Khoáng chất hiếm nhất trên Trái Đất là kyawthuite. Giới nghiên cứu chỉ biết duy nhất một tinh thể được tìm thấy ở vùng Mogok của Myanmar.
Cơ sở dữ liệu khoáng chất của Viện Công nghệ California mô tả đây là một viên đá quý màu cam sậm nhỏ (1,61 karar) được Hiệp hội Khoáng chất Quốc tế chính thức công nhận vào năm 2015.
Tuy nhiên, người ta biết rất ít về kyawthuite, do mẫu vật quá ít nên giới nghiên cứu cho đến nay vẫn chưa tìm được nhiều thông tin về cấu tạo và thành phần của kyawthuite.
Khoáng chất hiếm thứ hai trên thế giới là painite, tinh thể hình lục giác có màu đỏ sậm. Dù hiện nay có thể tìm thấy dễ dàng hơn trước, khoáng chất này vẫn cực hiếm.
Năm 1952, nhà sưu tập đá quý người Anh Arthur Pain mua được hai viên đá màu đỏ ở Myanmar. Pain tặng viên đá cho Bảo tàng Anh vào năm 1954 để nghiên cứu sâu hơn. Một mẫu vật painite khác từ Myanmar xuất hiện vào năm 1979. Tính đến năm 2001, đây là ba mẫu vật painite duy nhất được biết tới trên thế giới.
George Rossman, giáo sư khoáng chất học ở Viện Công nghệ California, công bố nghiên cứu về cấu tạo của painite trên tạp chí Khoáng chất học năm 2018. Thông qua nghiên cứu này, Rossman xác định ngoài những thành phần mà các nhà khoa học ở Bảo tàng Anh đã xác định đúng ban đầu là nhôm, boron, canxi và oxy, painite còn chứa zirconium cùng với vanadium và chromium, khiến cho khoáng chất này có màu đỏ sậm như hồng ngọc.
Một câu hỏi được đặt ra: Tại sao các khoáng chất hiếm nhất thế giới như painite hay kyawthuite lại chỉ được tìm thấy ở Myanmar, mà không phải nơi nào khác trên thế giới?
Theo nhận định của giáo sư Rossman, câu trả lời có thể đến từ sự thay đổi về mặt địa lý của Trái Đất cách đây hàng chục đến trăm triệu năm.
Khi siêu lục địa Gondwana cổ đại bắt đầu tách ra khoảng 180 triệu năm trước, Ấn Độ di chuyển về phía bắc và va chạm với khu vực ngày nay là Nam Á. Áp suất và sức nóng từ vụ va chạm đã hình thành nên một kho tàng các loại đá, nhiều trong số đó là đá quý.
Boron trong đá painite và các khoáng thạch có borat khác có thể có nguồn gốc từ những vùng biển nông xung quanh khối đất mới hình thành.
Painite là tinh thể borate, có nghĩa nó chứa boron. Boron cực khó kết hợp với zirconium. Trên thực tế, painite là khoáng chất duy nhất mà hai nguyên tố này kết hợp trong tự nhiên. Giới nghiên cứu vẫn chưa tìm ra lý do.
Zirconium và boron cũng không tồn tại cạnh nhau với mật độ lớn và trạng thái của chúng không ổn định lắm so với kết hợp cùng nguyên tố khác. Painite có thể trị giá lên tới 60.000 USD/carat và viên đá càng ít tỳ vết càng có giá trị cao.
