Hạt hướng dương là phần hạt của cây hướng dương – loài hoa có sắc vàng rực rỡ, thường quay theo hướng mặt trời. Hạt có hình thon dài, vỏ ngoài cứng, màu đen hoặc sọc trắng đen, bên trong là phần nhân màu trắng ngà. Nhân hạt chứa nhiều dầu béo, protein, vitamin và khoáng chất, không chỉ được dùng làm thức ăn vặt mà còn là nguyên liệu chế biến dầu ăn, bánh kẹo hay thực phẩm dinh dưỡng.
Cây hướng dương thường được gieo trồng vào mùa đông xuân, khoảng tháng 11 đến tháng 1 dương lịch. Sau khi nở hoa rực rỡ vào cuối năm hoặc đầu năm mới, người nông dân sẽ thu hoạch hạt vào khoảng 2 – 3 tháng sau đó. Tại Việt Nam, vùng đất Nghệ An, Đắk Lắk và một số tỉnh Tây Nguyên nổi tiếng với những cánh đồng hướng dương lớn, vừa để ngắm cảnh vừa cung cấp nguồn hạt dồi dào cho thị trường.
Hạt hướng dương có vị bùi, béo nhẹ, thơm ngậy đặc trưng. Khi rang chín, hạt giòn giòn, dễ gây “nghiện”, nhất là trong những cuộc trò chuyện, họp mặt bạn bè ngày Tết. Ngoài ăn vặt, nhân hạt còn được dùng làm topping cho salad, bánh mì hoặc ép lấy dầu để chế biến món ăn, mang lại hương vị thanh mát và tốt cho sức khỏe.
Giá hạt hướng dương trên thị trường hiện nay khá đa dạng tùy loại, nguồn gốc và cách chế biến, chỉ từ 70.000 đồng/kg. So với nhiều loại hạt dinh dưỡng khác như hạt óc chó hay hạt macca, giá hạt hướng dương rẻ hơn nhiều, vì vậy được xem là món ăn vặt “quốc dân” mà ai cũng có thể thưởng thức.
Hạt hướng dương được rang cả vỏ hoặc không có vỏ nhưng khi ăn thường bỏ vỏ. Vỏ hạt hướng dương có nhiều chất xơ nhưng rất cứng, nếu không nhai kỹ có thể gây hại cho đường tiêu hóa. Hạt hướng dương rang đôi khi được thêm vào các gia vị thơm ngon nhưng cần lưu ý vì các gia vị có thể không tốt cho sức khỏe.
Khi ăn hạt hướng dương hoặc dùng dầu hướng dương, hãy giữ lượng ăn ở mức độ vừa phải khoảng 32g hạt hướng dương mỗi ngày. Nên bảo quản hạt hướng dương trong hộp đựng kín và lưu ý hạn sử dụng. Ngoài ra, hãy đảm bảo thay đổi lượng chất béo nạp vào từ các nguồn lành mạnh khác như dừa, cá, bơ, quả óc chó, hạt lanh và các acid béo omega-3 khác để nhận được nhiều lợi ích sức khỏe nhất từ chế độ ăn uống.
Một cốc (khoảng 46g) hạt hướng dương khô còn vỏ chứa khoảng:
Calo: 269
Carbohydrate: 9,2g
Chất đạm (protein): 9,6g
Chất béo: 23,7g
Chất xơ: 4g
Vitamin E: 15,3mg(76%DV)
Thiamine: 0,7mg (45%DV)
Mangan: 0,9mg (45%DV)
Đồng: 0,8mg (41%DV)
Magie: 150mg (37%DV)
Ngoài các chất dinh dưỡng kể trên, hạt hướng dương còn chứa vitamin B6, phốt pho, folate, kẽm, sắt, omega-3, kali, canxi, vitamin C…
Lợi ích của hạt hướng dương cho mẹ bầu
Giàu dinh dưỡng thiết yếu
Hạt hướng dương chứa nhiều vitamin, protein, phytochemical, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất béo không bão hòa đa – tất cả đều cần thiết cho mẹ và thai nhi.
Bảo vệ tim mạch và ngăn ngừa cục máu đông
Vitamin E trong hạt hướng dương hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, đồng thời giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.
Hỗ trợ sự phát triển xương của thai nhi
Phốt pho cùng các khoáng chất khác trong hạt giúp thai nhi phát triển hệ xương chắc khỏe ngay từ trong bụng mẹ.
Điều hòa huyết áp cho mẹ
Hàm lượng kali cao trong hạt hướng dương giúp cân bằng natri trong cơ thể, hỗ trợ mẹ bầu duy trì huyết áp ổn định, hạn chế nguy cơ cao huyết áp trong thai kỳ.
Tăng cường miễn dịch
Các hợp chất thực vật có trong hạt giúp củng cố hệ miễn dịch của mẹ, từ đó nâng cao khả năng nuôi dưỡng và bảo vệ thai nhi.
Ngăn ngừa thiếu máu và dị tật thai nhi
Hạt hướng dương rất giàu folate (axit folic) cùng nhiều khoáng chất như sắt, canxi, kẽm, đồng, selen. Đặc biệt, axit folic đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hồng cầu và vận chuyển oxy, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
