Hãng tin Reuters của Anh ngày 4/5 đưa tin, Quân đội Nga bắt đầu cuộc tấn công trở lại Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, sau nhiều lần tuyên bố ngừng các hoạt động quân sự tại đây.
Ông Alahamia, Chủ tịch nhóm nghị sĩ Đảng Công chức Nhân dân Ukraine cho biết, đây là ngày thứ hai liên tiếp, Quân đội Nga tiến hành cuộc tấn công vào Nhà máy thép Azovstal. Hiện tại, Quân đội Nga đang tiến vào Nhà máy thép Azovstal.
Trước đó, truyền thông Đức đưa tin, ông Vadim Boychenko, cố vấn của thị trưởng Mariupol, thừa nhận đã mất liên lạc với Quân đội Ukraine tại nhà máy thép Azovstal trong một thời gian.
Ông Bojchenko cho biết, pháo binh, xe tăng, không quân và hải quân của Nga đã bị bắn phá dữ dội gần như không ngừng, và máy bay không người lái được sử dụng để tấn công trực tiếp ngay cả vào ban đêm. "Nếu có địa ngục trên thế giới, đó là tại nhà máy thép Azovstal".
Hiện phía Ukraine khẳng định đã nối lại liên lạc với các bộ phận tại Nhà máy thép Azovstal. Chỉ huy Tiểu đoàn Azov sau đó cũng tung ra một đoạn video, tuyên bố rằng bất chấp trận chiến khốc liệt và đẫm máu tại Nhà máy thép, Tiểu đoàn Azov vẫn đứng vững, đồng thời ca ngợi binh lính Tiểu đoàn, có khả năng “kháng cự siêu phàm”.
Cùng ngày, ông Peskov, người phát ngôn chính thức của Điện Kremlin, bác bỏ thông tin cho rằng, Quân đội Nga đã tấn công nhà máy Azovstal. Ông Peskov nói rằng, Tổng thống Vladimir Putin đã công khai lệnh, hủy bỏ hoạt động và "không có cuộc đột kích nào".
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga ra thông báo cho biết, do phía Ukraine liên tục cho rằng, có dân thường trú ẩn tại Nhà máy thép Azovstal, nên hành lang nhân đạo sẽ được mở trong 3 ngày liên tục (từ 5-7/5); cho phép dân thường bao gồm phụ nữ, trẻ em và nhân viên nhà máy, sơ tán khỏi khu vực Nhà máy thép Azovstal.
Trong thời gian mở hành lang nhân đạo, các lực lượng vũ trang Nga và lực lượng dân quân thân Nga ở miền Đông Ukraine, sẽ đơn phương ngừng mọi hoạt động tác chiến và rút lui đến một khoảng cách an toàn.
Trước đó Quân đội Nga đã nhiều lần mở các lối đi an toàn, để cho phép dân thường rời khỏi khu vực chiến sự, nhưng qua thời gian, không có dân thường nào được sơ tán khỏi các lối đi này.
Tổng thống Ukraine Zelensky nói với báo chí rằng, gần đây 344 người đã được sơ tán khỏi Nhà máy thép, nhưng vẫn còn hàng trăm thường dân, trong đó có ít nhất 20-30 trẻ em, vẫn bị mắc kẹt trong khu vực Nhà máy.
Theo giới phân tích, đối với Tiểu đoàn Azov, dân thường vẫn là lá bùa hộ mệnh tốt nhất; một khi dân thường rời đi hết, đồng nghĩa với việc họ sẽ mất đi sự nhân nhượng cuối cùng của Quân đội Nga. Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Tướng Shoigu từng nói rằng, Quân đội Ukraine đã phớt lờ đề nghị "hạ vũ khí và thả dân thường" của Quân đội Nga.
Chính quyền Kiev đặc biệt coi trọng vai trò của Tiểu đoàn Azov, đối với tinh thần của Quân đội Ukraine; vì vậy, khi nói về những vấn đề liên quan, họ đã cố tình xóa nhòa ranh giới giữa quân nhân và dân thường, và cố gắng sơ tán cả Tiểu đoàn Azov và dân thường khỏi Mariupol.
Thậm chí giữa sự sống và cái chết của binh lính Tiểu đoàn Azov, được sử dụng như một con bài mặc cả để đe dọa phía Nga, rằng Kiev sẽ rút khỏi cuộc đàm phán, nếu những người này không còn sống.
Ngoài cuộc đấu súng và khẩu chiến giữa Nga và Ukraine, thế giới bên ngoài vẫn chưa quên những tin đồn trước đó về "cá lớn" trong nhà máy thép Azovstal. Trên thực tế, cả Kiev và các nước NATO đều giữ thái độ bí mật về vấn đề này, vì sợ bị can dự.
Ngược lại, các phương tiện truyền thông Nga tỏ ra rất quan tâm, trên mạng Internet của Nga, đã có một cuộc thảo luận rất rộng rãi về việc che giấu danh tính của "con cá lớn"; hướng suy đoán phổ biến nhất, chủ yếu là các tướng lĩnh của Canada hoặc Mỹ.
Là một đơn vị mang đầy tinh thần cực hữu chống lại Nga ở Ukraine, Tiểu đoàn Azov mặc dù không thuộc Quân đội chính quy Ukraine, nhưng luôn được lãnh đạo Kiev coi là lực lượng chiến đấu dũng cảm nhất.
Để nâng cao khả năng chiến đấu của Tiểu đoàn Azov, NATO chắc chắn sẽ cử các chuyên gia tư vấn và cố vấn quân sự giỏi, nhưng với danh nghĩa không chính thức như tình nguyện, để huấn luyện Tiểu đoàn Azov và thậm chí chỉ đạo các chiến dịch.
Trong trường hợp này, không có gì ngạc nhiên, khi các cố vấn quân sự phương Tây bị mắc kẹt trong vòng vây cùng với Tiểu đoàn Azov; và những người có “thân phận đặc biệt” này, chắc chắn sẽ là mục tiêu quan tâm nhất của hai bên.
Một khi Quân đội Nga bắt được các cố vấn phương Tây, Quân đội Nga sẽ có đòn bẩy để tố cáo NATO và giành thế chủ động trong lĩnh vực dư luận. Phương Tây rất lo ngại về việc bị Nga bắt quả tang, vì cấu kết với lực lượng cực hữu Ukraine, và đương nhiên sẽ chỉ thị cho chính quyền Kiev hết mức có thể.
Thậm chí không loại trừ trường hợp, nếu không thể thoát khỏi quân Nga, Tiểu đoàn Azov có thể được lệnh "quét sạch" những dấu vết bất lợi này. Khi đó, việc các nhân viên phương Tây đối mặt với việc bị bịt miệng, không phải là viễn cảnh. Do vậy, việc chủ động đầu hàng Quân đội Nga, còn để cứu mạng sống của họ.
