Chiến thắng nhờ cạnh tranh về giá của Công ty TNHH Xây dựng & Thương mại Quốc Dũng (MST: 1300462649) tại gói thầu xử lý sạt lở sông Ba Lai (kỳ 1) cho thấy một thực tế: khi có đối thủ, nhà thầu này sẵn sàng giảm giá. Tuy nhiên, điều này lại tạo ra sự tương phản sâu sắc với hàng loạt gói thầu khác mà doanh nghiệp này đã trúng, nơi các đối thủ cạnh tranh lần lượt bị loại một cách có hệ thống bởi cùng một đơn vị tư vấn mời thầu.

Kịch bản tại các gói thầu do Công ty Gia Bảo mời thầu

Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế Xây dựng Gia Bảo (Bên mời thầu) là cái tên xuất hiện trong nhiều gói thầu mà Công ty Quốc Dũng trúng tuyệt đối. Một Tổ chuyên gia của công ty này, gồm các ông Nguyễn Ngọc Thành (Tổ trưởng), Nguyễn Văn Hùng và Nguyễn Đồng Đạm (Tổ viên), đã thực hiện đánh giá hồ sơ và kết quả luôn có lợi cho Quốc Dũng.

Điển hình là gói thầu W9.2025: Thi công xây dựng (Mã TBMT: IB2500147930), thuộc dự án Đường đê bao ấp An Lộc - An Thiện, do Ban Quản lý dự án CSAT Bến Tre làm chủ đầu tư. Gói thầu có 3 nhà thầu tham gia. Tuy nhiên, Báo cáo đánh giá E-HSDT số 025/2025/BCĐG ngày 28/04/2025 của Công ty Gia Bảo đã loại cả hai đối thủ của Quốc Dũng ở vòng kỹ thuật.

Công ty TNHH Ngọc Ánh bị đánh giá "Không đạt" vì hàng loạt lý do như: "Sơ đồ hệ thống tổ chức của nhà thầu tại công trường... không đầy đủ các nội dung", "Huy động Máy đào ≥ 0,5m3... không phù hợp với quy mô", "sử dụng nhiều văn bản đã hết hiệu lực để lập Biện pháp quy trình quản lý chất lượng".

Liên danh Công ty Đông Nam - Ngọc Thuận Thiên cũng "Không đạt" vì: "Bản vẽ Biện pháp thi công cọc không phù hợp với quy mô", "Tiến độ thi công không hợp lý, không khả thi", "Kế hoạch tổng hợp về an toàn lao động... không tuân thủ các quy định hiện hành".

Kết quả, Công ty Quốc Dũng là nhà thầu duy nhất "sống sót" và được phê duyệt trúng thầu tại Quyết định số KQ2500147930_2505071559 ngày 07/05/2025 với giá 11.910.960.235 VND, chỉ tiết kiệm 0,51% so với giá gói thầu 11.971.833.239 VND.

Kịch bản này tái diễn tại gói thầu W10.2025: Thi công xây dựng (Mã TBMT: IB2500257494), cũng do Ban Quản lý dự án CSAT Bến Tre làm chủ đầu tư. Lần này có 4 nhà thầu tham gia. Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 236/2025/BCĐG ngày 23/06/2025 của Công ty Gia Bảo:

Công ty TNHH Xây dựng Nhựt Linh bị loại từ vòng năng lực kinh nghiệm vì "hợp đồng xây lắp tương tự... không đáp ứng yêu cầu của E-HSMT".

Công ty TNHH Tư vấn thiết kế & Xây dựng Ngọc Thành và Công ty TNHH Xây dựng Sáu Dũng tiếp tục bị loại ở vòng kỹ thuật với những lỗi tương tự như "thông số trong Thuyết minh biện pháp thi công không có cơ sở và không tuân thủ các quy định hiện hành".

Cuối cùng, Liên danh Quốc Dũng - Công ty TNHH Xây dựng Giao thông & Thủy Lợi Phạm Hoàng một lần nữa là đơn vị duy nhất vượt qua, được phê duyệt trúng thầu tại Quyết định số 735/QĐ-PMU ngày 30/06/2025 với giá 13.639.226.833 VND.

Vai trò của bên mời thầu và tính khách quan trong đánh giá

Phân tích dưới góc độ pháp lý, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long, nhấn mạnh: "Điều 4 Luật Đấu thầu 2023 quy định công tác đấu thầu phải đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch. Bên mời thầu, với vai trò là đơn vị được chủ đầu tư thuê, phải có trách nhiệm đánh giá hồ sơ một cách khách quan. Việc hàng loạt nhà thầu bị loại vì những lỗi kỹ thuật rất chi tiết, trong khi chỉ một nhà thầu duy nhất luôn đáp ứng tại các gói thầu do cùng một đơn vị tư vấn đánh giá, là một dấu hiệu bất thường cần được xem xét. Cần làm rõ liệu các tiêu chí kỹ thuật đưa ra có quá khắt khe một cách không cần thiết nhằm hạn chế cạnh tranh hay không, và quá trình đánh giá của tổ chuyên gia có thực sự vô tư, khách quan".

Sự trùng hợp có hệ thống này đặt ra một nghi vấn lớn về vai trò của đơn vị tư vấn mời thầu. Liệu đây có phải là cách để "dọn đường" cho một nhà thầu đã được định sẵn?

Trong khi các đối thủ liên tục "ngã ngựa", có những gói thầu mà Công ty Quốc Dũng thậm chí không cần phải thi đấu. Kỳ 3 sẽ đi sâu vào các cuộc thầu mà Quốc Dũng "một mình một ngựa" ngay từ vạch xuất phát.