Một cuộc tấn công tầm xa táo bạo của Không quân Ukraine, đã thổi bay cây cầu huyết mạch mà Nga dùng làm tuyến hậu cần chủ lực ở Zaporizhzhia. Điều đáng chú ý không phải tên lửa tối tân, mà là hai quả bom lượn GBU-62 JDAM-ER do Mỹ cung cấp, được thả từ một chiếc MiG-29 thời Liên Xô, một minh chứng cho bước nhảy vọt trong khả năng hòa trộn công nghệ Đông - Tây của Ukraine.
Sự kiện diễn ra ngày 16/11/2025, khi Ukraine công bố đoạn video cho thấy chiếc MiG-29 tăng độ cao, rồi phóng hai quả bom dẫn đường GPS vào cây cầu gần Kamianske. Vụ nổ trực diện khiến bê tông vỡ tung, trụ đỡ gãy sập, làm tê liệt tuyến đường duy nhất đủ tải cho các đoàn xe quân sự hạng nặng của Nga.
Theo blog quân sự Soniashnyk do các quân nhân Ukraine điều hành, cây cầu này là mắt xích hậu cần then chốt dẫn vào cụm lực lượng Nga đang bám trụ quanh vùng hồ chứa Kakhovka khô cạn. Khi cây cầu bị đánh sập, dòng tiếp tế đạn dược của Nga lập tức nghẽn lại, buộc họ phải chuyển sang các tuyến vòng xa hơn, lầy lội hơn và dễ trở thành mục tiêu tấn công hơn.
Những người điều hành blog cho biết, MiG-29 của Ukraine đang bước vào một vai trò mới: tung các đòn tấn công chính xác tầm xa nhằm bào mòn hệ thống hậu cần Nga. Mỗi cú đánh vào cầu, kho đạn hay sở chỉ huy đều được tính toán để tạo ra hiệu ứng dây chuyền vượt xa năng lực của một chiếc tiêm kích đơn lẻ.
Được tạo ra cuối thập niên 1970 cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không, MiG-29 vốn không được thiết kế để mang vũ khí phương Tây. Thế nhưng Ukraine đã biến nó thành một nền tảng đa nhiệm, có thể phóng từ tên lửa AGM‑88 HARM đến bom dẫn đường và các hệ thống điện tử hiện đại - điều mà các kỹ sư Nga xưa kia hẳn chưa từng tưởng tượng.
Trong khi đó, GBU‑62 JDAM‑ER vốn là bom Mk‑82 được trang bị bộ đuôi dẫn đường GPS/INS cùng cánh lượn mở rộng, cho phép đánh trúng các mục tiêu cố định ở cự ly 70 - 80 km. Nhờ đó, MiG‑29 có thể tung đòn từ ngoài lớp phòng không dày đặc mà vẫn duy trì độ chính xác chỉ sai lệch vài mét.
Hơn thế nữa, việc tích hợp JDAM‑ER lên MiG‑29 là một thách thức kỹ thuật lớn. Ukraine phải tự phát triển bệ phóng mới, khoang chứa ăng-ten GPS và hệ thống truyền dữ liệu bổ trợ để bù cho việc máy bay không theo chuẩn NATO. Chính bước đột phá này đã mở đường để Ukraine triển khai bom lượn phương Tây một cách thường xuyên.
Ít được nhắc tới, nhưng JDAM‑ER đến tay Ukraine qua gói viện trợ Mỹ năm 2023, cùng lô cánh lượn dư thừa của Australia từng dùng cho phi đội F/A‑18 Hornet. Có giá thành thấp hơn nhiều so với tên lửa hành trình, loại bom này nhanh chóng trở thành giải pháp tấn công sâu vừa tiết kiệm vừa cực kỳ hiệu quả.
Bên cạnh đó, JDAM‑ER cho phép Ukraine biến những quả bom rơi tự do thành vũ khí dẫn đường chính xác. Sự khác biệt giữa hai phía nằm ở cách triển khai: Nga thường thả ồ ạt để càn quét diện rộng, còn Ukraine dùng rất tiết chế nhưng lại cực kỳ chuẩn xác, tập trung vào các mục tiêu có giá trị chiến lược cao như sở chỉ huy, kho, cầu...
Cây cầu bị đánh sập gần Kamianske vốn là tuyến huyết mạch giúp Nga duy trì sức ép lên Stepove và Lobkove. Khi nó bị phá hủy, Moscow buộc phải điều thêm công binh, phương tiện phòng không và xe vận tải, kéo theo mức tiêu hao hậu cần mà họ khó thể bù đắp trong thời gian ngắn.
Trong bức tranh rộng hơn, mỗi cây cầu bị đánh sập tại Zaporizhzhia đều làm chậm nhịp tiến công của Nga và mở rộng không gian tác chiến cho Ukraine. Những chiếc MiG‑29 mang JDAM‑ER dần trở thành biểu tượng của một lực lượng không quân linh hoạt, sáng tạo và ngày càng thuần thục trong chiến đấu.
Cú đánh vào Kamianske không chỉ là chiến thắng chiến thuật, mà còn đánh dấu sự chuyển mình của phi đội MiG‑29, từ chiến đấu cơ thời Chiến tranh Lạnh thành nền tảng phóng vũ khí chính xác tầm xa theo chuẩn phương Tây. Khi năng lực này mở rộng, mọi cầu, kho đạn hay đầu mối hậu cần của Nga trong vòng hàng chục kilômét đều trở thành mục tiêu, gia tăng áp lực lên Moscow.
