1. Thứ duy nhất tăng là mức chi tiêu
Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất ở những người đang trên đà sa sút tài chính: Thu nhập không tăng, thậm chí còn giảm, duy chỉ có chi tiêu là cứ tăng đều. Nói cách khác, mức độ chi tiêu bỏ xa mức độ tăng lương hoặc tăng tỷ lệ tiết kiệm.
Họ tiêu trước khi nhận lương, mua sắm theo cảm hứng, sống bằng tiền vay mượn hoặc tín thẻ dụng, và cuối tháng nhận lương là đem đi trả nợ, rồi lại vay nợ để trang trải cuộc sống.
Cảm giác “làm bao nhiêu cũng không đủ tiêu” không phải vì họ thiếu thu nhập, mà vì họ không biết cách quản trị dòng tiền. Khi chi tiêu không tương xứng với thu nhập, mỗi khoản mua sắm đều là một bước lùi nhỏ. Đáng sợ hơn, việc không có khoản tiết kiệm hay quỹ dự phòng khiến họ dễ gục ngã trước những cú sốc tài chính như mất việc, bệnh tật, hay một biến cố nhỏ trong cuộc sống.
2. Không dự phòng, không tiết kiệm cũng chẳng đầu tư
Không ít người sẵn sàng chi vài chục triệu để đi du lịch, mua món đồ hiệu hay nâng cấp điện thoại, nhưng lại do dự khi đầu tư vào một khóa học, một kỹ năng mới,...
Nói cách khác, họ luôn ưu tiên tiêu tiền thay vì tiết kiệm hoặc đầu tư, tìm cách để tiền đẻ ra tiền. Niềm vui vật chất mang lại cảm giác thỏa mãn tức thời, nhưng không tạo ra giá trị lâu dài. Trong khi đó, những khoản đầu tư, tích lũy mới là nền tảng vững chắc, giúp tiền bạc sinh sôi.
Họ coi trọng hiện tại hơn tương lai, chọn thỏa mãn hơn là tích lũy, và dần đánh mất cơ hội nâng cấp chính mình. Khi bạn không đầu tư hay tích lũy cho bản thân, bạn đang khiến giá trị và cả tương lai của mình giảm sút mỗi ngày, và đó là khởi đầu của sự nghèo đi thật sự.
3. Không tháng nào là không vay mượn
Một trong những biểu hiện tinh vi của sự nghèo đi là mất dần khả năng tự chủ tài chính. Nói cách khác, cứ phải vay mượn mới đủ chi tiêu dù chỉ là những khoản vay nhỏ từ vài trăm ngàn tới vài triệu.
(Ảnh minh họa).
Chính vì khoản vay không đáng là bao đó, nhiều người lại mặc định thế là bình thường, chẳng ảnh hưởng gì. Thiếu thì vay, tháng sau trả được là ok. Nếu nhìn sâu hơn và kỹ hơn vào bản chất vấn đề, việc này phản ánh tình trạng mất tự chủ tài chính. Không sớm nhận ra và khắc phục, khoản vay sẽ ngày càng lớn hơn, thậm chí dần vượt ra khỏi khả năng chi trả. Đến lúc đó, không chỉ cuộc sống hiện tại bị ảnh hưởng, mà cả tương lai phía trước cũng bấp bênh theo.
4. Trì hoãn việc quản lý tài chính
Không ghi chép chi tiêu, không kiểm tra tài khoản, không lập kế hoạch tiết kiệm, luôn mặc định rằng chỉ cần không tiêu lố thì là ổn. Đương nhiên, chi tiêu không vượt mức thu nhập là tín hiệu tốt, nhưng nó không đồng nghĩa với một sức khỏe tài chính ổn định.
Việc trì hoãn quản lý tài chính có thể chưa thấy ngay tác hại, nhưng đến khi cần tiền cho những kế hoạch lớn như mua nhà, mua xe,... câu chuyện sẽ rất khác. Vì hiếm ai kiếm được tiền tỷ trong một sớm một chiều, tất cả đều nhờ những kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm "dài hơi", cùng sự kiên trì, kỷ luật. Thế nên nếu cứ mãi thờ ơ với việc quản lý dòng tiền của bản thân, khó mà dư dả, giàu có lên được.
5. Tin rằng mình không thể dư dả được
Chuyện tiền bạc đôi khi không chỉ gói gọn trong câu chuyện thu nhập, chi tiêu hay tiết kiệm, đầu tư. Có một điều khá quan trọng khác nhưng ít người nhận ra: Niềm tin và kỳ vọng của chính mình trên hành trình phát triển, ổn định tài chính.
Một người luôn nghĩ bản thân không thể kiếm được tiền, không thể đầu tư, chắc chắn sẽ khó mà dư dả vì rào cản tâm lý khiến họ luôn sợ hãi, chần chừ trong những quyết định về tiền. Ngược lại, một người có niềm tin rằng bản thân có thể khá lên, sẽ luôn tìm cách để học hỏi, trau dồi kiến thức, từ đó tối ưu được nguồn lực tài chính hiện có, sức khỏe tài chính từ đó cũng được cải thiện từng chút một mỗi ngày.
