Tại Đại hội Thi đua yêu nước TP Hà Nội giai đoạn 2025-2030 diễn ra ngày 10/10/2025 do Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội tổ chức, 10 Công dân Thủ đô ưu tú năm 2025 đã được vinh danh.

PGS.TS, Bác sĩ cao cấp, Thầy thuốc Nhân dân, Đại tá Nguyễn Kim Nữ Hiếu, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là một trong 10 cá nhân tiêu biểu được vinh danh lần này. Suốt cuộc đời gắn bó với ngành y, bà đã có nhiều đóng góp xuất sắc trong công tác khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho bộ đội, nhân dân trên cả nước, đặc biệt tại Thủ đô Hà Nội. Không chỉ vậy, bà còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội, thiện nguyện, lan tỏa tinh thần nhân ái và cống hiến không ngừng nghỉ.

Biểu tượng của lòng nhân ái Thủ đô

PGS.TS Nguyễn Kim Nữ Hiếu là người bác sĩ quân y kiên trung, với chặng đường nghề nghiệp dày dặn và những đóng góp thầm lặng nhưng sâu sắc cho ngành y và cộng đồng. Bà từng giữ các vị trí quan trọng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, trong đó có chức Phó Giám đốc đảm trách nhiều lĩnh vực từ truyền nhiễm, nhi khoa đến quản lý bệnh viện.

Trong suốt thời kỳ chiến tranh, bà không chỉ chăm sóc thương binh mà còn vừa nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm như sốt rét, viêm nhiễm những bệnh từng cướp đi sinh mạng nhiều chiến sĩ ngay giữa bom đạn.

Sau khi nghỉ hưu (năm 2003), bà không rút lui vào im lặng. Bà tham gia Hội Cựu chiến binh, Hội Nạn nhân chất độc da cam, và đặc biệt sáng lập nhóm “Nữ trí thức – Bạn của bạn”, để tiếp tục các hoạt động nhân ái.

Một trong các dự án tiêu biểu là “Nuôi dê sinh sản” ở xã Lóng Sập (Sơn La). Bà vận động kinh phí, trao dê giống cho hộ nghèo, theo dõi sinh sản để đảm bảo hiệu quả bền vững. Bà từng nói:

“Phải làm cho chắc, để bà con thực sự có được cái cần câu, chứ không chỉ là con cá”. Bà cũng thường xuyên tổ chức chương trình tặng sách vở, thiết bị học tập cho học sinh vùng cao. Có năm bà vận động được 100 bộ sách giáo khoa mới hỗ trợ học sinh lớp 5 và lớp 9 tại vùng biên.

Dù tuổi cao, sức khỏe suy giảm (bệnh thoái hóa cột sống, thay khớp gối, từng trải qua phẫu thuật ung thư tử cung, mổ tắc ruột…) nhưng bà vẫn tiếp tục điều phối công việc thiện nguyện từ giường bệnh.

Danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2025 chính là sự ghi nhận xứng đáng cho một cuộc đời vừa ân cần chữa bệnh, vừa kiên trì làm thiện nguyện không ngừng.

Từ tiểu thư “cành vàng lá ngọc” đến “bông hồng thép” chiến trường

PGS.TS Nguyễn Kim Nữ Hiếu sinh năm 1942, trong gia đình có truyền thống học vấn: bà là con gái của cố Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nguyễn Văn Huyên và bà Vi Kim Ngọc. Tuổi thơ của bà gắn với những chuyến tản cư thời chiến, sống thiếu thốn nhưng mẹ bà vẫn giữ tinh thần đảm đang, vun vén gia đình.

Năm 1965, khi còn là sinh viên y khoa Đại học Y Hà Nội (khóa 1960–1965), bà hăng hái tham gia phong trào “Ba đảm đang”, cùng đồng môn xung phong lên đường nhập ngũ.

Năm 1965, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn ác liệt, BS Nguyễn Kim Nữ Hiếu, khi ấy là sinh viên năm cuối Khoa Y Đại học Y Hà Nội, đã cùng hơn 100 sinh viên khác tình nguyện nhập ngũ, mang theo khát vọng cống hiến tuổi trẻ cho Tổ quốc.

Đến năm 1971, chỉ bốn tháng sau ngày cưới, vừa hay tin mang thai đứa con đầu lòng, bà nhận lệnh tham gia Đoàn chuyên khoa sâu 730B lên đường vào chiến trường Quảng Trị. Bà trở thành nữ bác sĩ đầu tiên của Viện Quân y 108 trực tiếp tham gia chiến trường trong kháng chiến chống Mỹ.

