Gần đây, sau khi mở mặt trận Kharkov, Quân đội Ukraine đã phải liên tiếp tăng quân tiếp viện từ nhiều mặt trận khác nhau cho mặt trận này. Hiện nay trên hướng Kharkov về cơ bản đã ổn định, nhưng ở các mặt trận khác, quân Ukraine liên tục hứng thất bại.
Ở mặt trận Donbass, trung tâm của chiến trường Ukraine, nơi diễn ra các trận đánh ác liệt nhất, quân Nga gần đây đã liên tiếp chiếm được một số khu vực quan trọng. Ở phía tây nam Bakhmut, quân Nga đã chiếm lại được làng Klishchiivka, có giá trị chiến thuật rất lớn.
Trên hướng mặt trận phía tây Avdiivka, quân Nga liên tiếp tiến sâu, chiếm làng Umans'ke, Netailove, bao vây làng Sokol. Đảm nhiệm chiến đấu ở chiến trường phía tây Avdiivka là lực lượng chủ lực của Cụm quân trung tâm của Nga, trong đó Tập đoàn quân số 1 Donetsk là chủ công.
Sau khi tái tổ chức, Tập đoàn quân Donetsk số 1 được tổ chức thành 6 lữ đoàn bộ binh cơ giới (BBCG); hiện tại, ngoại trừ Lữ đoàn 5 và Lữ đoàn 110 được tăng cường cho Cụm quân phía nam và đang tấn công Krasnohorivka; còn lại là 4 lữ đoàn BBCG đều do Cụm quân Trung tâm chỉ huy, chiến đấu ở phía tây thành phố Avdiivka.
Trong số đó, Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 9 tấn công về phía tây dọc theo đường cao tốc M04 từ làng Pervomais'ke (Làng 1/5) đến Netailove; Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 114 tấn công về phía tây và phía bắc theo hướng Umanske. Hai lữ đoàn, một ở phía nam và một ở phía bắc, có thể hợp tác với nhau.
Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 132 của Quân đoàn Donetsk chiến đấu trên hướng Arkhanhel's'ke ở phía đông bắc Ocheretine; trong khi Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 1 đóng vai trò là lực lượng dự bị của mặt trận.
Quân đoàn 1 Donetsk được tổ chức dựa trên lực lượng vũ trang địa phương của khu vực Donetsk. Sau khi tái tổ chức, có thêm binh lính Nga được bổ sung và quân đoàn được tăng cường trang bị cơ giới hóa và vũ khí hạng nặng.
Kể từ khi nội chiến Ukraine bùng nổ vào năm 2014 và việc Quân đội Ukraine pháo kích dữ dội vào các khu vực ly khai, binh sĩ Donbass cực kỳ có tinh thần chiến đấu chống lại Quân đội Ukraine; đặc biệt là trong các hoạt động tấn công, họ rất chủ động và ngoan cường.
Vì vậy, sau khi Quân đội Nga chuyển sang thế tấn công, vai trò của những lữ đoàn thuộc Quân đoàn Donetsk này rất quan trọng, việc cắm cờ và chiếm giữ làng của những đơn vị này không phải là chuyện hiếm.
Lữ đoàn BBCG số 9 của Quân đoàn Donetsk đảm nhiệm tiến công vào làng Pervomais'ke. Ngôi làng này trước chiến tranh có dân số hơn 2.000 người, phân bố thành một dải hẹp dọc theo quốc lộ M04 (E50) và các hồ, chiều dài của làng 7 km từ đông nam sang tây bắc.
Do làng Pervomais'ke rất gần với đường chiến tuyến, nên Quân đội Ukraine đã biến nó thành một pháo đài. Hầu hết mọi ngôi nhà trong làng đều có công sự ngầm. Vào tháng 8/2022, sau khi Quân đoàn Donetsk chiếm được làng Piski, họ bắt đầu trận đánh vào làng Pervomais'ke. Trận chiến này kéo dài 20 tháng, phải đến cuối tháng 4/2024, Lữ đoàn BBCG 9 mới chiếm được toàn bộ ngôi làng.
