Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu cho hai gói thầu thi công xây dựng công trình nạo vét kênh trọng điểm. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu, một cái tên quen thuộc trong lĩnh vực xây lắp tại địa phương. Đáng chú ý, tổng mức tiết kiệm cho ngân sách nhà nước qua hai gói thầu này lên tới gần 3 tỷ đồng. Tuy nhiên, diễn biến quá trình đấu thầu lại bộc lộ những kịch bản đáng suy ngẫm, khi các đối thủ cạnh tranh lần lượt bị loại bởi những lý do sơ đẳng hoặc không thể vượt qua vòng đánh giá giá thầu thấp bất thường.
Hai dự án này có một bối cảnh đặc biệt. Ban đầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu được UBND tỉnh Sóc Trăng phê duyệt vào ngày 23/04/2025, thông qua hai quyết định do ông Vương Quốc Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng ký (Quyết định số 947/QĐ-UBND và 950/QĐ-UBND). Sau quá trình điều chỉnh địa giới hành chính, các dự án được chuyển giao về cho Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ (Sở NN&MT Cần Thơ). Bên mời thầu được lựa chọn là Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Khánh Hưng.
Gói thầu hơn 3,4 tỷ đồng: Liên tiếp đối thủ bị loại vì bảo lãnh dự thầu
Tại "Gói thầu số 03: Thi công xây dựng công trình" thuộc dự án Nạo vét kênh 25/4 và kênh Xã Chỉ (Mã TBMT: IB2500180004), giá gói thầu được phê duyệt là 3.466.251.826 đồng. Gói thầu thu hút 4 nhà thầu nộp E-HSDT.
Tuy nhiên, ngay tại vòng đánh giá tính hợp lệ, hai nhà thầu liên danh đã phải dừng bước vì cùng một lý do: Bảo lãnh dự thầu không hợp lệ.
Cụ thể, theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 13/6.1/BCĐG.25 ngày 13/06/2025 của Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Khánh Hưng, nhà thầu "Liên danh thi công gói thầu: IB2500180004" cung cấp bảo lãnh dự thầu nhưng thiếu nội dung cam kết bắt buộc theo Mẫu số 04B: "Chúng tôi cam kết thanh toán vô điều kiện, không hủy ngang cho Chủ đầu tư...". Khi được yêu cầu làm rõ, nhà thầu giải trình đây là mẫu chuẩn của ngân hàng phát hành. Căn cứ Khoản 18.3, Chương I E-HSMT (điều kiện gây bất lợi cho Chủ đầu tư), tổ chuyên gia kết luận bảo lãnh không hợp lệ.
Tương tự, "Liên danh nhà thầu GT03 Xã Chỉ" cũng mắc lỗi thiếu cam kết này. Nhà thầu này đã cung cấp thư tu chỉnh bảo lãnh để bổ sung nội dung. Tuy nhiên, căn cứ Khoản 23.1, Chương I E-HSMT về nguyên tắc làm rõ không làm thay đổi nội dung cơ bản của E-HSDT đã nộp, tổ chuyên gia cũng kết luận E-HSDT của liên danh này không hợp lệ.
Việc hai trong số bốn nhà thầu bị loại vì lỗi liên quan đến hình thức và nội dung của bảo lãnh dự thầu – một yêu cầu cơ bản trong đấu thầu – đã thu hẹp đáng kể tính cạnh tranh của gói thầu.
Cuộc đua chỉ còn lại Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu và Công ty CP Xây dựng 9. Cả hai đều vượt qua vòng đánh giá kỹ thuật.
Bước vào vòng đánh giá tài chính, một tình huống đáng chú ý đã xảy ra. Cả hai nhà thầu đều đưa ra mức giá dự thầu rất thấp, nhỏ hơn 70% giá gói thầu. Cụ thể, Nguyên Khánh Hậu chào giá 1.736.444.236 đồng, còn Xây dựng 9 chào giá 1.881.312.730 đồng.
