Theo hồ sơ vụ án, ngày 7/10/2020, Công an tỉnh Thanh Hóa nhận được tin báo về vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng tại thôn Đà Sơn, xã Hà Bắc, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Nạn nhân là vợ chồng ông Tống Duy Nghiễn (SN 1950) và bà Cù Thị Kiện (SN 1953), tử vong ngay trước sân nhà với tổng cộng 43 vết đâm bằng vật sắc nhọn khắp người, trong đó nhiều nhát đâm thấu tim, gan, phổi, chứng tỏ kẻ thủ ác ra tay hết sức tàn độc.
Tại hiện trường, ngoài vũng máu nơi 2 nạn nhân nằm, còn có rất nhiều vết máu nhỏ giọt, kéo dài từ hè nhà xuống góc sân, trong nhà tắm và ra vườn. Đặc biệt, CQĐT đã thu thập được 1 dấu giày đi trên nền sân, nhận định là của hung thủ. Qua phân tích, mẫu máu ở khu vực nhà tắm không trùng với mẫu máu nạn nhân.
Lực lượng Kỹ thuật hình sự xác định, đối tượng vật lộn với nạn nhân đã bị thương tích. Đây là dấu vết rất quan trọng trong quá trình truy nguyên đối tượng. Tiếp tục mở rộng khám nghiệm hiện trường, CQĐT cũng phát hiện sau vườn nhà nạn nhân có rất nhiều dấu giày, những vết máu nhỏ giọt, nhiều khả năng đây là hướng đối tượng tẩu thoát. Tuy nhiên, sau đó đối tượng di chuyển theo hướng nào rất khó để xác định.
Hiện trường vụ án xảy ra tại khu vực dân cư thưa thớt, ít người qua lại, có nhiều nhà bị bỏ hoang, địa bàn xã Hà Bắc có nhiều thanh niên đi làm ăn xa quê, nhiều gia đình chỉ có 2 vợ chồng lớn tuổi sinh sống, thời gian gây án vào lúc rạng sáng, nên công tác xác định nhân chứng biết việc rất khó khăn.
Tổng hợp quá trình khám nghiệm tử thi, khám nghiệm hiện trường, CQĐT sơ bộ đánh giá: đối tượng khoảng 20-55 tuổi, chiều cao 1,65-1,67m, nhiều khả năng bị thương trong quá trình vật lộn với các nạn nhân, là người thông thạo, am hiểu địa bàn và hoàn cảnh của nạn nhân. Tuy nhiên, với những nhận định như vậy thì diện đối tượng vẫn rất rộng. Bên cạnh đó, công tác đánh giá tính chất vụ án cũng rất khó khăn.
Quá trính khám nghiệm trường, trong nhà nạn nhân không phát hiện dấu vết lục soát, cậy phá, 2 nạn nhân lại không sống cùng con cháu nên gia đình không nắm được tài sản của họ có bị mất gì hay không. Một số giả thiết được đưa ra là giết người cướp của, giết người do thù tức cá nhân đều không có căn cứ rõ ràng. Do vậy, lực lượng điều tra phải bắt đầu từ diện rất rộng, từ đủ các hướng, gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi tỉ mỉ, công phu và rất thận trọng.
Xác minh nhân thân 2 nạn nhân, được biết vợ chồng ông Nghiễn, bà Kiện là cán bộ về hưu, sống rất hòa nhã, hiền lành, không có bất kỳ mâu thuẫn nào trong quá trình sinh sống, cũng không có biểu hiện nợ nần nên giả thiết án mạng do mâu thuẫn về kinh tế, tình ái, thù tức cá nhân bị loại bỏ. Lúc này, các điều tra viên (ĐTV) được cung cấp thông tin, gần đây, 2 ông bà có sử dụng 2 chiếc điện thoại smart phone, tuy nhiên, cả 2 chiếc đã biến mất khỏi hiện trường.
Như vậy, CQĐT đã có thể nghiêng về giả thiết đây là vụ giết người cướp tài sản. Sau khi xác định được tính chất vụ án, Công an tỉnh Thanh Hóa đã xác lập chuyên án truy xét mang bí số 102G để sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, huy động lực lượng các phòng nghiệp vụ, các huyện thị, TP và tỉnh bạn tập trung điều tra, phá án.
