Đèo Khau Phạ thuộc tỉnh Yên Bái nối huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải. Đèo này có chiều dài khoảng 30km, cao hơn 1.200m. Đèo đi qua nhiều địa danh nổi tiếng như La Pán Tẩn, Mù Cang Chải, Tú Lệ, Chế Cu Nha, Nậm Có…
Do đèo thường mịt mù sương phủ và đỉnh đèo núi như nhô lên trên biển mây, trong tiếng dân tộc Thái, Khau Phạ có nghĩa là Sừng Trời (chiếc sừng núi nhô lên tận trời), hay đôi khi còn được hiểu là Cổng Trời.
Đèo Khau Phạ nổi tiếng là một trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hàng bậc nhất Việt Nam.
Đường đèo Khau Phạ có đến hai phần ba là đường cấp phối, gập ghềnh đá sỏi. Trong suốt chiều dài của đèo có đến vài chục đoạn cua gấp khúc tay áo.
Vào những ngày mây mù, đèo đặc biệt nguy hiểm cho cánh lái xe vì con đèo không có rào chắn hay bất cứ biển cảnh báo nào.
Cung đường đèo đã xuống cấp nhiều vì không được sửa chữa thường xuyên, dễ bị sạt lở, sụt lún vì nằm trong vùng đất đỏ bazan, hệ đất yếu.
Thêm vào đó là sự nguy hiểm rình rập thường xuyên với những tảng đá từ trên núi cao có thể rơi xuống bất cứ lúc nào. Ít có xe tải lớn qua lại trên con đường này vì độ dốc của đèo khiến cho quãng thời gian đi lại trở nên quá dài.
Cùng với sự hiểm trở đầy thách thức, Khau Phạ còn nổi tiếng bởi vẻ đẹp hoang sơ. Từ thành phố Yên Bái, ngược theo quốc lộ 32 chừng 5 giờ đồng hồ đèo Khau Phạ hiện ra giữa một vùng cao nguyên được bao quanh bởi những dãy núi điệp trùng.
Những cánh rừng già tại Khau Phạ còn lưu giữ được nhiều loại động thực vật quý hiếm như thông dầu, chò chỉ và các loại chim muông, thú quý… Ngoài ra, Khau Phạ đẹp nhất vào mùa lúa, tầm tháng 9, tháng 10, khi lúa trên chân ruộng bậc thang chín vàng.
Pha trộn giữa vẻ đẹp hiểm trở và hoang sơ, Khau Phạ cùng Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin đã làm lên “tứ đỉnh đèo” Tây Bắc huyền thoại.
