Giải mã con mèo huyền thoại, nổi như cồn trong vật lý lượng tử

07/04/2025 19:30

Thí nghiệm tưởng tượng về "con mèo Schrödinger" là một trong những khái niệm nổi tiếng nhất trong vật lý lượng tử, giúp minh họa trạng thái chồng chập lượng tử một cách trực quan.

T.B (tổng hợp)

@{ WContent wContent = wContents.get(0); }

@components.block.ContentTitle(wContent)

1. Không phải một thí nghiệm thực tế. Con mèo Schrödinger chỉ là một thí nghiệm giả tưởng do nhà vật lý Erwin Schrödinger đề xuất vào năm 1935 để giải thích sự kỳ lạ của cơ học lượng tử, chứ không phải một thí nghiệm thực tế. Ảnh: Pinterest.

2. Minh họa cho sự chồng chập lượng tử. Theo cơ học lượng tử, một hạt có thể tồn tại đồng thời ở nhiều trạng thái khác nhau cho đến khi bị quan sát. Con mèo trong thí nghiệm cũng ở trạng thái "vừa sống vừa chết" cho đến khi có người mở hộp kiểm tra. Ảnh: Pinterest.

3. Được đề xuất để chỉ trích cách hiểu Copenhagen. Schrödinger không đưa ra thí nghiệm này để chỉ trích cách hiểu Copenhagen về cơ học lượng tử, vốn cho rằng hệ lượng tử chỉ xác định khi có sự quan sát. Ảnh: Pinterest.

4. Liên quan đến sự phân rã hạt nhân. Thí nghiệm tưởng tượng này dựa trên nguyên lý phân rã hạt nhân. Một hạt phóng xạ có thể phân rã hoặc không, và số phận của con mèo phụ thuộc vào điều này. Ảnh: Pinterest.

5. Gợi cảm hứng cho nhiều cách hiểu khác nhau. Thí nghiệm này đã dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau về cơ học lượng tử, bao gồm cả giả thuyết thế giới song song, nơi mỗi khả năng xảy ra trong một vũ trụ riêng biệt. Ảnh: Pinterest.

6. Biểu tượng phổ biến trong văn hóa đại chúng. Hình ảnh "con mèo Schrödinger" đã trở thành một biểu tượng nổi tiếng, xuất hiện trong sách, phim ảnh, trò chơi điện tử và thậm chí cả âm nhạc. Ảnh: Pinterest.

7. Một số nhà khoa học đề xuất giải thích khác. Một số nhà vật lý, như Hugh Everett, đề xuất rằng thay vì con mèo vừa sống vừa chết, thực tế phân nhánh thành hai thế giới khác nhau: một thế giới có con mèo sống và một thế giới có con mèo chết. Ảnh: Pinterest.

8. Không phải ai cũng đồng ý với cách diễn giải này. Một số nhà vật lý hiện đại cho rằng cách hiểu "con mèo vừa sống vừa chết" là không chính xác, vì hệ lượng tử và hệ vĩ mô (như con mèo) hoạt động theo những quy tắc khác nhau. Ảnh: Pinterest.