Sở dĩ Lữ đoàn BBCG 9 có thể chiếm được làng Pervomais'ke phần lớn là do thắng lợi trong trận Avdiivka, quân Nga thừa thắng xông lên, chiếm được làng Tonen'ke, nằm ở phía đông bắc của làng Pervomais'ke, tạo thành thế bao vây từ bên sườn. Xa hơn về phía bắc, Lữ đoàn BBCG số 114 của Quân đoàn Donetsk đang chiến đấu theo hướng Umanske.
Do lỗ hổng của Quân đội Ukraine ở Avdiivka quá lớn, nên Lữ đoàn BBCG số 59 của Quân đội Ukraine phòng thủ tại đây không nhận được nhiều sự hỗ trợ và thực sự không thể tự chống đỡ. Hơn nữa, Lữ đoàn này còn có nhiệm vụ hỗ trợ sườn phía bắc Krasnohorivka. Nhưng sau khi mất Nevel's'ke, Lữ đoàn còn bị bao vây từ sườn nam.
Lúc này, Lữ đoàn BBCG số 110 của Quân đoàn Donetsk tiến về phía nam trực tiếp tham gia cuộc vây hãm Krasnohorivka. Sau đó Lữ đoàn BBCG số 59 của Ukraine đã tái chiếm thành công Nevelsk, nhưng rốt cuộc vẫn không thể đảo ngược được tình hình .
Vì vậy, sau khi Lữ đoàn BBCG số 9 của Quân đoàn Donetsk chiếm đóng thành công làng Pervomais'ke vào cuối tháng 4, thì Lữ đoàn BBCG số 59 của Ukraine đã ngay lập tức rút quân khỏi Nevelsk để tập trung giữ làng Netailove.
Dân số trước chiến tranh của làng Netailove là hơn 1.100 người. Quy mô ngôi làng tương đương với một nửa làng Pervomais'ke. Xét về quy mô, ngôi làng này không hề nhỏ trong số các ngôi làng ở phía tây thành phố Donetsk và do nằm gần khu vực chiến tuyến, nên đều được củng cố với công sự vững chắc.
Sau khi chiếm làng Pervomais'ke, Lữ đoàn BBCG số 9 của quân đoàn Donetsk không được nghỉ ngơi, mà tổ chức tấn công ngay vào làng Netailove, khiến cho Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 59 của Quân đội Ukraine có cơ hội củng cố trận địa phòng ngự tại đây.
Bắt đầu từ cuối tháng 4, đến khi chiếm được ngôi làng Netailove, thì Lữ đoàn BBCG số 9 của quân đoàn Donetsk chỉ mất có một tháng. Mặc dù Netailove là cứ điểm kiên cố quan trọng của Quân đội Ukraine ở phía tây thành phố Donetsk.
Như vậy có thể thấy, Lữ đoàn BBCG số 9 mất trọn 20 tháng để chiếm được làng Pervomais'ke với dân số hơn 2.000 người; nhưng chỉ mất 1 tháng để chiếm làng Netailove với dân số hơn 1.000 người ở ngay bên cạnh. Có thể thấy Quân đội Ukraine ở phía tây thành phố Donetsk đang có dấu hiệu sụp đổ liên hoàn.
Cùng với việc Lữ đoàn BBCG số 9 chiếm Netailove, thì Lữ đoàn BBCG số 114 của Quân đội Donetsk ở sườn phía bắc đã chiếm đóng hoàn toàn cứ điểm quan trọng Umanske. Như vậy Quân đội Ukraine chỉ còn lại một khu vực tam giác phía đông sông Vovcha ở khu vực này.
Trong khu vực tam giác này chỉ còn hai làng là Yasnobrodivka và Skuchne, nơi có dân số trước chiến tranh chỉ dưới 100 người. Do nguồn cung hạn chế và rất ít chỗ để cơ động, nên Quân đội Ukraine ở đây sẽ khó giữ được lâu dài. Nếu các Lữ đoàn BBCG số 9 và 114 của Nga, tiếp tục tấn công về phía tây, sẽ giải tỏa hoàn toàn các vị trí của quân Ukraine ở phía đông sông Vovcha. (Nguồn ảnh: Topwar, ISW, Sputnik, CNN).
