Mỗi năm giảm từ 3000 – 5000 trẻ

Theo báo cáo của Cục Dân số (Bộ Y tế) sau sáp nhập địa giới hành chính, cả nước có 13/34 tỉnh có mức sinh dưới mức sinh thay thế (dưới 2,1 con/phụ nữ). Trong đó, 5 tỉnh có mức sinh thấp nhất cả nước là: TP HCM, Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long (từ 1,43 con/phụ nữ đến 1,6 con/phụ nữ).

Địa phương duy nhất ở khu vực phía Bắc có mức sinh thấp dưới 2 con là Hà Nội (1,86 con/phụ nữ), tiếp tục giảm 0,02 con/phụ nữ so với năm 2023. Đây là mức sinh thấp nhất tại thủ đô trong lịch sử.

TS.BS Vũ Duy Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng, chống tệ nạn xã hội Hà Nội cho biết, công tác dân số phát triển của Thủ đô thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên tiếp tục giảm, chỉ còn 6,3% trong 6 tháng đầu năm 2025.

Các chỉ tiêu nâng cao chất lượng dân số đều vượt kế hoạch, tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 87,5%, sàng lọc sơ sinh 90,4%, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân đạt 82%...

Thành phố đã và đang phát huy hiệu quả nhiều mô hình tư vấn tiền hôn nhân, chăm sóc sức khỏe vị thành niên – thanh niên và người cao tuổi; Đồng thời đưa nội dung dân số vào chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội các cấp.

Tuy nhiên, Hà Nội vẫn đối mặt không ít thách thức. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh dù giảm dần nhưng vẫn cao hơn mức tự nhiên, với tỷ lệ 111,3 bé trai/100 bé gái trong 6 tháng đầu năm. Già hóa dân số diễn ra nhanh, đe dọa thiếu hụt lực lượng lao động và gia tăng áp lực an sinh xã hội.

Đặc biệt, mức sinh thay thế hiện nay chỉ đạt 2,01 con/phụ nữ, gần sát mức cân bằng 2,1 con. Tuy nhiên tỷ lệ này không đồng đều, có những nơi mức sinh đã giảm xuống chỉ còn 1,4 con/1 phụ nữ.

Uớc tính trên toàn thành phố Hà Nội từ năm 2020 trở lại đây, số trẻ sinh ra mỗi năm giảm từ 3.000 – 5.000 trẻ/năm. Có những nơi mức sinh thay thế sụt giảm ở mức chạm đáy, điển hình tại phường Giảng Võ, mức sinh thay thế chỉ còn 1,0 con/phụ nữ.

Chuyển từ chính sách giảm sinh sang ổn định mức sinh, sinh đủ 2 con

TS.BS Vũ Duy Hưng, UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 31/01/2025 về thực hiện Chương trình Điều chỉnh mức sinh đến năm 2030 trên địa bàn TP Hà Nội. Mục tiêu trọng tâm đến năm 2030 là tổng tỷ suất sinh đạt mức 2,1 con/phụ nữ, đảm bảo tất cả quận, huyện, thị xã duy trì mức sinh thay thế.

Kế hoạch nhấn mạnh sự cần thiết của việc chuyển từ chính sách giảm sinh sang ổn định mức sinh, đảm bảo nguồn nhân lực dồi dào, cân bằng cơ cấu dân số, đồng thời giữ vững động lực tăng trưởng kinh tế - xã hội. Đối tượng thực hiện bao gồm nam, nữ trong độ tuổi sinh đẻ, cùng với cấp ủy, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp, các tổ chức tôn giáo, dòng họ và những cá nhân có ảnh hưởng trong cộng đồng.