Nói tới đặc sản miền Tây, người ta thường nhắc tới cá linh mùa nước nổi, mắm Châu Đốc, hay thốt nốt Tri Tôn... Ít ai biết trên đỉnh núi Cấm cao nhất miền Tây Nam Bộ lại có một món ăn đặc sản được mệnh danh "của hiểm", đó là con cua núi Cấm.
Cua núi Cấm có màu sắc rất dễ phân biệt
Cua núi Cấm có kích thước tương đương cua đồng nhưng nổi bật bởi càng cái to, yếm cua màu đỏ tím đặc trưng, dễ nhận diện. Thịt cua vừa ngọt thanh, vừa béo đậm, phần yếm thì chắc thịt, mềm giòn như tan trong miệng. Những ai đã từng một lần nếm thử đều khó quên được vị ngọt đậm đà và hương thơm thoang thoảng mùi thảo dược đặc trưng, điều hiếm có ở các loại cua khác.
Theo người dân địa phương, cua núi Cấm thường trú ngụ ở những khe đá, hốc đá ẩm ướt gần suối, chủ yếu hoạt động về đêm hoặc sau các cơn mưa. Trước đây, người dân bắt cua bằng tay, đợi khi trời tối hoặc trời mưa, cua bò ra khỏi hang thì chụp bắt. Tuy nhiên, ngày nay số lượng cua giảm đáng kể, cua trở nên cảnh giác hơn, khiến việc bắt cua theo cách truyền thống không còn hiệu quả.
Hiện tại, phương pháp phổ biến nhất là câu cua bằng dây thun. Người đi bắt sử dụng một đoạn cần trúc dài khoảng 1,5 mét, buộc chùm dây thun ở đầu và đưa vào gần miệng hang. Cua tưởng là mồi nên sẽ dùng càng kẹp lấy, lúc đó người đi câu sẽ nhanh tay kéo ra khỏi hang. Tuy nhiên, cua núi Cấm khá khỏe và phản ứng nhanh. Nếu không khéo, người câu có thể bị cua kẹp rất đau, thậm chí còn mạnh hơn cả cua đồng.
Loài cua núi này thịt chắc và ngọt, chế biến theo cách nào cũng vô cùng cuốn hút
“Càng lên cao cua càng lớn, càng hung dữ. Một số con kẹp không nhả dù bị đưa ra khỏi hang. Đi câu phải có kỹ thuật và quen địa hình, vì khu vực suối, đá rêu trơn rất nguy hiểm", anh Giang (người có kinh nghiệm săn cua ở núi Cấm) chia sẻ.
Vào mùa mưa, cua thường xuất hiện nhiều hơn. Mỗi ngày một người có kinh nghiệm có thể bắt được từ 2-3kg cua, chủ yếu bán lại cho các quán ăn và nhà hàng quanh khu vực núi Cấm. Giá cua núi hiện dao động từ 250.000 đến 300.000 đồng/kg, tùy thời điểm. Mặc dù không rẻ nhưng do nguồn cung khan hiếm và hương vị đặc trưng, cua núi vẫn luôn được săn đón.
Cua núi Cấm có thể chế biến thành nhiều món quen thuộc như: luộc chấm muối tiêu chanh, hấp sả, kho nghệ, nấu canh hẹ, rang me, hoặc rang muối ớt. Dù là cách nấu nào, thịt cua cũng giữ được vị ngọt, thơm đặc trưng, ăn đậm đà và không tanh như cua đồng.
Loài cua này thường xuất hiện nhiều khi trời mưa
Vì số lượng cua núi Cấm trong tự nhiên ngày càng khan hiếm nên giá cả đắt đỏ và không dễ dàng mua được
Nhớ lại những ngày đi săn cua trên núi Cấm về chế biến món ăn, anh Bình (ở An Giang) kể: "Ngày mưa tôi thường rủ bạn lên núi để săn cua núi. Con nào lớn thì mang về nướng trên than củi, con bé đem nấu canh chua cùng củ đủng đỉnh. Thịt cua nướng thơm béo, dai như tôm càng xanh, càng lớn được bẻ ra chấm muối tiêu là vừa miệng, vừa ý. Canh thì ngọt lịm, thịt cua hòa với vị thanh của đủng đỉnh, chấm kèm muối ớt càng thêm đậm đà. Ăn xong hai món này tôi vẫn thấy thòm thèm, chẳng phải vì chưa đủ no mà vì cua núi quá đặc biệt. Bây giờ cua núi hiếm hơn, muốn bắt được không phải dễ".