“Những ngày ấy … chúng tôi chỉ có một suy nghĩ: Làm mọi việc bằng tất cả sức lực và trái tim mình, để quyết thắng giặc. Hạnh phúc nhỏ bé của mình không thể lớn hơn niềm vui độc lập dân tộc”, bà chia sẻ về việc giấu tổ chức có bầu để đi đánh giặc.

Khi đến trục H9, cửa ngõ cuối cùng trước khi sang Quảng Trị, bà bị yêu cầu dừng lại vì thể trạng yếu. Song, bà từ chối rút lui, tự tập luyện, rèn sức chịu đựng giữa núi rừng. Một tuần sau, khi có lệnh đón ra Bắc, bà dứt khoát nói: “Tôi không ra Bắc, tôi chỉ vào Nam!”

Tại chiến trường Quảng Trị, dù đang ốm nghén, bà vẫn xông xáo làm đủ mọi việc từ bác sĩ, y tá đến hộ lý. những đêm rừng khuya, bà thì thầm với đứa con trong bụng, mong con khỏe mạnh để cùng mẹ vượt qua gian khổ. Đứa con ấy chính là PGS. BS Nguyễn Lân Hiếu, hiện là Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, đại biểu Quốc hội, tiếp nối lý tưởng nhân ái của mẹ.

Khi thai được bảy tháng, bà trở lại Viện Quân y 108. Từ trải nghiệm khốc liệt nơi chiến trường, bà cùng đồng nghiệp nghiên cứu điều trị sốt rét, lỵ trực khuẩn, những căn bệnh từng tàn phá lực lượng. Ngày đêm miệt mài bên kính hiển vi, bà và Chủ nhiệm khoa Bùi Đại đã tìm ra phác đồ điều trị hiệu quả, mang trở lại chiến trường tiếp tục cuộc chiến cứu người trong thời bình.

Hạnh phúc lớn nhất của đời là được cho đi

Điều làm nên sức mạnh của PGS.TS Nguyễn Kim Nữ Hiếu không chỉ là kiến thức y khoa, mà là thái độ sống: luôn dấn thân, không muốn nghỉ ngơi. Bà từng chia sẻ “Nghỉ hưu không có nghĩa là nghỉ việc”. Bà xem tuổi tác chỉ là con số.

Từng phải thay hai khớp gối giả, lùn đi 8cm vì thoái hóa cột sống, từng trải qua phẫu thuật ung thư tử cung và sáu đợt hóa trị; phải mổ hai lần vì tắc ruột, thế nhưng, chưa bao giờ người ta thấy bà gục ngã hay than vãn.

Ngay cả trong những ngày nằm viện, bà vẫn là chỗ dựa tinh thần vững vàng cho chồng – Giáo sư Nguyễn Lân Dũng, cũng đang chống chọi bệnh tật. Nhiều năm qua, bà luôn túc trực bên ông, chăm sóc, động viên không rời.

Bà cũng vẫn mỗi năm lên vùng biên trao sách, tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, làm công tác thiện nguyện. Bà từng chia sẻ rằng bà vẫn tự học tiếng Anh, cập nhật thông tin, để có thể mở rộng giao tiếp, kết nối và lan tỏa những dự án quy mô hơn.

Với tinh thần “giúp người không trông chờ đền đáp”, bà luôn chọn những việc làm sát thực: trao giống dê, hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ sinh kế, tặng sách vở, chăn màn cho học sinh vùng cao. Bà không muốn làm “món quà” nhất thời mà muốn gieo mầm để họ tự đứng vững

“Tôi được sống, được học, được làm việc và cống hiến, đó là hạnh phúc lớn nhất của đời tôi”, bà chia sẻ.

Từ chiến trường đến góc giường bệnh, từ quản lý bệnh viện đến hành trình thiện nguyện, suốt cả cuộc đời, bà luôn giữ trọn nhiệt huyết: “còn sức là còn cống hiến” ấy. Danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú năm 2025” dành cho PGS.TS Nguyễn Kim Nữ Hiếu không chỉ là sự ghi nhận cá nhân, mà còn là lời tri ân với một thế hệ trí thức tận hiến cho đất nước, minh chứng rằng cống hiến không bao giờ có tuổi.