Cá trê vốn là loài cá quen thuộc ở các miền quê. Ngày trước, chỉ cần ra đồng ruộng, ao hồ là bắt được một mẻ cá trê để chế biến thành đủ món ăn dân dã.
Cá trê có nhiều loại khác nhau, mỗi loài mang đặc điểm riêng biệt như cá trê trắng, cá trê vàng, cá trê lai, cá trê phi và cá trê đen. Trong đó, cá trê đen tự nhiên là loài được ưa chuộng hơn cả bởi thịt săn chắc, hương vị đặc trưng và đã gắn bó với người dân từ bao đời nay. Loài cá này có thân màu vàng nâu hoặc xám, bụng trắng xám, dọc thân có các chấm trắng nhỏ. Cá trê đen thường bị nhầm với cá nheo, nhưng nếu quan sát kỹ sẽ thấy chúng có từ 4–6 râu dài, trong khi cá nheo chỉ có 2 râu.
Tập tính sống của cá trê đen cũng khá đặc biệt. Chúng thường ẩn mình dưới lớp thực vật thủy sinh, thích những nơi nước sâu và hoạt động chủ yếu về đêm. Thức ăn của cá trê khá đa dạng, gồm cá nhỏ, giáp xác, côn trùng và cả các loài thủy sinh khác. Chính thói quen này khiến việc đánh bắt cá trê ở đồng ruộng xưa kia trở thành một trải nghiệm thú vị với nhiều người dân quê.
Nhắc đến cá trê, nhiều người lại nhớ về tuổi thơ gắn liền với những mùa nước nổi. Chị Loan (ở Nghệ An) chia sẻ: “Ngày xưa, mỗi khi nước lên, lũ trẻ trong xóm lại rủ nhau ra đồng đặt nơm bắt cá trê. Con nào con nấy béo múp, đem về nướng rơm thơm lừng, ăn một miếng là nhớ mãi. Giản dị vậy thôi nhưng đó là cả một phần ký ức không thể quên".
Ngày nay, môi trường thay đổi, nhiều mương ruộng bị san lấp nên cá trê đen tự nhiên cũng hiếm dần. Thay vào đó, nguồn cung cá trê chủ yếu đến từ các hộ nuôi. Tuy nhiên, nhiều người sành ăn vẫn ưa chuộng cá trê đồng bởi hương vị khác biệt. Giá cá trê đen trên thị trường hiện vào khoảng 70.000 đồng/kg.
Cá trê có thể chế biến thành nhiều món ngon: cá trê kho tộ đậm vị, cá trê chiên giòn chấm nước mắm tỏi ớt, cá trê nướng sa tế cay nồng hay nấu canh chua thanh mát. Đặc biệt, cá trê nướng rơm vẫn là món ăn khiến nhiều người lưu luyến bởi hương vị mộc mạc, thơm ngọt đặc trưng.
Không chỉ hấp dẫn bởi hương vị, cá trê còn là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng. Thịt cá chứa nhiều protein, omega-3, vitamin B12 và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Omega-3 trong cá trê rất tốt cho tim mạch và thị lực, giúp phòng ngừa các bệnh liên quan đến mắt. Vitamin B12 hỗ trợ hệ thần kinh, cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung. Ngoài ra, lượng protein cao nhưng ít calo khiến cá trê trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn giảm cân mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng.
Lợi ích của cá trê với sức khoẻ:
Tốt cho thị lực
Trong thịt cá trê có hàm lượng omega-3 dồi dào, giúp bảo vệ đôi mắt, giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng. Đặc biệt, cá trê còn chứa nhiều Retinol – một dạng vitamin A quan trọng – có tác dụng cải thiện khả năng nhìn trong bóng tối. Vì vậy, việc bổ sung cá trê vào thực đơn sẽ giúp đôi mắt sáng khỏe và tinh anh hơn.
Hỗ trợ hệ hô hấp
Thường xuyên ăn cá trê có thể làm giảm các triệu chứng liên quan đến hen suyễn và nhiều bệnh về đường hô hấp. Một số nghiên cứu cho thấy, những người duy trì thói quen ăn cá trê sẽ có hệ hô hấp và lá phổi khỏe mạnh hơn khi về già so với những người ít ăn.
Thực phẩm lý tưởng cho người muốn giảm cân
Thịt cá trê giàu protein nhưng lại chứa ít chất béo hơn so với thịt bò hay thịt gà. Protein trong cá giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế tình trạng ăn vặt và đồng thời làm cơ thể tiêu hao nhiều calo hơn trong quá trình tiêu hóa. Đây chính là lựa chọn tuyệt vời cho những ai đang muốn giảm cân mà vẫn giữ được khối cơ khỏe mạnh.
Tốt cho hệ thần kinh và não bộ
Cá trê cung cấp một lượng lớn vitamin B12 – dưỡng chất quan trọng giúp hệ thần kinh hoạt động ổn định. Não bộ con người có đến 60% thành phần là chất béo, trong đó omega-3 chiếm tỷ lệ chủ đạo. Ăn cá trê thường xuyên giúp tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng tập trung và hỗ trợ kiểm soát cảm xúc, tốt cho cả trẻ nhỏ lẫn người cao tuổi.
Giúp xương và răng chắc khỏe
Thịt cá trê còn là nguồn bổ sung khoáng chất photpho phong phú. Photpho có vai trò duy trì cấu trúc xương, răng và hỗ trợ quá trình tái tạo mô. Việc đưa cá trê vào bữa ăn hàng ngày là cách tự nhiên và lành mạnh để tăng cường sức khỏe xương khớp cũng như hệ răng miệng.