Siro ăn ngon – “Thần dược” hay con dao hai lưỡi?

“Cháu biếng ăn lắm, bữa nào cũng phải quát mắng, dỗ dành mãi mới được vài muỗng cơm. Thấy con nhà người ta dùng siro ăn ngon, tăng cân mà phát triển rõ rệt, tôi cũng sốt ruột quá nên mua về cho con dùng thử” - chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh (phường Bà Rịa, TP HCM) chia sẻ.

Loại siro mà chị Hạnh đặt mua được quảng cáo rầm rộ trên các diễn đàn nuôi con khỏe, với những lời lẽ hấp dẫn như: “Mỗi ngày 2 gói sau ăn 30 phút, chỉ sau 3 - 7 ngày, con sẽ ăn ngon hơn, tăng đề kháng, hấp thụ tốt; dùng 2 - 4 hộp sẽ tăng 1 - 2kg”.

Ban đầu, chị Hạnh khá hài lòng khi thấy sau khoảng một tuần sử dụng, bé có vẻ ăn nhiều hơn nên dùng liên tục gần 3 tháng. Thế nhưng, “sau đó bé mệt mỏi, hay đầy bụng, da xỉn màu, đi khám thì bác sĩ bảo rối loạn tiêu hóa, gan hơi yếu!”, chị Hạnh chia sẻ.

Không riêng chị Hạnh, nhiều bậc phụ huynh có con biếng ăn, chậm lớn, hay ốm vặt cũng đang chạy theo xu hướng dùng thuốc kích thích ăn ngon và tăng cân để “thúc” con phát triển nhanh hơn.

Chị Lê Thị Hà (phường Tân Sơn Nhất, TP HCM) – mẹ bé trai 3 tuổi cho hay, “lúc đầu thấy bé ăn ngon hơn, mình mừng lắm. Nhưng sau khoảng 2 tuần, bé hay mệt, đêm ngủ vật vã. Mình dừng siro thì bé lười ăn trở lại, rồi mình mới nhận ra con bị phụ thuộc vào thuốc”.

Anh Nguyễn Quang (TP Cần Thơ) – cha bé gái 5 tuổi cũng cho biết, “mình mua siro được quảng cáo là thảo dược Nhật Bản. Bé tăng cân thật, nhưng toàn tích nước, mặt tròn vo. Khám dinh dưỡng mới biết bé bị dư đạm và gan phải hoạt động nhiều hơn”.

Nguy cơ từ siro trôi nổi, không rõ nguồn gốc

Hiện nay, thị trường siro ăn ngon xuất hiện tràn lan sản phẩm không nhãn mác, không kiểm định, rao bán trên TikTok Shop, Facebook, Zalo… với giá từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng/lọ. Nhiều sản phẩm còn được gắn mác “hàng xách tay”, “chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên”, kèm hình ảnh các em bé bụ bẫm, khỏe mạnh, càng khiến phụ huynh thêm tin tưởng và dễ dàng móc “hầu bao”.

Gần đây nhất, loại siro ăn ngon có tên “Hải Bé” được quảng cáo và phân phối bởi TikToker “Gia đình Hải Sen” (đã bị khởi tố do liên quan đến hành vi buôn bán hàng giả). Kết quả giám định từ cơ quan chức năng cho thấy, hàm lượng các vi chất như vitamin A, C và canxi trong sản phẩm chỉ đạt dưới 70% so với tiêu chuẩn đã công bố, vi phạm quy định về an toàn thực phẩm.

Không chỉ dừng lại ở siro kích thích ăn ngon, thị trường hiện nay còn “nở rộ” nhiều loại men vi sinh, thực phẩm bổ sung được dán nhãn “ngoại nhập” hoặc quảng bá là “bí quyết nuôi con thành công” của những người nổi tiếng.

Tuy nhiên, phần lớn các sản phẩm này chưa qua thử nghiệm lâm sàng, không có tài liệu khoa học kiểm chứng hoặc được kiểm định bởi cơ quan y tế có thẩm quyền. Nhiều bậc cha mẹ vì quá tin vào lời giới thiệu đã tự ý mua về dùng cho con, dẫn đến tình trạng “nuôi con theo lời mạng” thay vì dựa vào chỉ dẫn chuyên môn.

Theo TS Đỗ Thị Nguyệt Quế (Giảng viên Khoa Dược lý – Dược Lâm sàng, trường Đại học Dược Hà Nội), việc tự ý cho trẻ sử dụng thực phẩm chức năng mà không có sự chỉ định của bác sĩ tiềm ẩn vô số rủi ro và hệ lụy.

Nguy cơ ngộ độc do thừa chất là rất cao. Ví dụ, lạm dụng vitamin D ở trẻ em có thể dẫn đến chán ăn, mệt mỏi, nôn ói, xương hóa sụn sớm. Thừa vitamin A cũng có thể gây ngộ độc mãn tính với các biểu hiện như khô da, nứt nẻ môi, đau khớp, thậm chí ảnh hưởng đến gan. “Ngộ độc sắt cũng rất phổ biến, dù chỉ một lượng nhỏ vượt quá khuyến nghị cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến hôn mê, thậm chí tử vong”, TS Đỗ Thị Nguyệt Quế thông tin.

TS. Đỗ Thị Nguyệt Quế cũng đưa ra vấn đề thực phẩm chức năng có thể tương tác với thuốc mà bé đang uống từ đó gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Việc phụ thuộc vào thuốc bổ có thể khiến cha mẹ bỏ qua tầm quan trọng của một chế độ ăn uống cân bằng và lối sống lành mạnh.

“Một khẩu phần ăn đủ, cân đối với đủ 4 nhóm chất (chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất) từ các loại thực phẩm tự nhiên như rau xanh, trái cây, thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc là đủ để cung cấp dưỡng chất cần thiết cho trẻ”, TS Đỗ Thị Nguyệt Quế chia sẻ.