Qua 3 kỳ báo, Báo Tri thức & Cuộc sống đã phơi bày một chuỗi các sự kiện đấu thầu có nhiều dấu hiệu bất thường liên quan đến Công ty TNHH Xây dựng & Thương mại Quốc Dũng (MST: 1300462649). Từ những gói thầu "một mình một ngựa" trúng sát giá, đến những cuộc thầu mà hàng loạt đối thủ bị loại một cách có hệ thống bởi cùng một đơn vị tư vấn, tất cả đều dẫn đến một hệ quả chung: tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước là rất thấp.
Những điều này đặt ra một câu hỏi lớn về tính minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả trong việc sử dụng vốn đầu tư công tại các dự án này.
Nhìn lại những "mô-típ" bất thường
Loạt bài đã chỉ ra những "mô-típ" lặp đi lặp lại trong hoạt động đấu thầu của Công ty Quốc Dũng, có thể hệ thống hóa như sau:
● Kịch bản "dọn đường": Tại các gói thầu do Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế Xây dựng Gia Bảo mời thầu, các đối thủ của Quốc Dũng liên tục bị loại vì các lỗi kỹ thuật chi tiết. Điều này khiến Quốc Dũng trở thành lựa chọn duy nhất còn lại, dễ dàng trúng thầu.
● Kịch bản "một mình một ngựa": Tại các gói thầu do Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Bến Tre làm chủ đầu tư, Quốc Dũng thường là nhà thầu duy nhất tham gia, dẫn đến việc không có cạnh tranh về giá.
● Tiêu chuẩn kép trong đánh giá: Có sự khác biệt rõ rệt trong cách xử lý sai sót hồ sơ. Hồ sơ của Quốc Dũng được Trung tâm Tư vấn và Kiểm định xây dựng Bến Tre "linh hoạt" cho qua và yêu cầu bổ sung sau, trong khi các đối thủ ở gói thầu khác lại bị loại vì những lỗi tương tự.
● Hiệu quả kinh tế thấp: Hầu hết các gói thầu mà Quốc Dũng trúng đều có tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước rất thấp, thường xuyên dưới 1%, như tại gói thầu cống Bái Lệ (0,98%) và cống qua lộ ĐX.02 (0,95%).
Những mô-típ này, dù có thể được hợp thức hóa bằng các quy trình trên giấy tờ, nhưng đã làm xói mòn nguyên tắc cốt lõi của hoạt động đấu thầu được quy định tại Điều 3 Luật Đấu thầu 2023: "cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế".
Cần sự vào cuộc của cơ quan chức năng
Trước những dấu hiệu bất thường có hệ thống này, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư Vĩnh Long, đưa ra quan điểm mạnh mẽ: "Báo chí đã thực hiện rất tốt vai trò giám sát xã hội của mình. Tuy nhiên, để làm sáng tỏ vấn đề một cách triệt để, cần có sự vào cuộc của các cơ quan quản lý nhà nước. Cụ thể, Sở Tài chính tỉnh Vĩnh Long, với chức năng quản lý nhà nước về đấu thầu tại địa phương, cần tiến hành công tác thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm đối với các gói thầu đã nêu. Cần làm rõ trách nhiệm của các Chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn mời thầu trong việc xây dựng hồ sơ mời thầu và quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu".
Đấu thầu qua mạng là một bước tiến lớn nhằm tăng cường tính minh bạch. Tuy nhiên, công cụ này chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi có sự giám sát nghiêm túc của cộng đồng và sự quyết liệt của các cơ quan chức năng trong việc phát hiện và xử lý các hành vi có thể làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu.
Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin đa chiều và tiếp tục cập nhật đến bạn đọc trong thời gian sớm nhất.
