Trong những ngày qua, quân đội Nga (RFAF), đã tăng cường tập kích đường không vào lãnh thổ Ukraine. Từ đêm ngày 23 đến rạng sáng ngày 24/5, lực lượng phòng không Ukraine đã phát hiện khoảng 250 UAV tự sát tầm xa và 14 tên lửa đạn đạo, phần lớn trong số đó nhắm vào Kiev. Vào đêm ngày 24/5, RFAF tiếp tục tấn công Ukraine bằng 69 tên lửa và 298 UAV.
Có thể nhận thấy rằng, các cuộc không kích của RFAF vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Ukraine, đã chuyển từ các cuộc tấn công bằng tên lửa trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, sang chủ yếu là các cuộc không kích bằng UAV tự sát tầm xa hiện nay. Nga làm như vậy, một mặt vì UAV tự sát rẻ hơn, mặt khác, cũng có thể là để kéo dài tuổi thọ của máy bay ném bom chiến lược.
Trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, nhiệm vụ chính của máy bay ném bom chiến lược Nga, là phóng tên lửa hành trình để tấn công sâu vào lãnh thổ Ukraine. Vì tầm bắn của tên lửa hành trình phóng từ trên không của Nga vượt quá 3.000 km, nên máy bay ném bom chiến lược của Nga có thể bao phủ toàn bộ lãnh thổ Ukraine, bằng cách phóng chúng cách xa tiền tuyến từ 700 đến 800 km.
Có một vấn đề đặt ra, tên lửa có tầm bắn xa như vậy, tại sao Nga không phóng trực tiếp từ mặt đất? Tại sao lại lãng phí tuổi thọ cất cánh và hạ cánh quý giá của máy bay ném bom chiến lược? Do đó, RFAF sẽ không sử dụng máy bay ném bom chiến lược nếu có thể tránh được, trừ khi quy mô cuộc không kích quá lớn và không có đủ bệ phóng tên lửa hành trình trên mặt đất.
Nga rất coi trọng tuổi thọ của máy bay ném bom chiến lược, vì rất có khả năng RFAF sẽ không còn máy bay ném bom mới trong biên chế. Do tất cả số máy bay ném bom chiến lược của RFAF hiện nay, đều là máy bay được sản xuất từ thời Liên Xô và các nhà máy sản xuất máy bay này, nằm rải rác trên khắp lãnh thổ Liên Xô, nhưng chủ yếu là ở Nga và Ukraine.
Một số nguồn thông tin cho rằng, Nga đã khôi phục thành công việc sản xuất máy bay ném bom Tu-160 sao? Trên thực tế, vấn đề này không chắc chắn. Đầu năm ngoái, Nga đã đưa bốn chiếc Tu-160M vào hoạt động cùng lúc và tuyên bố rằng hai chiếc trong số đó là "hoàn toàn mới". Nhưng trên thực tế, hai chiếc Tu-160 được gọi là "được chế tạo từ đầu" này, có thể đã được chế tạo bằng khung máy bay dự trữ từ thời Liên Xô.
Lý do rất đơn giản, đó là khi Liên Xô sụp đổ năm 1991, bốn thân máy bay Tu-160 chưa lắp ráp đã bị bỏ lại. Vào năm 2000 và 2008, Nga đã lắp ráp và đưa vào sử dụng hai chiếc, còn lại hai khung thân máy bay. Vào năm 2017, Nga đã lắp ráp thêm một chiếc nữa, nhưng chưa bao giờ đưa vào sử dụng.
Ngoài ra, thân máy bay Tu-160 cuối cùng thậm chí còn chưa được lắp ráp và không có tin tức gì về nó. Hiện nay có hai chiếc Tu-160 "mới chế tạo" đang được đưa vào sử dụng. Vậy chúng được chế tạo mới hoàn toàn, hay chỉ được hoàn thiện từ hai khung thân máy bay có từ thời Liên Xô?
Hiện đã hơn một năm trôi qua và Nga vẫn chưa đưa máy bay Tu-160 mới nhất của họ vào biên chế chiến đấu. Theo kế hoạch của Nga, họ sẽ chế tạo hai máy bay mỗi năm. Dù bây giờ là thời chiến và việc mua linh kiện rất khó khăn do lệnh cấm vận của phương Tây, nhưng Nga ít nhất vẫn có thể chế tạo được một máy bay mỗi năm. Tuy nhiên thực tế không phải như vậy; điều này cũng chứng tỏ việc nối lại sản xuất Tu-160 đã thất bại.
Nhưng ngay cả khi Tu-160 không được tiếp tục sản xuất, thì tác động tới Nga cũng sẽ không đáng kể. Nhiệm vụ răn đe hạt nhân của máy bay ném bom chiến lược Nga, đó là phóng tên lửa hành trình hạt nhân vào Mỹ qua ngả Bắc Cực. Nhưng nhiệm vụ này, có thể được thay thế bằng tàu ngầm hạt nhân chiến lược và tên lửa liên lục địa trên đất liền.
Tàu ngầm hạt nhân chiến lược có khả năng sống sót cao hơn và tên lửa liên lục địa có khả năng xuyên phá tốt hơn. Các nhiệm vụ tấn công thông thường ở các khu vực xung quanh, có thể được thực hiện bằng máy bay Su-34 được trang bị tên lửa hành trình và tên lửa Kinzhal, có chi phí thấp hơn và có thể sử dụng lợi thế về số lượng để triển khai phân tán, tránh nguy cơ các căn cứ máy bay ném bom chiến lược bị Ukraine "xóa sổ chỉ trong một đòn".
Mặc dù tác động không đáng kể, nhưng vẫn đáng buồn khi một cường quốc quân sự toàn cầu như Nga, có thể không còn máy bay ném bom chiến lược trong 20 năm nữa. Đặc biệt, Tu-160 rất được Không quân Nga ưa chuộng, vì tốc độ và khả năng mang tải của nó.
Trong số tất cả các máy bay ném bom trên thế giới hiện nay còn sử dụng, Tu-160 có tốc độ nhanh nhất, với khả năng bay ở tốc độ Mach 2 và có thể thoát khỏi F-35 bằng cách gập cánh. Đây cũng là máy bay chiến đấu có kích thước lớn nhất, với chiều dài và sải cánh hơn 50 mét, trọng lượng cất cánh lớn nhất, lên tới 275 tấn và khả năng mang bom lớn nhất, có thể mang tới 45 tấn vũ khí các loại, trong đó có cả vũ khí hạt nhân.
Chính vì vậy, Nga luôn coi Tu-160 là báu vật quý giá nhất trong kho vũ khí của họ. Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga và Mỹ đã hợp tác để mua lại và tháo dỡ toàn bộ máy bay ném bom Tu-160 của Ukraine, không để chiếc nào lọt vào tay quốc gia thứ ba, nhất là những quốc gia thù địch với Mỹ. Nhưng hiện nay, Nga thậm chí còn không thể tự sản xuất được Tu-160.
Hiện nay, máy bay Tu-160 chỉ là “xe tải hạng nặng mang vũ khí”, còn khả năng tàng hình của Tu-160 là cực kỳ thấp. Tuy nhiên với khả năng mang tải và tốc độ cao, nó vẫn là vũ khí quan trọng, nằm trong bộ ba vũ khí chiến lược của Nga. (nguồn ảnh Wikipedia, TASS, Sina).