Xác định rất có thể đối tượng là người địa phương, nhiều tổ công tác đã tập trung rà soát, xác minh các đối tượng nghi vấn trên địa bàn xã Hà Bắc, huyện Hà Trung với khoảng 1.500 đối tượng. 1 tổ công tác cũng rà soát các nhà thuốc, các điểm y tế, các cửa hàng mua bán điện thoại, cầm đồ nhằm tìm kiếm 2 chiếc điện thoại bị mất của các nạn nhân, giám sát cả các khu vực như hiện trường, nghĩa trang bởi không loại trừ trường hợp sau khi gây án, hung thủ có thể quay lại nghe ngóng tình hình.
Sau khi thực hiện hàng loạt các biện pháp nghiệp vụ, Ban chuyên án cũng lọc ra một số đối tượng nghi vấn, trong đó nổi lên cái tên Tống Văn Thái. Ở Thái hội tụ đủ nhiều điểm nghi vấn: ở gần, thường xuyên tới nhà nạn nhân; không có công ăn việc làm ổn định, có biểu hiện trộm cắp vặt, côn đồ, đặc biệt Thái không có mặt tại địa phương ngay sau khi vụ án xảy ra.
Tối xảy ra vụ án, Thái có mặt gần nhà nạn nhân, nhưng khi triệu tập đấu tranh, ban đầu Thái quanh co, không thừa nhận nhưng cũng không đưa ra câu trả lời hợp lý cho quỹ thời gian của mình. Tuy nhiên, sau khi được sự động viên, giáo dục, thuyết phục của các ĐTV, Thái khai: vào tối 6/10, đúng là hắn có mặt ở xã Hà Sơn, nhưng sau đó hắn lại đi sang xã Hà Long để trộm cắp. Vì vậy khi Công an điều tra vụ án, hắn tạm thời lánh mặt khỏi nhà để khỏi bị Công an gọi hỏi làm việc.
Trong khi xác minh lời khai của Thái, trinh sát vẫn tiếp tục rà soát các đối tượng nghi vấn phát hiện một cái tên khác là Vũ Tiến Long (SN 1998, ở thôn Đà Sơn, xã Hà Bắc, huyện Hà Trung, Thanh Hóa). Long là đối tượng nghiện game, thường xuyên có biểu hiện trộm cắp vặt. Long đã có 1 tiền án tội trộm cắp, bình thường đối tượng không chịu làm ăn, chỉ chơi game, bạn cũng là bạn game, nơi đối tượng hay lui tới là các quán internet. Mặc dù vậy, nhưng gia đình Long cho biết, từ sau tết Trung thu, tức từ trước ngày 2/10, Long đã lên TP Thanh Hóa làm thuê tại một quán cà phê.
Liệu thông tin gia đình cung cấp có chính xác hay không? Xác minh tại địa chỉ Long cung cấp cho gia đình và cả các quán cà phê trong khu vực, thật bất ngờ, tất cả các quán đều khẳng định không có người nào là Vũ Tiến Long đến làm thuê từ dịp tết Trung thu đến nay. Như vậy, Long không lên TP Thanh Hóa làm thuê thì việc Long vẫn luẩn quẩn trên địa bàn là khả năng có thể xảy ra.
Vậy nhưng, khi CQĐT triệu tập đến làm việc, Long cho biết đang đi chơi ngoài Hà Nội. Như vậy, thời điểm này xuất hiện 2 đối tượng nghi vấn là Tống Văn Thái và Long. Để làm rõ đối tượng gây án là Thái hay Long, trinh sát tiếp tục xác minh và được biết, tối 6/10, Thái có ngủ tại nhà người quen trên địa bàn xã. Cùng với các tài liệu chứng cứ, CQĐT đã loại Thái khỏi diện nghi vấn.
Cùng lúc này, lực lượng Kỹ thuật hình sự đã xác định được chủng loại giày để lại dấu vết tại hiện trường gây án và Vũ Tiến Long cũng có 1 đôi giày như thế. Rất nhiều điểm nghi vấn đều chỉ đến Vũ Tiến Long, thế nhưng, Long có phải là kẻ gây án hay không thì việc kết luận lại thực sự không hề dễ dàng. Ban chuyên án phải làm rõ mọi hành tung của Long từ thời điểm rời nhà cho đến khi trước, trong và sau thời điểm vụ án xảy ra. Tất cả các mối quan hệ của Long lập tức được xác minh và kết quả cho biết, chiều 7/10, tức ngay sau khi vụ án xảy ra, có 2 thanh niên đến nhà Long hỏi Long đang ở đâu để đón đi.
