Tại gói thầu Thi công xây dựng công trình trị giá 9.690.124.000 đồng thuộc dự án Trường THCS Chu Văn An, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông cũ, cuộc đua đã rất bất ngờ ngay sau phiên mở thầu với sự chênh lệch lớn về giá. Một nhà thầu đã mạnh tay giảm giá tới 7,55%, trong khi đối thủ là một doanh nghiệp có tỷ lệ trúng thầu rất cao tại địa phương lại không có động thái giảm giá. Diễn biến này đang đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực chất, giữa năng lực và tỉ lệ tiết kiệm ngân sách.
Dự án quan trọng và cuộc đua của hai nhà thầu
Dự án Trường THCS Chu Văn An (xã Đức Minh) là một trong những công trình giáo dục trọng điểm của huyện Đắk Mil, được phê duyệt chủ trương đầu tư bởi HĐND huyện tại Nghị quyết số 155/NQ-HĐND ngày 04/10/2024. Với tổng mức đầu tư 11.000.000.000 đồng từ nguồn vốn ngân sách huyện, dự án do Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Đắk Mil (Ban QLDA huyện Đắk Mil) làm chủ đầu tư.
Ngày 29/04/2025, UBND huyện Đắk Mil đã ban hành Quyết định số 1007/QĐ-UBND phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trong đó, gói thầu Thi công xây dựng công trình là gói thầu chính, có giá trị 9.690.124.000 đồng.
Sau quá trình mời thầu do Công ty TNHH DTAH thực hiện, ngày 16/06/2025, phiên mở thầu qua mạng đã diễn ra với sự tham gia của 2 nhà thầu. Kết quả mở thầu cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong chiến lược bỏ giá:
- Công ty TNHH Một thành viên Phúc Hải (MSDN: 6400052162) có giá dự thầu 9.690.122.556 đồng và đề xuất giảm giá 7,55%, đưa giá dự thầu sau giảm giá xuống còn 8.958.518.303 đồng.
- Công ty TNHH Đầu tư - Xây dựng Trường Thắng (MSDN: 6400073109) có giá dự thầu 9.667.644.682,28 đồng và không đề xuất giảm giá.
Với mức giá thấp hơn đáng kể (chênh lệch hơn 700 triệu đồng), Công ty Phúc Hải đang nắm giữ lợi thế lớn để trở thành đơn vị trúng thầu nếu như vượt qua vòng đánh giá kỹ thuật.
Chân dung hai 'đối thủ' Phúc Hải và Trường Thắng
Vậy năng lực của hai nhà thầu này ra sao? Dữ liệu đấu thầu cho thấy đây là hai doanh nghiệp có "khẩu vị" và lịch sử hoạt động rất khác nhau.
Công ty TNHH Một thành viên Phúc Hải do ông Nguyễn Thanh Hải làm giám đốc, có địa chỉ tại tỉnh Lâm Đồng. Doanh nghiệp này có lịch sử đấu thầu khá khiêm tốn. Thống kê cho thấy, công ty đã tham gia 17 gói thầu, trúng 7 gói (tỷ lệ 41,18%), với tổng giá trị trúng thầu (bao gồm cả liên danh) là 45.309.436.000 đồng. Các gói thầu công ty này trúng độc lập thường có quy mô vừa và nhỏ, dao động từ 1 đến dưới 9 tỷ đồng. Trong năm 2025, trước gói thầu này, Phúc Hải đã trúng 2 gói thầu tại Đắk Nông cũ với tổng giá trị hơn 6 tỷ đồng. Đáng chú ý, Phúc Hải và Trường Thắng chính là "đối thủ quen mặt", đã từng đối đầu nhau trong 5 gói thầu.
Ở phía đối diện, Công ty TNHH Đầu tư - Xây dựng Trường Thắng do ông Trần Ngọc Ký làm giám đốc, có địa chỉ tại thị trấn Đắk Mil, huyện Đắk Mil, được xem là một "ông lớn" trong lĩnh vực xây lắp tại địa phương. Lịch sử đấu thầu của Trường Thắng vô cùng ấn tượng: tham gia 43 gói thầu và trúng tới 38 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu lên đến 88,37%. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm liên danh) lên tới 191.566.167.373 đồng - cao gấp 4 lần so với Phúc Hải.
