Đèn giao thông thông minh là hệ thống được tích hợp cảm biến, camera, dữ liệu thời gian thực và công nghệ AI để điều chỉnh chu kỳ đèn linh hoạt, theo mật độ xe chứ không theo giờ cố định.
Tại TP.HCM, công nghệ AI đã được thử nghiệm điều phối đèn giao thông tại một số điểm nóng như ngã tư Ung Văn Khiêm - Nguyễn Gia Trí, giao lộ Nguyễn Gia Trí - D5, nút giao Hàng Xanh và ngã 5 Đài liệt sĩ.
Theo đánh giá của Sở Giao thông vận tải TP.HCM, tình hình giao thông ở những khu vực này đã cơ bản ổn định hơn sau khi triển khai hệ thống đèn giao thông thông minh.
Trong khi đó, Hà Nội cũng tiên phong áp dụng đèn giao thông thông minh tại các tuyến đường như Giảng Võ - Đê La Thành, Nguyễn Trãi - Trường Chinh và Láng Hạ - Thái Hà.
Những điểm đèn tín hiệu giao thông đang được Sở giao thông Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đưa vào thử nghiệm điều phối tại các giao lộ.
Dữ liệu về luồng xe được cập nhật liên tục về trung tâm điều hành để AI phân tích, từ đó điều phối đèn hiệu một cách linh hoạt hơn.
Điểm vượt trội của AI so với hệ thống đèn tín hiệu truyền thống là khả năng học hỏi và dự báo. Thay vì điều chỉnh đèn theo giờ như cách làm cũ, AI sẽ điều chỉnh dựa trên tình trạng thực tế: nếu hôm nay có tai nạn nhỏ hoặc mưa lớn khiến xe dồn về một hướng khác, hệ thống sẽ tự thích nghi ngay lập tức.
Ví dụ, nếu phát hiện hướng đường A đang có hơn 50 phương tiện chờ đèn đỏ, trong khi hướng đường B chỉ có 7 xe, hệ thống sẽ tự động kéo dài đèn xanh cho hướng A, giúp giảm tắc nghẽn cục bộ. Điều đó xảy ra trong tích tắc, không cần chờ người điều khiển trung tâm can thiệp.
Tầm nhìn đô thị thông minh
Chị Trần Thị Hải Thanh (tài xế xe công nghệ ở TP.HCM) chia sẻ: "Tôi thường đón khách di chuyển hướng Trường Chinh, Nguyễn Trãi qua Ngã Tư Sở. Trước đây đoạn này hay nghẽn vì xe tải và xe máy đan xen, nhưng giờ đèn thông minh ưu tiên hướng xe đông nên đỡ kẹt hơn thấy rõ".
Tại những nơi gắn đèn giao thông thông minh, tốc độ lưu thông đã tăng đáng kể và thời gian chờ đèn được rút ngắn rõ rệt trong giờ cao điểm.
Bên trong Trung tâm điều khiển giao thông - Công an TP Hà Nội. Ảnh: Hải Tiến
AI điều chỉnh đèn giao thông linh hoạt theo lượng xe thực tế, giúp rút ngắn thời gian chờ và giảm thiểu tắc nghẽn, nhờ đó hành trình của người dân được cải thiện rõ rệt.
Anh Trần Kiên (nhân viên công sở) khi tìm hiểu về các nút giao thông điều khiển bằng AI thì tỏ ra khá bất ngờ: "Như vậy là việc mình tham gia giao thông cũng trực tiếp góp phần làm thay đổi thời gian đèn xanh - đỏ. Trên tuyến dạo này nhìn bản đồ thấy ít hẳn các "đoạn đỏ" (do tập trung phương tiện-pv).
Bên cạnh đó, người dân cũng dựa vào dữ liệu và cảnh báo từ hệ thống đèn thông minh kết hợp với các ứng dụng bản đồ như Google Maps, Zalo Map hay Grab để lựa chọn lộ trình hiệu quả, tránh được những đoạn ùn tắc thường xuyên.
Thói quen giao thông cũng dần thay đổi, từ việc 'đi đường quen' sang tin tưởng vào dữ liệu thời gian thực và điều chỉnh lộ trình tức thì phù hợp với tình hình giao thông biến đổi.
Những cải tiến này không chỉ giúp giảm căng thẳng khi tham gia giao thông mà còn tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ môi trường.
Giao thông thông minh không chỉ là lắp đèn thông minh. Đó là cả một tầm nhìn đô thị, nơi dữ liệu được kết nối, phân tích và sử dụng để đưa ra các quyết định quản lý chính xác và hiệu quả.
AI sẽ không thay thế con người, nhưng sẽ giúp con người điều hành giao thông một cách kịp thời, khách quan và linh hoạt hơn.
