Vừa qua, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP HCM) đã tiếp nhận trẻ N. L. M. T. (14 tuổi, nạm, ngụ Tây Ninh) trong tình trạng vừa mắc sốt xuất huyết, vừa bị viêm ruột thừa cấp.
Khai thác bệnh sử, được biết trẻ bệnh 3 ngày. Ngày 1 – 2, trẻ sốt cao, ho khan, đau nhức người; Ngày 3, trẻ còn sốt cao, nôn 2 lần, đau bụng quanh rốn, đau từng cơn, không lan, ho ít, ăn uống được, tiêu phân vàng sệt 2 lần, có chảy máu cam ít tự cầm.
Người nhà đưa trẻ đến khám bệnh viện tư, xét nghiệm máu Hct 46%, bạch cầu 3600/microL, tiểu cầu 42000/microL, kháng nguyên NS1 sốt xuất huyết dương tính, chuyển Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Tại đây, ghi nhận trẻ lừ đừ, môi hồng, SpO2 98%, nhịp thở 20 lần/phút, mạch 102 lần/phút, huyết áp 110/80 mmHg, tim đều, phổi thô. Bụng mềm, chướng hơi, gan lách không to, ấn đau hố chậu phải, đề kháng (+).
Siêu âm bụng xác định viêm ruột thừa kích thước to (đường kính 11-12 mm), thâm nhiễm mỡ xung quanh, gợi ý viêm ruột thừa.
CT Scan bụng ghi nhận ruột thừa kích thước to, đầu tận đường kính 9,5mm, có sỏi phân ở gốc và trong lòng ruột thừa, thâm nhiễm mỡ xung quanh. Hình ảnh phù nề thành túi mật/bệnh sốt xuất huyết dengue.
Trẻ được chẩn đoán viêm ruột thừa cấp, sốt xuất huyết dengue có dấu hiệu cảnh báo ngày 3. Xét nghiệm chức năng đông máu có rối loạn mức độ trung bình APTT 50 giây, PT 17 giây, được hội chẩn các chuyên khoa quyết định điều trị truyền dịch điện giải theo phác đồ, phối hợp truyền kháng sinh phổ rộng.
Các bác sĩ dự kiến điều trị dịch truyền, kháng sinh qua 7 ngày của bệnh sẽ phẫu thuật cắt ruột thừa cho trẻ, vì nếu mổ sớm sẽ có nguy cơ cao rối loạn đông máu, chảy máu trong và sau mổ, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Sau truyền dịch 12 giờ, trẻ có biểu hiện đau bụng vùng hạ sườn phải, nôn 2 lần, cô đặc máu nhiều Hct 50%, được đổi sang dung dịch cao phân tử HES 130 6%, được phối hợp với bác sĩ ngoại khoa đánh giá tình trạng bụng và siêu âm bụng đánh giá tình trạng diễn tiến viêm ruột thừa mỗi 6 - 12 giờ.
Kết quả sau 1 tuần điều trị, tình trạng trẻ có cải thiện, hết sốt, hết đau bụng, siêu âm kiểm tra không thấy hình ảnh viêm ruột thừa, trẻ uống được sữa. Sau đó, trẻ đã được xuất viện và hẹn tái khám để đánh giá nguy cơ tái phát viêm ruột thừa.
Đây là trường hợp trẻ mắc sốt xuất huyết kèm viêm ruột thừa cấp được điều trị nội khoa thành công. Các y văn, nghiên cứu gần đây ghi nhận, trong một số trường hợp viêm ruột thừa cấp tính không biến chứng, điều trị nội khoa bằng kháng sinh có thể thành công, với tỷ lệ thành công trên 90%.
Tuy nhiên, phẫu thuật cắt ruột thừa vẫn được coi là phương pháp điều trị tiêu chuẩn vàng, đặc biệt là trong các trường hợp có biến chứng hoặc tái phát.
Hiện nay đang mùa mưa, tạo điều kiện cho muỗi vằn phát triển gây bệnh sốt xuất huyết nên cả nhân viên y tế và phụ huynh không được chủ quan để phát hiện bệnh trễ, đưa trẻ đến nhập viện muộn.
Quý phụ huynh cần theo dõi phát hiện các dấu hiệu sớm để đưa con em mình đến cơ sở y tế kịp thời. Đó là nếu thấy trẻ sốt cao trên 2 ngày, có một trong các dấu hiệu sau cần phải đưa trẻ ngay vào bệnh viện:
Quấy khóc, bứt rứt, lăn trở khó chịu hoặc li bì
Đau bụng
Chảy máu cam, máu răng hoặc ói ra máu, tiêu phân đen
Tay chân lạnh, nằm một chỗ không chơi, bỏ bú, bỏ ăn uống
Hiện nay có vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết tại Việt Nam dành cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, chích 2 liều cách nhau 3 tháng, hiệu quả giảm nguy cơ mắc trên 80%.
BSCKII. Nguyễn Minh Tiến (Bệnh viện Nhi đồng Thành phố)