Mối "duyên" giữa Trường Thắng và bên mời thầu DTAH
Một trong những điểm đáng chú ý nhất khi phân tích dữ liệu là mối quan hệ giữa nhà thầu Trường Thắng và bên mời thầu Công ty TNHH DTAH - đơn vị được Ban QLDA huyện Đắk Mil giao tổ chức lựa chọn nhà thầu cho gói thầu Trường THCS Chu Văn An.
Thống kê cho thấy, Trường Thắng có một lịch sử trúng thầu gần như tuyệt đối tại các gói thầu do DTAH mời thầu. Cụ thể, trong 17 gói thầu do DTAH mời mà Trường Thắng tham gia, công ty này đã trúng tới 15 gói, chỉ trượt 1 gói và 1 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị trúng thầu từ bên mời thầu này lên tới 124.121.211.373 đồng.
Ngược lại, lịch sử đối đầu của Phúc Hải tại các gói thầu do DTAH mời lại không mấy khả quan. Cụ thể, đối với Công ty TNHH DTAH, trong 4 gói thầu đã tham gia, Phúc Hải trượt cả 3 gói đã có kết quả và 1 gói chưa công bố.
Chính bối cảnh này đã khiến việc Phúc Hải bất ngờ giảm giá "sốc" để cạnh tranh trực diện với Trường Thắng tại một gói thầu do DTAH mời trở nên đặc biệt đáng chú ý.
Hiệu quả vốn đầu tư công nhìn từ tỷ lệ tiết kiệm
Việc giảm giá sâu của Phúc Hải không chỉ mang lại lợi thế cạnh tranh mà còn đem lại tỷ lệ tiết kiệm đáng kể cho ngân sách nhà nước, dự kiến là 7,55%. Đây là một con số có ý nghĩa nếu so sánh với tỷ lệ tiết kiệm trung bình từ các gói thầu mà Trường Thắng đã trúng.
Theo dữ liệu, tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán của Trường Thắng là 99,56%. Điều này có nghĩa là mức giảm giá trung bình, hay tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước, qua các gói thầu mà doanh nghiệp này trúng chỉ 0,44%. Tỷ lệ này là rất thấp, đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực chất trong các cuộc thầu có sự tham gia của nhà thầu này.
Góc nhìn pháp lý: Giá thấp có phải là yếu tố quyết định?
Trao đổi với phóng viên, luật sư Nguyễn Văn Lập, thuộc Đoàn Luật sư TP.HCM, đã có những chia sẻ về quy trình xét thầu theo quy định hiện hành. Theo luật sư Lập, Luật Đấu thầu quy định rất rõ về việc đánh giá hồ sơ dự thầu, trong đó việc xem xét hồ sơ kỹ thuật là trước tiên. Yếu tố giá chỉ được xem xét sau khi hồ sơ đề xuất về kỹ thuật của nhà thầu đã được đánh giá là "đạt".
Điều này có nghĩa là, dù Công ty Phúc Hải đã đưa ra mức giá cạnh tranh hơn đáng kể, lợi thế này chỉ thực sự có giá trị nếu hồ sơ năng lực và giải pháp kỹ thuật của họ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu mà hồ sơ mời thầu đưa ra. "Việc giảm giá sâu mà hồ sơ kỹ thuật không đạt thì nhà thầu đó vẫn sẽ bị loại. Quá trình đánh giá kỹ thuật phải được thực hiện trước tiên một cách khách quan và minh bạch," luật sư Lập nhấn mạnh.
Luật Đấu thầu 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn được ban hành nhằm mục tiêu cao nhất là đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Cuộc đua tại gói thầu Thi công xây dựng công trình thuộc dự án Trường THCS Chu Văn An không chỉ đơn thuần là việc lựa chọn một nhà thầu xây dựng. Kết quả cuối cùng, sau khi Ban QLDA huyện Đắk Mil và đơn vị mời thầu DTAH hoàn tất quá trình đánh giá hồ sơ, sẽ là một minh chứng cho việc liệu tính cạnh tranh thực sự có được đảm bảo hay không, và hiệu quả của đồng vốn đầu tư công có được đặt lên hàng đầu hay không.
