Coi ESG là cơ hội thúc đẩy kinh doanh thay vì nghĩa vụ, trách nhiệm
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Lê Thành Liêm, Giám đốc điều hành Tài chính tại Vinamilk chia sẻ “Nếu doanh nghiệp xác định ESG là cơ hội thì việc chủ động thực hiện và tổ chức sẽ bài bản hơn”.
Lấy dẫn chứng về sự phát triển của Vinamilk, doanh nghiệp này đã tập trung vào các hoạt động phát triển bền vững (“PTBV”), bảo vệ môi trường, đóng góp cho xã hội từ cách đây hơn 20 năm. Tại thời điểm đó, Vinamilk chỉ xác định đó là trách nhiệm của doanh nghiệp, chứ không định nghĩa theo tiêu chuẩn “ESG”. Qua các đánh giá, báo cáo hàng năm, ban lãnh đạo nhận ra việc thực hành ESG mang đến nhiều cơ hội hơn, từ những lợi ích về tài chính như mở rộng cơ hội thu hút vốn đầu tư hay những giá trị kinh tế lâu dài như duy trì hoạt động kinh doanh bền vững, đảm bảo uy tín và nâng cao thương hiệu doanh nghiệp.
 |
| Ông Lê Thành Liêm, đại diện Vinamilk tham gia tham luận tại Hội thảo "Chuyển đổi tư duy và hệ thống để tối ưu hóa quản trị Doanh nghiệp bền vững" |
Ông John Bowen, Giám đốc Khách hàng toàn cầu, Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam cũng chỉ ra những thuận lợi, cơ hội của doanh nghiệp tiếp cận ESG, đặc biệt là khi huy động vốn: “Ngày càng nhiều doanh nghiệp SCF (Supply Chain Financing) – nhà cung cấp của các doanh nghiệp MNC – được cho vay hay thế chấp với lãi suất rẻ hơn nếu họ chứng minh được hoạt động ESG bằng dữ liệu, số liệu rõ ràng. Hiện, mọi sản phẩm chúng tôi đưa ra thị trường đều đang được xem xét ở góc độ bền vững”.
“Ngày càng nhiều khách hàng mong muốn được tư vấn ESG bởi họ nhận thấy thị trường vốn đang cung cấp các dịch vụ về trái phiếu xanh và tài trợ xanh với mức lãi suất ưu đãi hơn”, ông John Bowen nói thêm.
Báo cáo đặc biệt đo lường chỉ số niềm tin Edelman cũng chỉ ra, 88% nhà đầu tư tin rằng, các công ty chú trọng đến sáng kiến ESG sẽ đem lại cơ hội lợi nhuận trong dài hạn tốt hơn so với các công ty không chú trọng về ESG.
ESG là cụm từ viết tắt bởi E-Environmental (Môi trường); S-Social (Xã hội) và G-Governance (Quản trị doanh nghiệp), là một bộ tiêu chuẩn để đo lường các yếu tố liên quan đến phát triển bền vững và ảnh hưởng của doanh nghiệp đến cộng đồng.
Bắt đầu thực hành ESG từ những điều cơ bản và cốt lõi
Chia sẻ về kinh nghiệm của một doanh nghiệp đi đầu về PTBV tại Việt Nam, đại diện Vinamilk cho biết, điểm chung của các doanh nghiệp là phải có sự cam kết, quyết tâm và chiến lược cụ thể từ HĐQT, Ban Tổng giám đốc cho vấn đề thực thi ESG. Trong quá trình triển khai, nhiều nội dung phải thay đổi, làm mới và đầu tư, đặc biệt là về quy trình và con người. Để làm được điều này, ở mỗi doanh nghiệp cần cấp lãnh đạo am hiểu và theo dõi công tác này để đáp ứng các tiêu chuẩn ESG.
 |
| Ông Lê Thành Liêm, Giám đốc điều hành Tài chính Vinamilk. |
Thứ 2, doanh nghiệp nên bắt đầu từ những chỉ số, chỉ tiêu cơ bản từ đó có được những bước đi cụ thể. Đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ, để thực hiện điều này cần thay đổi cả về mặt quy trình và mức đầu tưcủa doanh nghiệp..
“Từ thời điểm Vinamilk tiến hành cổ phần hóa vào 2003, chúng tôi đã thay đổi cách vận hành, quản trị từ doanh nghiệp nhà nước sang mô hình công ty cổ phần và sau đó là công ty niêm yết. Vinamilk cũng bổ sung những nguyên tắc và chương trình hoạt động như ban hành bộ quy tắc ứng xử trong công ty, một số quy trình, quy định… trong đó, có các quy trình, chính sách về PTBV. Đến nay, hầu hết các hoạt động của doanh nghiệp đều được cụ thể hóa trên 95% bằng các quy trình, chính sách trên hệ thống điện tử của công ty”.
