Nguyễn Trường Tộ và 60 bản canh tân đất nước không thành

Nguyễn Trường Tộ là một danh sĩ, nhà cải cách xã hội Việt Nam ở thế kỷ 19. Ông gửi lên triều đình Huế khoảng 60 bản đề xuất canh tân đất nước. Những đề nghị của ông không được triều đình nhà Nguyễn nghe theo.

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh
 Nguyễn Trường Tộ sinh năm 1830 trong một gia đình công giáo, cha làm nghề thuốc Đông y tại làng Bùi Chu (nay thuộc xã Hưng Trung huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An).

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-2
 Nguyễn Trường Tộ là người đặc biệt thông minh, học một biết mười, “bác văn cường ký”, được ca ngợi là “Trạng Tộ”. Ông lại có may mắn được tiếp nhận cả hai nguồn văn hóa Đông và Tây, cổ và kim.

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-3
Năm 20 tuổi, Nguyễn Trường Tộ sang Pháp, Italya, Hồng Kông học hỏi và tiếp xúc với những nền văn minh lớn, ông có điều kiện mở rộng kiến thức và văn hóa.

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-4
Vì thế ngay khi bước vào tuổi 30, ông đã có một vốn kiến thức rộng và sâu cả về phương diện chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật. Trong ông đã hình thành những tư tưởng cách tân muốn được đem giúp nước, giúp đồng bào. 

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-5
Nguyễn Trường Tộ gửi đến vua Tự Đức và triều đình Huế khoảng 60 bản điều trần, kiến nghị. Nội dung đề cập đủ mọi lĩnh vực.

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-6
 Trong đó, lĩnh vực giáo dục được đánh giá mang tính tiên phong, toàn diện, vừa có tính hệ thống, vừa mang tính cụ thể và thiết thực với ba chủ trương nổi bật: chủ trương phê phán hư học; chủ trương thực học; chủ trương học tập nền giáo dục phương Tây.

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-7
Hầu hết các đề xuất cải cách, canh tân đất nước và các kế hoạch cụ thể, khẩn cấp của Nguyễn Trường Tộ đệ trình đều được triều đình bàn đi tính lại. Nhưng hầu hết các đề xuất của ông đều không được sử dụng. 

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-8
Nguyên nhân chính là bối cảnh chính trị - xã hội đương thời thiếu những điều kiện quan trọng để thực hiện các biện pháp, kế hoạch canh tân của ông. Ngoài ra triều đình nhà Nguyễn còn mang nặng tư tưởng thủ cựu, lạc hậu. 

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-9
Mặc dù không được Triều đình trọng dụng, nhưng lòng Nguyễn Trường Tộ vẫn mong được phò vua, cứu dân. Tấm lòng ấy thể hiện rất rõ qua những bài thơ mà ông để lại: "Mặt trời cho dẫu không soi đến/Hướng dương xin vẫn nếp hoa quỳ" hay: "Ngụy Tào sống gửi Từ Nguyên Trực/Tần Lã không thờ Lỗ Trọng Tiên".

Nguyen Truong To va 60 ban canh tan dat nuoc khong thanh-Hinh-10
Năm 1871, Nguyễn Trường Tộ mất ở tuổi uổi 43, trên quê hương mình tại Giáo xứ Xã Đoài). Ông ra đi ở độ tuổi đang chín, trong ông vẫn tràn đầy nhiệt huyết.

Mời độc giả xem video:G7 ủng hộ các mục tiêu bảo vệ môi trường. Nguồn: THDT.

 

Bộ tranh cổ cực quý về bộ máy triều đình nhà Nguyễn

(VietnamDaily) - Cùng khám phá cách thức tổ chức bộ máy triều đình nhà Nguyễn qua bộ tranh cổ rất sống động được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam.

Bo tranh co cuc quy ve bo may trieu dinh nha Nguyen
 Bộ Lại là một bộ trong Lục bộ của triều đình nhà Nguyễn, nắm việc quan tước, phong tước, ân ban thuyên chuyển, lựa chọn, xét công, bãi truất và thăng thưởng, bổ sung quan lại, cung cấp người cho các nha môn. Bộ Lại gần với Bộ Nội vụ thời nay. (Hình ảnh chụp lại từ BT Lịch sử Quốc gia).
Bo tranh co cuc quy ve bo may trieu dinh nha Nguyen-Hinh-2
 Đứng đầu các Bộ trong Lục bộ là quan Thượng thư, tương đương Bộ trưởng ngày nay. Một người nổi tiếng từng làm Thượng thư Bộ Lại là Nguyễn Cư Trinh (1716 - 1767). Ông làm quan đời chúa Nguyễn Phúc Khoát, đã nhiều lần cầm binh dẹp loạn, khai hoang lập ấp, mở cõi phía Nam.

