suy giảm thị lực có thể khiến trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, trí tuệ và ảnh hưởng đến quá trình hòa nhập và biểu hiện cảm xúc. Suy giảm thị lực còn ảnh hưởng đến khả năng cũng như kết quả học tập của những trẻ trong độ tuổi đến trường.
Nguyên nhân gây suy giảm thị lực là do:
Thị giác làm việc quá tải – hội chứng thị giác màn hình
Thời gian nhìn vào máy tính, điện thoại kéo dài khiến mắt phải điều tiết liên tục, dễ dẫn đến: Nhìn mờ thoáng qua; Mỏi mắt, đau nhức hốc mắt; Khó tập trung vào chữ sau vài phút.
Giải pháp: Áp dụng quy tắc 20-20-20: Cứ 20 phút làm việc, nhìn xa 20 feet (~6 mét) trong 20 giây. Ngoài ra, đảm bảo ánh sáng nơi làm việc đúng chuẩn.
Khô mắt mạn tính – “thủ phạm thầm lặng” gây giảm thị lực
Khi mắt không tiết đủ nước hoặc nước mắt bay hơi nhanh (do máy lạnh, không khí ô nhiễm), bề mặt giác mạc bị khô, gây: Nhìn mờ như có sương; Cảm giác cộm, nóng rát mắt; Thị lực dao động trong ngày.
Giải pháp: Sử dụng nước mắt nhân tạo phù hợp, ưu tiên loại không chất bảo quản. Uống đủ nước và bổ sung thực phẩm giàu Omega-3.
Rối loạn điều tiết – không phải cận nhưng vẫn nhìn mờ
Ở tuổi 30–40, cơ chế điều tiết của thủy tinh thể bắt đầu suy giảm, gây khó khăn khi chuyển đổi giữa nhìn xa và gần.
Biểu hiện: Đọc sách gần bị mỏi; Nhìn xa nhòe tạm thời sau khi nhìn gần quá lâu.
Giải pháp: Khám mắt định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu viễn thị tuổi trung niên. Có thể cần sử dụng kính hỗ trợ điều tiết sớm.
Thiếu hụt dinh dưỡng mắt: Mắt cần rất nhiều vi chất như vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin… Nếu chế độ ăn thiếu rau xanh, trái cây màu cam – đỏ, bạn dễ bị mỏi mắt, nhìn mờ, chói sáng ban đêm.
Giải pháp: Bổ sung thực phẩm tốt cho mắt: Cà rốt, cải bó xôi, cá hồi, quả việt quất… hoặc sử dụng viên bổ mắt theo hướng dẫn chuyên môn.
Dấu hiệu sớm của bệnh lý đáy mắt
Một số bệnh lý như thoái hóa điểm vàng sớm, tăng nhãn áp, hoặc biến chứng tiểu đường có thể bắt đầu âm thầm sau tuổi 30.
Cảnh báo: Nếu bạn thấy nhìn mờ từng vùng, chữ bị biến dạng, hoặc chớp sáng, ruồi bay, hãy đi khám chuyên khoa mắt ngay.
Khi mắt có những dấu hiệu bất thường, nhìn không rõ hoặc bị mờ đi, hãy chủ động tới thăm khám, điều trị tại các cơ sở y tế và bệnh viện để ngăn ngừa những biến chứng của bệnh.
BS Nguyễn Xuân Tuấn (Giảng viên trường Đại học Y dược, Đại học Quốc gia Hà Nội)