Như các hoạt động về môi trường, Vinamilk cũng từng đi từ những bước đầu tiên với định hướng nhất quán về PTBV. “Từ khi tổ chức các hoạt động sản xuất kinh doanh thì điều cơ bản là xây dựng hệ thống xử lý nước thải tại mỗi nhà máy đạt tiêu chuẩn theo yêu cầu của chính quyền địa phương hoặc cơ quan quản lý nhà nước”, ông Liêm dẫn chứng. Hiện tại, các nhà máy của Vinamilk đã áp dụng thêm nhiều công nghệ tiên tiến, thân thiện môi trường như năng lượng mặt trời, biomass…
Chiến lược này cũng được thực thi trong việc xây dựng các trang trại. Từ trang trại đầu tiên đạt chuẩn thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu Global GAP năm 2014 tại Nghệ An, Vinamilk đã xây dựng nên tổng cộng 13 trang trại đều đạt chuẩn quốc tế, trong đó có cả tiêu chuẩn EU Organic. Tất cả các hệ tiêu chuẩn này đều quan tâm đến khía cạnh bền vững, thân thiện môi trường.
 |
| Trang trại sinh thái Vinamilk Green Farm – mô hình mới được Vinamilk ra mắt năm 2021 |
Ông Hồ Công Hòa, Phó trưởng ban, Ban Nghiên cứu các vấn đề xã hội, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng các doanh nghiệp phải tuân thủ quy định pháp luật sau đó mới là tính từ thiện. “Lấy đơn cử như Vinamilk hoàn thành việc trồng 1 triệu cây xanh - đó là tầm cao hơn của việc thực hiện ESG”, ông Hòa cho biết.
Bên cạnh đó, ông Liêm cũng cho rằng doanh nghiệp có thể phối hợp để nhận tư vấn từ các chuyên gia, tổ chức tư vấn uy tín hoặc tham khảo các tài liệu, chương trình hướng dẫn bởi đây là một lĩnh vực tương đối mới. Để đi được nhanh và bài bản cần xây dựng lộ trình và các chương trình phù hợp.
Từ 2012, Vinamilk đã làm việc với tổ chức tư vấn để lập báo cáo PTBV, chuẩn mực hóa báo cáo PTBV thông qua các nguyên tắc và thông lệ quốc tế. Hằng năm, báo cáo này được kiểm toán bởi công ty kiểm toán hàng đầu thế giới hoạt động tại Việt Nam nhằm đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng và đầy đủ. Đây cũng là cơ sở tham chiếu cho các mục tiêu và thực hành PTBV tại công ty.
 |
| Năm 2021, điểm đánh giá ESG đạt được là 90%, cao hơn mức trung bình của ngành khoảng 30%. |
ESG không còn là lựa chọn mà là điều các doanh nghiệp phải quan tâm
Cũng theo Báo cáo đặc biệt đo lường chỉ số niềm tin Edelman, Việt Nam đang ở giai đoạn rất sớm của nhận thức về tầm quan trọng của ESG so với các nước phát triển. Đại dịch Covid-19 thậm chí còn đẩy nhanh hơn xu hướng này, khiến chiến lược đầu tư chuyển dịch sang các yếu tố ESG nhiều hơn các chỉ tiêu tài chính truyền thống. Nhận thức và thực hành các chỉ số, cũng như lập báo cáo ESG đòi hỏi sự chuyển đổi trong tư duy và hệ thống ở cấp chiến lược.
Tại diễn đàn này, Chủ tịch HĐTV Deloitte Việt Nam, Phó Chủ tịch VBCSD Hà Thị Thu Thanh cũng nhấn mạnh “ESG không còn là trách nhiệm, mà là một yếu tố để duy trì hoạt động kinh doanh liên tục và là cơ hội PTBV của doanh nghiệp trong bối cảnh mới. Đây không chỉ là câu chuyện của riêng các công ty đại chúng, công ty niêm yết, mà là của chung tất cả các doanh nghiệp”.
Đại diện Vinamilk cũng cho rằng “Ở thời điểm hiện tại, những doanh nghiệp chưa thực hiện ESG sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi hơn so với chúng tôi cách đây 5-10 năm bởi gần đây Chính phủ đã quan tâm nhiều hơn đến ESG, cộng đồng doanh nghiệp cũng nói nhiều hơn về ESG. Trong bối cảnh kinh doanh chung, ESG không còn là lựa chọn mà trở thành yếu tố quyết định sự sống còn của doanh nghiệp.”