Bệnh nhân C.B.V. (70 tuổi, quê Bắc Ninh) đi khám vì đau lưng âm ỉ kéo dài, đau tăng về đêm, lan nhẹ một bên mông – triệu chứng phổ biến thường bị cho là do thoái hóa ở tuổi già.

Trước đó, ông đi khám nhiều nơi, được chẩn đoán loãng xương và xẹp thân đốt sống L2, đã điều trị nội khoa nhiều đợt, tình trạng có cải thiện nhưng chưa khỏi dứt điểm.

Gần đây, lưng ông đau tăng, kèm yếu hai chân nên tái khám tại bệnh viện tuyến tỉnh. Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống phát hiện khối mô mềm cạnh cột sống phải (kích thước 56×62×127mm).

Các bác sĩ đã sinh thiết lấy mẫu bệnh phẩm để làm mô bệnh học và hóa mô miễn dịch.

Dưới kính hiển vi, mẫu mô cho thấy các tế bào u đơn dòng, nhân lớn, nằm lệch, bào tương rộng – gợi ý u lympho. Nhuộm hóa mô miễn dịch cho kết quả dương tính với các marker CD138 và CD38, đặc hiệu cho tế bào tương bào. Chẩn đoán xác định là u tương bào ngoài tủy tại cột sống - một dạng u ác tính.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, Trung tâm Giải phẫu bệnh, Hệ thống Y tế Medlatec, u tương bào là sự tăng sinh đơn dòng của tế bào tương bào – một dạng u của tế bào lympho B biệt hóa cao.

Bệnh có thể khu trú ở xương (thường gặp ở cột sống, xương chậu) hoặc ngoài tủy (hốc mũi, họng, phổi, tuyến nước bọt...). Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể diễn tiến thành đa u tủy xương, một dạng ung thư máu ác tính.

Về dịch tễ, u tương bào chiếm <5% trong tổng số các bệnh lý tăng sinh tương bào, ít gặp hơn nhiều so với đa u tủy xương; nam giới mắc nhiều hơn nữ giới (tỉ lệ 2/1) và chủ yếu gặp ở những người trên 50 tuổi.