Kể từ ngày 01/7/2025, tỉnh Bình Phước chính thức được sáp nhập vào tỉnh Đồng Nai theo Nghị quyết của Quốc hội. Sự kiện quan trọng này mở ra một chương mới cho sự phát triển của cả khu vực. Tuy nhiên, khi nhìn lại giai đoạn ngay trước thời điểm lịch sử này, hoạt động quản lý và sử dụng vốn đầu tư công tại tỉnh Bình Phước cũ cho thấy những vấn đề đáng suy ngẫm, đặc biệt trong lĩnh vực đấu thầu xây lắp hạ tầng.
Hàng nghìn tỷ đồng từ ngân sách nhà nước đã được chi cho các dự án tại tỉnh Bình Phước (trước sáp nhập). Phân tích dữ liệu từ hàng chục gói thầu cho thấy một bức tranh đáng chú ý: sự thống trị của một vài doanh nghiệp quen thuộc và một tỷ lệ tiết kiệm ngân sách thấp, đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh và hiệu quả trong hoạt động đấu thầu – một "di sản" mà chính quyền tỉnh Đồng Nai mới sẽ phải đối mặt.
Những nhà thầu "thắng như chẻ tre"
Trong bức tranh tổng thể về đấu thầu tại Bình Phước cũ, nổi lên hai cái tên với tỷ lệ trúng thầu áp đảo là Công ty TNHH MTV Xây dựng Hiếu Minh (MSDN: 3800414436; Địa chỉ: Tổ 2, ấp 1, xã Tiến Hưng, TP. Đồng Xoài, Bình Phước cũ; Giám đốc: Ông Võ Tấn Hiếu) và Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Phong Vĩnh (MSDN: 3800624831; Địa chỉ: Tổ 1, khu phố Tân Trà, phường Tân Xuân, TP. Đồng Xoài, Bình Phước cũ; Giám đốc: Ông Nguyễn Văn Phong).
Theo tài liệu phóng viên có được, chỉ trong năm 2025, Công ty Hiếu Minh đã trúng liên tiếp 12 gói thầu xây lắp hạ tầng giao thông với tổng giá trị lên đến 258.921.435.242 đồng. Các dự án lớn có thể kể đến như Gói thầu Nâng cấp, mở rộng đường tuần tra biên giới (đoạn Đồn Lộc Thịnh - Đồn Tà Nốt) do Ban QLDA ĐTXD tỉnh Bình Phước (cũ) mời thầu, trúng với giá 51.696.883.000 đồng.
Tương tự, Công ty Phong Vĩnh cũng thể hiện sự vượt trội khi trúng 8 trong 10 gói thầu được phân tích trong năm 2025. Một trong những gói thầu lớn là Gói thầu sửa chữa đường ĐT.741 (đoạn Km86+400 - Km89+900) với giá trúng thầu 21.033.402.000 đồng. Tại gói thầu này, đối thủ duy nhất của liên danh có Phong Vĩnh tham gia là Liên danh Công ty TNHH MTV Thành Nguyễn - Công ty TNHH Xây dựng thương mại dịch vụ Hùng Tín đã bị loại vì "không đáp ứng yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm" do không cung cấp đủ tài liệu làm rõ.
Tỷ lệ tiết kiệm ngân sách chỉ ở mức tượng trưng
Điểm chung đáng quan tâm nhất tại các gói thầu mà hai "ông lớn" này trúng là tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước thấp. Phân tích 12 gói thầu của Công ty Hiếu Minh cho thấy tỷ lệ tiết kiệm trung bình chỉ khoảng 0,28%. Cá biệt, 7 gói thầu do Ban QLDA ĐTXD tỉnh Bình Phước (cũ) mời thầu chỉ có tỷ lệ tiết kiệm dao động từ 0,16% đến 0,18%.
Ví dụ, tại Gói thầu sửa chữa mặt đường ĐT.741 (đoạn Km57+800 - Km61) có giá 11.831.066.000 đồng, Công ty Hiếu Minh trúng thầu với giá 11.815.150.000 đồng, tiết kiệm 0,13%, tức chỉ khoảng 16 triệu đồng cho một gói thầu gần 12 tỷ đồng.
Trao đổi với phóng viên, chuyên gia đấu thầu Phạm Giang phân tích: “Tỷ lệ tiết kiệm dưới 1% qua hàng loạt gói thầu là một chỉ số rất đáng quan tâm. Nó có thể phản ánh việc giá gói thầu được lập quá sát với giá thị trường, hoặc mức độ cạnh tranh thực sự giữa các nhà thầu là không cao. Khi các gói thầu chỉ có 1-2 nhà thầu tham gia và một bên liên tục bị loại vì các lỗi sơ đẳng, thì tính cạnh tranh gần như không tồn tại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế, mà còn có thể làm giảm động lực đổi mới, nâng cao chất lượng của các doanh nghiệp.”
Trong kỳ tới, chúng tôi sẽ đi sâu phân tích trường hợp của Công ty CP Bê tông nhựa nóng Thuận Phú – một "ông lớn" khác nhưng liên tục trượt thầu vì những lý do đáng tiếc, hé lộ thêm nhiều góc khuất trong hoạt động đấu thầu tại khu vực này.
