Vậy ba điều “không” trong từng trường hợp cụ thể là gì? Tại sao tổ tiên lại khuyên răn như vậy? Hãy cùng tìm hiểu.

Tiền có ba không cho vay

Không cho vay người nói mà không giữ lời

Người xưa dạy "Lời nói đáng giá ngàn vàng", bởi vậy, người không giữ chữ tín thì tuyệt đối không nên giao dịch tài chính với họ. Một khi tiền vào tay người không có trách nhiệm, khả năng mất trắng là rất cao. Câu “Thịt bao chó ăn, một đi không trở lại” dùng để chỉ chính những trường hợp này.

Không cho vay người ham ăn biếng làm

Tục ngữ có câu: “Cứu khẩn cấp, không cứu nghèo lâu dài”. Người lười biếng, sống dựa vào người khác mà không muốn tự lực vươn lên thì dù có vay bao nhiêu cũng không thay đổi được bản chất. Thay vì cho họ tiền, hãy dạy họ cách kiếm sống để tự đứng trên đôi chân của mình.

Không cho vay khi không rõ mục đích sử dụng

Nếu người mượn tiền không nói rõ vay để làm gì, rất có thể họ dùng vào những mục đích tiêu cực như cờ bạc, rượu chè, hay các thói quen có hại. Cho vay trong trường hợp này chẳng khác nào tiếp tay cho họ tự hủy hoại cuộc sống.

Lễ có ba không theo

Không theo những lễ vô nghĩa

Đây là những dịp mang tính hình thức, không có giá trị về tình cảm hay đạo lý, ví dụ như tiệc sinh nhật thú cưng, tiệc chỉ mang mục đích phô trương, lợi dụng… Tham gia những buổi lễ như vậy không chỉ tốn kém mà còn dễ bị cuốn vào những mối quan hệ thiếu thực chất.

Không theo lễ khi không được mời

Đối với các dịp cưới hỏi, ma chay… nếu không nhận được lời mời chính thức, tốt nhất không nên “tự động” đến và mang lễ. Đó không chỉ là phép lịch sự mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với chủ nhà.

Không theo lễ khi chỉ có đi mà không có lại

Người xưa trọng "lễ nghĩa" nhưng cũng nhấn mạnh lễ phải có đi có lại. Nếu một người chỉ nhận mà không bao giờ đáp lễ, thì những lần đi lễ sau trở thành hình thức vô nghĩa, thậm chí là lãng phí. Cần tỉnh táo trước những mối quan hệ một chiều.

Đường có ba không đi

Không đi con đường đam mê sắc dục

Từ xa xưa, dân gian đã có câu “Mười phần ăn mặc, năm phần đổ đốn vì tình dục”, cho thấy con đường sa đọa về dục vọng là con đường đầy tai họa. Nó không chỉ ảnh hưởng đến nhân cách, đạo đức mà còn gây tổn hại đến gia đình và sự nghiệp.

Không đi con đường tham lam tiền tài

“Quân tử yêu tiền, nhưng phải lấy đúng cách”. Lòng tham quá mức, đặc biệt là những con đường làm giàu bất chính, sớm muộn cũng sẽ dẫn đến hậu quả nặng nề. Lịch sử Việt Nam từng ghi nhận trường hợp Trần Dụ Tông, một vị vua thời Trần, từng để cho triều chính suy yếu, quan lại tham nhũng tràn lan, chỉ vì quá mải mê hưởng lạc, ban phát của cải vô tội vạ, dẫn đến ngân khố cạn kiệt, nhân dân đói khổ. Đây là minh chứng cho thấy việc mù quáng chạy theo tiền tài mà không có đạo đức, nguyên tắc sẽ sớm đưa đến sụp đổ.

Không đi con đường không chắc chắn

Người xưa luôn khuyên biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng. Nếu không chắc chắn về một việc, không nên liều lĩnh nhận lời hoặc làm bừa. Hành động thiếu suy nghĩ không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn có thể phá hỏng các mối quan hệ xung quanh.