U40 và 10 ngàn tỷ

Giữa 2010, thị trường chứng khoán (TTCK) xôn xao với một cái tên khá mới vừa xuất hiện: ông Hà Văn Thắm, chủ tịch CTCP Tập đoàn Đại Dương - Ocean Group (OGC), một doanh nhân khá trẻ, chưa đến 40 tuổi.

Tập đoàn Đại Dương của ông Thắm được biết đến khi lên sàn với một bản cáo bạch rất hoành tráng. Đó là một tập đoàn kinh tế đa ngành, từ bất động sản, khách sạn, tài chính, truyền thông và thương mại thực phẩm,... chỉ thời gian ngắn sau trở thành một trong những DN tư nhân lớn nhất trên sàn chứng khoán khi đó, với vốn hóa thị trường lên tới hơn 10 ngàn tỷ đồng.

Hà Văn Thắm, Ocean Group, đại gia lâm nạn, đại gia tù tội, đại gia sa cơ, Hà Trọng Nam, Ocean Bank, doanh nhân tù tội, Phạm Công Danh, đại gia

Ông Thắm và OGC được biết đến là chủ thương hiệu danh tiếng hai miền Bắc Nam: Kem Tràng Tiền, bánh Givral,... và hệ thống OceanMart.

BĐS là một lĩnh vực kinh doanh chiến lược của tập đoàn này với nhiều dự án lớn, trải từ Bắc chí Nam như: VNT Tower Nguyễn Trãi, StarCity Lê Văn Lương, StarCity Center, StarBowl (Phạm Ngọc Thạch),... Các khu địa ốc của doanh nhân này khiến nhiều đại gia máu mặt trên thị trường cũng phải thèm thuồng.

Trong lĩnh vực tài chính, ông Thắm và OGC là cổ đông lớn chi phối tại OceanBank, Ocean Sercurities (75%),... Ông Thắm còn trực tiếp và gián tiếp sở hữu nhiều DN như Ocean Hospitality (75%), Bảo Hà, Công ty TNHH VNT, Đại Dương Thăng Long, Ocean Media (50%),... và có thời điểm là thành viên HĐQT Vinamilk, VS Industry Việt Nam..

Trên thực tế, ông Hà Văn Thắm khởi nghiệp từ khá sớm, đầu những năm 90, với thành công ban đầu đến từ việc kinh doanh lốp xe ô tô và dầu ăn. Cú làm ăn mạnh tay đầu tiên là thương vụ thâu tóm Ngân hàng Nông thôn Hải Hưng từ mức vốn hơn chục tỷ trở thành OceanBank với số vốn 4.000 tỷ đồng vào 2012.

Lên sàn, tăng vốn, làm ngân hàng, thâu tóm,... là cách mà ông Hà Văn Thắm đưa tên tuổi của mình nổi như cồn, lọt vào tốp những người giàu nhất trên TTCK. Cú thâu tóm Kem Tràng Tiền hay “Khu đất vành khăn hơn 5ha” thuộc khu đô thị mới Đông Nam Trần Duy Hưng (Hà Nội)... là những lần mà tên tuổi “đại gia” này phủ kín mặt báo.

Chiến lược mua bán sáp nhập (M&A) đã đưa OGC thành một tập đoàn đa ngành hàng đầu, trong đó ông Thắm trực tiếp và gián tiếp nắm giữ khoảng 45%. Từ một DN có vốn 10 tỷ đồng, sau 6 năm thành lập tăng gấp 300 lần lên 3 ngàn tỷ đồng, giúp ông Thắm năm 2013 lọt top 10 người giàu nhất trên sàn chứng khoán.

Thâu tóm giúp ông Thắm đi lên nhưng kế hoạch M&A lần thứ 2 trong lĩnh vực ngân hàng không còn mang lại sự may mắn cho doanh nhân này.

Gục ngã

Đầu tháng 10/2016, đại gia Hà Văn Thắm cùng 16 đồng phạm bị đề nghị truy tố về nhiều tội, trong đó có vi quy định về cho vay trong hoạt động của các TCTD, sau 2 năm bị khởi tố và bắt tạm giam.

Những cáo buộc ban đầu cho thấy, Hà Văn Thắm cùng đồng phạm gây thiệt hại lớn về tài sản tại OceanBank và cổ đông.

Hà Văn Thắm, Ocean Group, đại gia lâm nạn, đại gia tù tội, đại gia sa cơ, Hà Trọng Nam, Ocean Bank, doanh nhân tù tội, Phạm Công Danh, đại gia

Trong nỗ lực thâu tóm thêm một ngân hàng, cựu chủ tịch OceanBank đã mua nhà băng có dư nợ xấu, không có khả năng thu hồi. Ông Thắm đã nhanh chóng chuyển nhượng số cổ phần cho Phạm Công Danh (Chủ tịch Tập đoàn Thiên Thanh, vừa bị tuyên án 30 năm tù). Để giúp Danh có tiền, ông Thắm yêu cầu Ocean Bank tìm cách cho ông Danh vay 500 tỷ đồng mà không có tài sản đảm bảo.

Ngoài ra, ông Thắm còn bị cáo buộc nhiều tội danh khác.

Sau khi ông Thắm bị bắt, OceanBank là một trong số các ngân hàng bị NHNN mua với giá 0 đồng do hoạt động thua lỗ, vốn thực có thấp hơn vốn điều lệ.

Cũng sau khi ông Thắm bị bắt, Ocean Group gặp khó khăn. Khoản lỗ 1.000 tỷ đồng tại OceanBank chỉ là một phần trong số 7-8 ngàn tỷ đồng khoản phải thu khiến OGC chìm trong khó khăn kéo dài.

Tính tới 6/10, cổ phiếu OGC của Ocean Group giảm xuống chỉ còn 1.200 đồng/cp, vốn hóa thị trường còn chưa tới 370 tỷ đồng, chỉ bằng khoảng 3% so với thời kỳ đỉnh cao 2012-2013.

Hàng loạt các DN liên quan đến ông Thắm đã phải bán giải chấp cổ phiếu OGC theo yêu cầu của ngân hàng. Cơ cấu sở hữu của Ocean Group đã có sự biến động mạnh. OGC cũng đã bán đi phần lớn các tài sản giá trị như: Khu đất vành khăn, Ocean Mart, Khách sạn Dầu khí Phương Đông,...

Các ngành chủ chốt của OGC đều đã tan vỡ. DN trong khoảng 2 năm qua gần như không còn tập trung vào hoạt động kinh doanh mà chủ yếu là tập trung vào bán cân đối lại các khoản công nợ để tái cơ cấu.

Giàu lên khá nhanh nhờ vào sự năng động trên thị trường và sự sôi động của thị trường BĐS cũng như chứng khoán, không ít đại gia như ông Thắm đã ghi tên mình vào top những người giàu nhất trên TTCK. Tuy nhiên, sự giàu có nhờ vào việc tăng vốn ảo cùng với những cú thâu tóm nhờ dòng vốn không phải của chính mình luôn tiềm ẩn rủi ro rất lớn.