Trong suy nghĩ của nhiều người, tên tuổi Louis Pasteur gắn với sáng chế vắc xin vì ông rất nổi tiếng với việc tìm ra vi khuẩn, cơ chế của sự nhiễm trùng và phát triển vắc xin phòng bệnh dại. Nhưng cha đẻ của vắc xin lại không phải ông mà là một người khác.
Đó là Edward Jenner, một bác sĩ danh dự trong Hiệp hội y học Hoàng gia London, người đã khẳng định hiệu quả của vắc xin trong phòng bệnh trước khi thế giới biết đến sự tồn tại của virus và vi khuẩn.
Ngược dòng lịch sử, vào thế kỷ 17 - 18, bệnh đậu mùa đã cướp đi sinh mạng hàng triệu người. Nước Anh, quê hương của bác sĩ Edward Jenner cũng bị đại dịch đậu mùa đe dọa. Thời đó con người cho rằng đây là bệnh nan y không thuốc chữa.
Bác sĩ Jenner đã dành nhiều năm tìm hiểu về căn bệnh này. Ông phát hiện ra rằng, những người vắt sữa bò sau khi mắc bệnh đậu bò (bệnh đậu mùa ở bò) từ những con bò này thì tuyệt nhiên không bị đậu mùa nữa.
Vì bệnh đậu bò không gây chết người nên bác sĩ Jenner luôn trăn trở về việc liệu có thể lây căn bệnh đậu bò sang người để phòng được bệnh đậu mùa ở người hay không?
Jenner đã thử lấy dịch từ các vết đậu bò trên cánh tay của một người chăn bò rồi cấy dịch này vào cánh tay của cậu bé 8 tuổi khỏe mạnh cùng làng tên là James Phipps. Sau đó Phipps đã có những triệu chứng của bệnh đậu bò.
48 ngày sau, Phipps khỏi hẳn bệnh đậu bò. Lúc này, bác sĩ tiêm mầm bệnh đậu mùa của người vào người cậu bé. Theo dõi lâm sàng những tuần sau đó cho thấy, Phipps đã miễn nhiễm với bệnh đậu mùa.
Dựa trên thực nghiệm của mình, Jenner đã hoàn thành công thức chế tạo thuốc tiêm chủng với ba bước: 1 - Lấy mầm bệnh trên bò mắc bệnh đậu mùa. 2 - Làm yếu mầm bệnh. 3 - Tiêm mầm bệnh đã làm yếu vào cơ thể người. Phương pháp này nhanh chóng được phổ biến trên toàn châu Âu.
Thử nghiệm của bác sĩ Jenner sẽ bị lên án nếu xét theo các tiêu chuẩn y đức ngày nay. Nhưng nhờ sự mạo hiểm của ông mà châu Âu đã khống chế được sự hoành hành của đại dịch đậu mùa.
Bác sĩ Jenner gọi phương pháp này là "vaccination". Đây chính là nguồn gốc khai mở cho công cuộc tiêm vắc xin trên toàn thế giới ngày nay...