Chính chi tiết này, các trinh sát càng có niềm tin Long có mặt tại hiện trường. 2 thanh niên này cũng cho biết, khi đón Long ở ngã ba ngay gần nhà nạn nhân thì Long có bị thương, nói là bị bố chém nên nhờ đưa đi băng bó ở xã Hà Ninh. Từ căn cứ này, qua nhận dạng, xác định Long chính là hiềm nghi số 1 nên Ban chuyên án đã lập tức truy tìm tung tích Long về điều tra.
Xác định Long vốn nghiện game, cả ngày vùi đầu trong các quán internet nên trinh sát chia làm nhiều tổ công tác rà soát toàn bộ các quán game trên địa bàn và đến khoảng 11h ngày 9/10, sau 48 giờ đồng hồ khẩn trương, tích cực điều tra, Ban chuyên án đã bắt giữ đối tượng Vũ Tiến Long khi hắn đang chơi game tại một quán net ở tiểu khu 3, thị trấn Hà Trung, thu giữ 2 chiếc điện thoại di động của vợ chồng ông Nghiễn, bà Kiện và 1 dao bấm dạng gấp là các tang vật của vụ án.
Tại cơ quan Công an, bước đầu Vũ Tiến Long khai nhận: Do nghiện game, cần có tiền tiêu xài nên Long đã ở tại ngôi nhà hoang gần nhà ông Nghiễn, bà Kiện để chờ cơ hội đột nhập trộm cắp. Khoảng 4h sáng 7/10, Long mang theo 1 dao bấm đi từ ngôi nhà hoang cách nhà 2 nạn nhân khoảng 15m rồi trèo tường rào đột nhập vào khu bếp để lục soát, kiếm đồ có giá trị để trộm cắp.
Nghe tiếng chó sủa, ông Nghiễn, bà Kiện từ trong nhà chạy ra sân. Khi Long đang lục tìm tài sản ở gian bếp thì bị vợ chồng ông Nghiễn phát hiện. Hai ông bà già chạy đến ôm và kéo Long vào nhà để xem cho rõ mặt, vì trời tối. Khi bị kéo vào đến cửa nhà, Long đã rút dao bấm thủ sẵn trong người ra đâm một nhát vào vùng bụng ông Nghiễn rồi vùng chạy.
Khi Long chạy ra đến tường rào, đang leo qua tường để tẩu thoát thì ông Nghiễn và bà Kiện lại chạy theo, kéo xuống đất. Long tiếp tục dùng dao đâm liên tiếp vào vợ chồng ông Nghiễn khiến cả 2 nạn nhân gục xuống đất. Sau khi gây án, Long leo qua tường rào rồi đứng nhìn vào trong xem có ai đến cứu giúp các nạn nhân hay không.
Khoảng 5 phút sau, Long quay lại, vào nhà lục tìm và lấy đi 2 điện thoại di động (kết quả định giá 2 chiếc điện thoại trị giá 2 triệu đồng) của các nạn nhân rồi bỏ đến ngôi nhà hoang lẩn trốn. Đến 9 giờ cùng ngày, Long gọi cho 2 người bạn đến đón đi băng bó vết thương (do lúc gây án đã bị dao cứa vào ngón tay trỏ bên phải) ở trạm y tế, rồi đến một quán internet ở thị trấn Hà Trung chơi game đến khi bị bắt.
Ngày 5/4/2021, Tòa án nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã tuyên án tử hình đối với Vũ Tiến Long về tội giết người và cướp tài sản. Trong quá trình diễn ra phiên tòa, bị cáo Long không hề ăn năn hối cải, trái lại còn luôn có thái độ vô cảm, cách trả lời ngang ngược về hành động tàn bạo do chính mình gây ra, khiến nhiều người thân của các nạn nhân thêm đau lòng, bật khóc giữa phiên tòa.
