Ngay sau khi được giới thiệu tại Army-2024, hình ảnh S-500 Prometheus TEL mới đã nhanh chóng lan truyền trên các trang mạng xã hội. Sự ra mắt công khai này nhấn mạnh ý định của Nga trong việc chứng minh sức mạnh quân sự và năng lực công nghệ trên trường quốc tế.
S-500 Prometheus TEL do Tập đoàn Almaz-Antey phát triển nhằm thay thế S-400 Triumf hiện đại, thể hiện một bước tiến lớn trong khả năng phòng thủ tên lửa và không quân của Nga.
Trước đó, vào ngày 23/4, Bộ trưởng Quốc phòng Nga khi đó là ông Sergei Shoigu đã tuyên bố trong một cuộc họp báo rằng, năm nay quân đội sẽ nhận được những bộ phận đầu tiên của hệ thống tên lửa phòng không S-500 thế hệ mới với 2 phiên bản - hệ thống tên lửa phòng không tầm xa và hệ thống phòng thủ tên lửa.
S-500 Prometey (nghĩa đen là Prometheus - Thần lửa trong thần thoại Hy Lạp cổ đại) là hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không cơ động trên đường do nhà sản xuất Almaz-Antey chế tạo. S-500 có tầm bắn lên tới 600km và khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách lên tới 800km. Hệ thống này có thể đồng thời nhắm vào 10 mục tiêu tên lửa đạn đạo siêu thanh đang bay với vận tốc lên tới 7km/s. Nó cũng có thể tấn công các mục tiêu đang bay ở tốc độ siêu thanh (lên tới Mach10, tương đương với 12.348km/h).
Tầm bắn của S-500 đủ để vô hiệu hóa tên lửa, tàu vũ trụ hoặc các vũ khí quỹ đạo của đối phương trong không gian ở quỹ đạo Trái Đất thấp. Tên lửa đánh chặn của hệ thống này cơ động trong quá trình bay và có các thành phần radar độc lập trên hệ thống khiến chúng có thể thực hiện các cuộc tấn công động học. S-500 có thể được tích hợp vào một mạng lưới phòng không và phòng thủ tên lửa cùng với S-400, S-300VM4, S-350 Vityaz và các hệ thống khác.
Giống như các hệ thống khác cùng loại, S-500 không chỉ bao gồm các bệ phóng mà còn một hệ thống các thiết bị phức tạp đi kèm (có thể được kết hợp theo nhu cầu), trong đó bao gồm 1 hoặc nhiều radar phát hiện mục tiêu, thiết bị gây nhiễu, trạm chỉ huy, một hoặc nhiều phương tiện nạp đạn.
Do thiết kế của S-500 là để sử dụng ở tầm xa chống lại tên lửa, chiến đấu cơ, tàu vũ trụ và hầu như không có tác dụng chống lại các mối đe dọa tầm ngắn nên hệ thống này là mục tiêu có giá trị cao và lý tưởng nhất là luôn phải có các hệ thống phòng không tầm ngắn như Buk, Pantsir-S hoặc các hệ thống khác đi kèm để bảo vệ.
Cấu hình của S-500 có thể bao gồm các phương tiện phóng 77P6 chứa tên lửa phòng không. Có thể dễ dàng phân biệt S-500 với S-400 và các phương tiện phóng thuộc dòng S khác nhờ trọng tải thùng phóng kép, thay vì thùng bốn ống phóng như thông thường. Ngoài ra còn có xe chỉ huy 55K6MA hoặc 85Zh6-1/85Zh6-2; radar quản lý chiến đấu và thu thập mục tiêu cảnh báo sớm 91N6A(M); radar thu thập dữ liệu 96L6-1 và/hoặc radar mảng pha chủ động tấn công ABM 76T6/77T6; radar dò độ cao di động 96L6 (tùy chọn); hệ thống kiểm soát phòng thủ tên lửa và phòng không tiên tiến 97L6 (tùy chọn) cùng cột tháp điều khiển di động đa năng 40V6MT (tùy chọn).
Hệ thống này được thiết kế để nhắm mục tiêu vào các mối đe dọa ở phạm vi tối đa khoảng 600 km đối với các mục tiêu trên không, tăng đáng kể so với phạm vi 400 km của S-400. Nó có thể đánh chặn các mối đe dọa tên lửa đạn đạo ở khoảng cách lên đến 500 km và tấn công các mục tiêu ở độ cao lên đến 200 km – tức có khả năng chống lại cả các mối đe dọa trong khí quyển và gần không gian, chẳng hạn như các vệ tinh quỹ đạo Trái đất thấp.
Một trong những tính năng đáng chú ý nhất của S-500 là khả năng đánh chặn tên lửa siêu thanh bay với tốc độ vượt quá Mach 5 (1.71 5 m/s) với thời gian phản ứng chỉ 3-4 giây, cho phép nó phản ứng nhanh với các mối đe dọa tốc độ cao, ở độ cao lớn.
Hệ thống có thể đồng thời theo dõi và tấn công tới 10 mục tiêu đạn đạo di chuyển với tốc độ lên tới 7 km mỗi giây. Nó được trang bị hệ thống radar và chỉ huy tiên tiến cho phép ưu tiên và tấn công nhiều mục tiêu trong môi trường đe dọa phức tạp. Hệ thống này cũng được thiết kế để hoạt động kết hợp với các hệ thống phòng không khác của Nga, chẳng hạn như S-400, S-300 hay Pantsir-S1, để tạo ra một mạng lưới phòng không nhiều lớp và tích hợp.
S-500 có các hệ thống radar tiên tiến, bao gồm radar thu nhận 91N6A(M) và radar đa chức năng 96L6-TsP giúp cải thiện khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu, đặc biệt là đối với các mục tiêu tàng hình hoặc có tầm nhìn thấp.
Nó cũng được trang bị các cảm biến và hệ thống radar tinh vi có khả năng phát hiện và tấn công máy bay tàng hình và các mối đe dọa khác có thể quan sát được ở tầm thấp, vốn là thách thức đối với các hệ thống phòng không thông thường.
Được lắp trên khung gầm có bánh xe di động cao, S-500 có thể được triển khai nhanh chóng đến các chiến trường, đảm bảo phạm vi phòng thủ linh hoạt. Việc tích hợp với các hệ thống cảnh báo sớm trên không gian của Nga giúp tăng cường khả năng phát hiện và đánh chặn các mối đe dọa tầm xa, ngay cả trước khi chúng xâm nhập vào bầu khí quyển. (Nguồn: Reuters, Izvestia, MXH Nga, Artstation, Sputnik, Eurasian Times).
