Cặp đôi ma quái lộ diện lần đầu vào mùa xuân năm 2021 ven biển Baltic, được khai quật một cách tình cờ bởi các công nhân đang xây dựng một đường hầm xe lửa ở gần Varberg, quận Halland, Thụy Điển.
Thế nhưng các phân tích trong thời gian qua cho thấy hai xác tàu ma còn là kho báu vô song trên nhiều phương diện, chứa đựng đầy hàng hóa trong tình trạng tốt bên trong, thứ tiết lộ rất nhiều dữ liệu lịch sử, thương mại và chính trị thế kỷ 14.
Quá trình phân tích cho thấy, xác tàu lớn hơn mang tên Varbergskoggen 1 làm từ gỗ được khai thác vào năm 1346. Gỗ làm tàu được lấy từ những khu rừng xa xôi ở Hà Lan, Bỉ và Pháp.
Trong khi đó, xác tàu nhỏ hơn có tên Varbergskoggen 2, làm từ gỗ khai thác ở miền bắc Ba Lan vào khoảng năm 1355 - 1357.
Hai tàu buôn thuộc loại tàu phổ biến thời Trung cổ gọi là cog. Đây là loại tàu lớn, có khoang chở hàng rộng, hầu hết trang bị một cột buồm và một cánh buồm vuông lớn.
Varbergskoggens 1 và 2 nằm cách nhau chỉ 9 m dưới đáy biển nông gần bờ, một điều cực kỳ hiếm xảy ra.
Các nhà khảo cổ rất hứng thú khi phát hiện hai con tàu chìm cạnh nhau lại đến từ những nơi hoàn toàn khác nhau. Có vẻ chúng chìm cùng lúc do một sự kiện chưa xác định. Một trong hai là xác tàu cog hoàn chỉnh nhất từng được tìm thấy ở biển Thụy Điển đến nay.
Một trong hai con tàu ma là xác tàu đắm hoàn chỉnh nhất từng được tìm thấy ở Thụy Điển, cái còn lại cũng chỉ kém cạnh một chút, không có dấu vết hư hại nên các nhà khảo cổ cũng "bó tay" trong việc xác nhận nguyên nhân vụ đắm tàu.
Bên trong hai con tàu đắm, các nhà thám hiểm tìm thấy một lượng lớn đồ gia dụng, trong đó có thìa gỗ, thùng gỗ có chạm khắc và giày da. Tất cả số hàng hóa này sẽ được chuyển đi để bán hoặc trao đổi.
Nhóm nghiên cứu tại Arkeologerna hy vọng chúng sẽ cung cấp một số manh mối về đích đến và nhiệm vụ của hai con tàu.
Các nhà khoa học cho biết đang tiến đến bước phân tích các món hàng này với hy vọng tìm ra một chút manh mối về tai nạn thảm khốc mà hai con tàu ma đã gặp phải gần 700 năm trước. Thời tiết xấu được cho là nguyên nhân hàng đầu, sau khi phát hiện về hàng hóa đã loại bỏ hoàn toàn giả thuyết về cướp biển.
Dù câu trả lời là thế nào, đây vẫn là một kho báu vô song, vì ngoài giá trị như những cổ vật, hàng hóa của các con tàu mà sẽ giúp các nhà khoa học tìm hiểu về những người đã buôn bán chúng và giai đoạn lịch sử đó.