Món bún ốc nguội bình dị của người Hà Nội xưa

(VietnamDaily) - Gánh bún ốc nguội trong những con hẻm, con ngõ nhỏ dường như in sâu vào tiềm thức của người Hà Nội xưa. Món ăn tuy mộc mạc, giản dị mà ngon đúng chất Hà Thành.

Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua

Ở Hà Nội có hai loại bún ốc là nóng và nguội. Nếu như ở bún ốc nóng vừa ăn vừa đổ mồ hôi thì bún ốc nguội lại hít hà vì cay. Gánh bún ốc nguội trong những con hẻm, con ngõ nhỏ dường như in sâu vào tiềm thức của người Hà Nội xưa.

Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-2
Cũng giống như cái tên gọi, bún ốc nguội được làm những nguyên liệu đều nguội. Bún nguội, ốc nguội, nước chấm nguội và nước canh cũng nguội. Thực ra những nguyên liệu này đã chế biến từ nước sôi hẳn hoi, nhưng phong cách riêng ở đây là để nguội.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-3
Bún ốc nguội thường được bán ở Ô Quan Chưởng, phố Nguyễn Trường Tộ, phố Hàng Chiếu và phố Nguyễn Cao… trong những quán ăn lớn.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-4
Mặc dù bún ốc nguội bình dân, nhưng khâu chọn nguyên liệu và khâu chế biến lại vô cùng cầu kỳ. Bún lá là loại bún dùng ăn nguội, tương tự như bánh hỏi của người miền Nam.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-5
Ốc nhất thiết phải là loại ăn rêu khe đá, vì ốc này vừa giòn mà lại béo. Ngày nay người ta có thể thay thế ốc bươu, ốc lát, ốc gạo, ốc đắng… để chế biến nhưng phải tươi. Đem ngâm ốc trong nước vo gạo độ vài giờ cho chất dơ nhả ra hết.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-6
Gia vị chính của món ăn dân dã này là giấm bỗng, vì thế giấm bỗng cũng được đặc biệt quan tâm, khi chỉ có thể là loại giấm bỗng chắt lọc từ bỗng rượu nếp cái làng Vân (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang).
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-7
Ốc sẽ được hấp cách thủy bằng giấm bỗng để khử sạch mùi tanh, giữ được vị giòn và không mất đi vị béo ngậy của ốc.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-8
Nước canh là nước luộc ốc lọc sạch, cho vừa gia vị, phi ít hành phi để vào cho dậy mùi thơm và có chút bột cà-ri tạo màu hồng hoặc vàng. Nước canh ốc nguội nhưng không tanh, không đường hay bột nêm nhưng vẫn ngọt.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-9
Bún ốc nguội bắt buộc phải ăn với bún lá, vì chính bún lá mới đem đến vị mát lạnh và dẻo thơm cho món ăn này.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-10
Ốc luộc để sẵn trong gánh, khi khách dùng, người bán sẽ lể từng con cho vào tô, múc một vài giá canh ốc từ lọ sành, kèm theo một đĩa bún lá (được lót lá chuối) và một ít ớt tươi xay cay xé.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-11
 Đặc biệt món ăn này không nên dùng rau thơm. Mùi thơm gắt của rau thơm sẽ át hết mùi hương dịu của giấm bỗng, và món ăn không còn vị đậm đà nữa. Người bán chỉ cho một đĩa rau ghém như lõi cây chuối non xắt khoanh mỏng và rau cải, thế là đủ.
Mon bun oc nguoi binh di cua nguoi Ha Noi xua-Hinh-12
Món ăn dân dã này không chỉ có màu sắc hấp dẫn mà còn có hương vị ngon tuyệt. Khó có thể lý giải tại sao món ăn này vẫn luôn được nhiều người ưa chuộng từ xưa đến tận nay. Ảnh: IT. 

Mời độc giả theo dõi video "Đất hun khói - Món ăn lạ miệng của người dân Vĩnh Phúc". Nguồn: VTV3.

Cảnh sát sốc khi khám nhà nghi phạm giết người

(VietnamDaily) - Trong quá trình khám xét nhà của một nghi phạm giết người, cảnh sát Mexico đã tìm thấy 3.787 mảnh xương, dường như thuộc về 17 nạn nhân khác nhau.

Theo South China Morning Post, Andres, một nghi phạm giết người từng làm nghề bán thịt ở Atizapan de Zaragoza (bang Mexico), bị tình nghi đã dùng dao và cưa sát hại một phụ nữ 34 tuổi rồi phân xác nạn nhân vào ngày 14/5.
Sau đó, các nhà chức trách Mexico đã tiến hành khám xét nhà của Andrés vào ngày 17/5 và phát hiện điều gây sốc hơn.