Theo Công an TP Đà Nẵng, thời gian qua, nhiều đối tượng đã lợi dụng hình thức mua bán hàng hóa trực tuyến để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Một trong những chiêu trò phổ biến là yêu cầu người mua chuyển tiền đặt cọc, sau đó cắt đứt liên lạc và chiếm đoạt số tiền này.
Thủ đoạn tinh vi
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Đà Nẵng đã ra quyết định khởi tố và bắt tạm giam đối tượng Lưu Thanh Bảo (SN 1993, trú tại phường 8, TP.HCM) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2024, Lưu Thanh Bảo đã sử dụng mạng xã hội để lừa đảo thông qua hình thức rao bán hàng hóa. Đối tượng lập tài khoản Facebook có tên “Lưu Bảo”, đăng tải các bài viết quảng cáo bán các mặt hàng trang trí lễ, Tết như cây thông Noel, đèn nháy, đồ thủ công... Sau đó chia sẻ rộng rãi vào nhiều hội nhóm mua bán nhằm tiếp cận người tiêu dùng. Số điện thoại 0342.867.523 và tài khoản Zalo tên “Hoàng Phong” cũng được công khai để khách hàng tiện liên hệ.
Khi có người mua, Bảo yêu cầu chuyển tiền đặt cọc vào tài khoản ngân hàng do mình cung cấp. Tuy nhiên, sau khi nhận được tiền, đối tượng lập tức cắt đứt mọi liên lạc và không giao hàng như cam kết. Để tạo lòng tin với những khách đặt số lượng lớn, Bảo còn gửi hàng mẫu miễn phí. Khi người mua đã tin tưởng và chuyển tiền cho đơn hàng chính, đối tượng tiếp tục thực hiện hành vi chiếm đoạt.
Đáng chú ý, để che mắt và kéo dài thời gian, Bảo còn sử dụng số điện thoại 077.606.035, giả danh nhân viên nhà xe gọi điện cho nạn nhân xin lỗi vì giao hàng trễ, nhằm đánh lạc hướng và trì hoãn phát hiện. Thủ đoạn của đối tượng được đánh giá là tinh vi, có tính toán kỹ lưỡng, gây thiệt hại cho nhiều người tiêu dùng.
Làm sao để bảo vệ bản thân?
Trước tình hình lừa đảo diễn ra, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân nên thận trọng khi thực hiện giao dịch mua bán trên mạng xã hội hoặc qua hình thức trực tuyến. Thực hiện xác minh danh tính đối tượng, tìm hiểu độ uy tín của người bán và chất lượng sản phẩm trước khi mua hàng. Không chuyển tiền đặt cọc trước để tránh bị chiếm đoạt tài sản.
Không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm dưới bất kỳ hình thức nào. Không truy cập vào các đường dẫn lạ. Tuyệt đối không chia sẻ số tài khoản ngân hàng, mã OTP, mật khẩu, hoặc bất kỳ thông tin nhạy cảm nào.
Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.
Để chủ động phòng ngừa với loại tội phạm này, cơ quan Công an khuyến cáo người dân cần cảnh giác với các tài khoản mạng xã hội không rõ ràng, nhất là khi người bán yêu cầu chuyển tiền cọc trước, hứa giao hàng sau mà không có thông tin rõ ràng. Đồng thời không chuyển tiền đặt cọc hoặc thanh toán cho những người bán hàng không có địa chỉ kinh doanh rõ ràng, không có giấy phép kinh doanh, hoặc không có đánh giá, phản hồi rõ ràng từ người mua trước.
Người tiêu dùng cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin người bán trước khi giao dịch. Ưu tiên mua hàng qua các sàn thương mại điện tử uy tín, có chính sách đảm bảo quyền lợi người mua. Khi phát hiện có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần kịp thời trình báo với cơ quan Công an nơi gần nhất để được hỗ trợ xử lý, ngăn chặn hậu quả xảy ra.
Theo Cổng thông tin điện tử Công an thành phố Đà Nẵng
Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng luật sư Kết Nối (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, trong thời đại công nghệ số hiện nay, mạng xã hội trở thành công cụ giao tiếp và kinh doanh phổ biến. Tuy nhiên, không ít đối tượng đã lợi dụng mạng xã hội để thực hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đặc biệt là thông qua hình thức mua bán hàng hóa giả mạo, không có thật hoặc giao hàng kém chất lượng, không đúng như cam kết.
Theo quy định tại Điều 174 của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản được định nghĩa là việc sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác. Việc lợi dụng mạng xã hội để lừa đảo người khác nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản có thể được xem là hành vi lừa đảo. Nếu giá trị tài sản chiếm đoạt từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng, người phạm tội có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Nếu giá trị tài sản chiếm đoạt lớn hơn, mức phạt sẽ tăng lên, có thể lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân trong trường hợp chiếm đoạt tài sản trị giá từ 500.000.000 đồng trở lên. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Ngoài ra, đối với các hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản thì sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 290 Bộ luật Hình sự với mức hình phạt cao nhất là 20 năm tù.
Về mức xử phạt hành chính đối với các hành vi vi phạm chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định hành vi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng. Đối với tổ chức thì mức phạt tiền sẽ gấp đôi theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm. Bên cạnh đó, người thực hiện hành vi lừa đảo qua mạng xã hội còn có thể bị xử lý hành chính theo Nghị định số 15/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh mạng đối với các hành vi vi phạm khác.
