Một nhóm do Yuong-Nam Lee, nhà cổ sinh vật học và giáo sư tại Đại học Quốc gia Seoul đứng đầu đã khai quật được bộ xương gần như hoàn chỉnh của loài khủng long đặc biệt này vào năm 2008 từ hệ tầng Baruungoyot, sa mạc Gobi ở miền nam Mông Cổ.
Hóa thạch bao gồm hộp sọ, cột sống, một chi trước và hai chi sau, thuộc về một loài khủng long sống ở kỷ Phấn trắng muộn có niên đại từ 66 đến 145 triệu năm trước. Lee chia sẻ: "Mẫu vật khá mỏng manh nhưng được bảo quản cẩn thận. Nó có hộp sọ với nhiều răng nhỏ và cổ rất dài. Hình dạng của khung xương sườn hướng về phía sau cho thấy loài vật này có xương sườn thuôn dài, cơ thể giống như chim cánh cụt."
Các nhà khoa học đặt tên cho loài mới này là Natovenator polydontus, có nghĩa là "thợ săn bơi lội có nhiều răng". Nghiên cứu cho biết Natovenator trông rất giống với các loài chim lặn hiện đại còn sống ngày nay, chẳng hạn như auks và chim cánh cụt.
Tuy nhiên, chúng lại là bò sát, không phải chim. Chúng thuộc nhóm theropod - loài khủng long ăn thịt đi bằng hai chân. Những loài khủng long nổi tiếng khác như T. Rex cũng thuộc nhóm này. Natovenator là theropod đầu tiên được phát hiện có thân hình thuôn dài. Nó có thể vừa đi trên cạn, vừa di chuyển dễ dàng trong nước. Hình dạng cơ thể của chúng giúp các nhà cổ sinh vật học rất nhiều trong việc tìm hiểu cách sống và săn mồi của loài khủng long này.
Dựa trên hình dạng và sự tương đồng của chúng với các loài chim lặn hiện đại, các nhà cổ sinh vật học tin rằng loài khủng long này từng là loài săn mồi bán thủy sinh. "Việc tìm thấy loài khủng long bán thủy sinh có nghĩa là sự đa dạng sinh thái ở loài khủng long rất cao và nó có thể thay đổi định kiến của chúng ta về lối sống của các loài khủng long", Lee nói.
Cho đến nay, chỉ có loài khủng long gia cầm được biết đến với khả năng thích nghi với môi trường nước. Việc phát hiện ra loài mới này "làm rõ" rằng một số loài khủng long không phải chim đã thích nghi với nước. Loài khủng long này cũng có xương sườn hướng về phía đuôi và chiếc cổ dài tương tự như loài ngỗng hiện đại. Cả hai đặc điểm này cho phép con khủng long nhanh chóng lao xuống nước, nghển cổ lên để bắt con mồi.
Hệ tầng Baruungoyot, nơi hóa thạch được phát hiện, được cấu tạo chủ yếu từ trầm tích lòng sông. Khu vực này từng là nơi sinh sống của cá, cá sấu, rùa cũng như khủng long. Dựa trên điều này, các nhà khoa học có thể xác định rằng loài khủng long này đã sống trong môi trường nước ngọt, thay vì gần biển, Lee cho biết.
Nghiên cứu cũng cho biết sinh vật giống chim cánh cụt này có số lượng răng cao bất thường so với hàm của nó. Điều này cho thấy chắc chắn nó sẽ là một loài khủng long ăn cá hoặc côn trùng. Động vật ăn cá thường có răng nhỏ, nhọn dùng để kẹp và giữ cá trước khi nuốt. Nhìn chung, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định chế độ ăn của loài này. Để xác nhận điều này, các nhà cổ sinh vật học sẽ phải phân tích một số hóa thạch còn sót lại trong dạ dày của nó.
Bộ xương hóa thạch gần như hoàn chỉnh của Natovenator polydontus có thể cung cấp thêm thông tin về sự tiến hóa của nhóm khủng long chân thú. "Cơ thể thuôn dài mang lại lợi thế thủy động lực học khi bơi, hình thái xương sườn đặc biệt cũng cho thấy chúng giỏi bơi lội. Điều này cung cấp bằng chứng thuyết phục đầu tiên về cơ thể mang tính động lực học ở một loài khủng long chân thú không phải chim", nhóm nghiên cứu viết.
"Phát hiện mới cũng cho thấy các loài khủng long chân thú không phải chim có hình dáng cơ thể rất đa dạng. Ngoài ra, Natovenator polydontus giúp chúng tôi hiểu rõ hơn cấu trúc cơ thể của chi khủng long Halszkaraptorines vì chúng có nhiều đặc điểm chung", nhóm nghiên cứu cho biết thêm.
