Cách đây khoảng 4 tỷ năm, tồn tại một vi khuẩn gọi là LUCA (Last Universal Common Ancestor) - tổ tiên chung cuối cùng của tất cả các loài trên Trái Đất. LUCA có thể đã sống trong môi trường “ngoại hành tinh” dưới lòng đất, ẩn mình sâu trong các khe nước nóng giàu sắt lưu huỳnh. (Ảnh: Daily Mail)
LUCA không hít thở không khí và tự sản xuất thức ăn từ môi trường giàu kim loại xung quanh. Chế độ chuyển hóa của nó phụ thuộc vào hydro, khí CO₂ và nitơ, biến chúng thành các hợp chất như amoniac. (Ảnh: Craiyon)
Điều đặc biệt là vi khuẩn này đã đánh dấu sự khởi đầu của một chuỗi dài bao gồm tất cả các dạng sống trên Trái Đất. Nếu chúng ta theo dõi cây phát sinh nguồn gốc của sự sống, chúng ta sẽ thấy rằng chúng ta đều có liên hệ với LUCA. (Ảnh: Craiyon)
Nếu khẩu hiệu cho việc khám phá sao Hỏa là “theo dấu nước”, thì trong việc tìm kiếm LUCA, chúng ta sẽ “theo dấu gen”. Nghiên cứu về cây phát sinh gen, tiết lộ mối quan hệ di truyền và lịch sử tiến hóa của các hệ thống sống, được gọi là phân loại học. (Ảnh: Phys.org)
Công nghệ hiện đại cho phép chúng ta xác định toàn bộ chuỗi gen và xây dựng thư viện gen lớn, giúp phân loại học phát triển mạnh mẽ và giúp chúng ta hiểu sâu hơn về lịch sử sớm của sự sống.(Ảnh: Daily Mail)
Trong thời gian dài, người ta cho rằng cây phát sinh nguồn gốc của sự sống có ba nhánh chính, hoặc ba miền, với eukarya, bacteria và archaea ở đáy. (Ảnh: Daily Mail)
Eukarya là các hình thái sống phức tạp, đa tế bào, bao gồm các tế bào có màng bọc chứa mã di truyền và các “bộ phận” mitochondria cung cấp năng lượng cho quá trình chuyển hóa. (Ảnh: Daily Mail)
Bacteria và archaea, cả hai đều thuộc loại prokaryotes, chia sẻ sự tương đồng trong việc chỉ có một tế bào và thiếu hạt nhân, nhưng chúng khác nhau về tính chất hóa học và chuyển hóa. Tuy nhiên, một hình ảnh mới đã xuất hiện, đặt eukarya là một nhánh phụ của bacteria và archaea. (Ảnh: Daily Mail)
Thuyết “cây hai miền” này đã được đề xuất từ năm 1984 bởi nhà tiến hóa sinh học Jim Lake tại Đại học California, nhưng chỉ được chấp nhận trong thập kỷ qua. Công trình nghiên cứu của các nhà tiến hóa sinh học Martin Embley và William Martin đã giúp khám phá ra góc nhìn mới này. (Ảnh: Nature)
LUCA không chỉ là một vi khuẩn đơn giản, mà còn là khởi đầu cho sự phát triển của toàn bộ hệ sinh thái trên Trái Đất. (Ảnh: ZME Science)