Theo quy định, bên mời thầu đã yêu cầu cả hai giải thích, làm rõ về tính khả thi của giá dự thầu khác thường này. Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu đã có văn bản trả lời, giải thích chi tiết các chi phí cấu thành giá dự thầu và được Tổ xét giá thầu thấp bất thường của Chủ đầu tư chấp thuận vào ngày 10/6/2025.
Ngược lại, Công ty CP Xây dựng 9 cũng có trả lời, nhưng theo đánh giá của tổ chuyên gia là "chỉ giải thích chung chung, không làm rõ, giải thích các chi phí cấu thành giá dự thầu". Nhà thầu này được xếp hạng II.
Gói thầu hơn 2,6 tỷ đồng: Đối thủ bị loại vì năng lực, "im lặng" khi xét giá thấp
Kịch bản có phần tương tự diễn ra tại "Gói thầu số 03: Thi công xây dựng công trình" thuộc dự án Nạo vét Kênh 96 - Long Hưng; kênh ranh Tân Hưng - thị trấn Long Phú; kênh ông Tám Mập - kênh Cách ly lúa màu - Kênh 3 (Mã TBMT: IB2500180353). Giá gói thầu là 2.652.753.121 đồng, với sự tham gia của 3 nhà thầu.
Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 12/6.1/BCĐG.25 ngày 12/06/2025, nhà thầu "Liên danh Gói thầu IB2500180353" đã bị loại ở vòng đánh giá năng lực và kinh nghiệm. Lý do được đưa ra là nhà thầu không cung cấp đầy đủ tài liệu chứng minh hợp đồng tương tự (thiếu Biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình đưa vào sử dụng) dù đã được yêu cầu bổ sung. Ngoài ra, về thiết bị, E-HSMT yêu cầu "Xáng cạp gầu", nhưng tài liệu nhà thầu cung cấp thể hiện là "Máy đào bánh xích". Khi được yêu cầu thay thế thiết bị khác, nhà thầu đã "không trả lời làm rõ".
Cuộc đua lại trở thành song mã giữa Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu và Công ty TNHH Xây dựng Chánh Tâm.
Tại vòng đánh giá tài chính, tình huống "giá thấp bất thường" lại tái diễn. Nguyên Khánh Hậu chào giá 1.618.139.356 đồng. Chánh Tâm chào giá ban đầu 2.652.753.121 đồng nhưng sau đó giảm giá 36%, đưa giá dự thầu xuống còn 1.697.761.997,44 đồng. Cả hai mức giá này đều dưới 70% giá gói thầu.
Bên mời thầu tiếp tục yêu cầu làm rõ. Tương tự gói thầu trước, Nguyên Khánh Hậu giải trình thành công và được chấp thuận. Trái lại, Công ty TNHH Xây dựng Chánh Tâm đã có động thái khó hiểu là "không trả lời yêu cầu làm rõ". Nhà thầu này được xếp hạng II.
Kết quả ấn tượng và chân dung nhà thầu Nguyên Khánh Hậu
Ngày 24/07/2025, ông Ngô Thái Chân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ, đã ký hai quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu:
- Quyết định số 190/QĐ-SNNMT: Phê duyệt Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu trúng Gói thầu Nạo vét kênh 25/4 và kênh Xã Chỉ với giá trúng thầu là 1.736.444.000 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm đạt mức ấn tượng 49,9%.
- Quyết định số 191/QĐ-SNNMT: Phê duyệt Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu trúng Gói thầu Nạo vét Kênh 96 - Long Hưng... với giá trúng thầu là 1.618.139.000 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm đạt 39%.
Tổng cộng, qua hai gói thầu này, ngân sách nhà nước đã tiết kiệm được khoảng 2,764 tỷ đồng so với dự toán ban đầu.
Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu (MSDN: 2200303157), có địa chỉ tại 33 Ấp Trà Quýt A, Xã Châu Thành, Cần Thơ. Người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Văn Đến, giữ chức vụ Chủ tịch công ty kiêm giám đốc. Doanh nghiệp được thành lập vào tháng 09/2013.
Dữ liệu lịch sử đấu thầu cho thấy đây là một nhà thầu có năng lực và kinh nghiệm đáng kể tại địa bàn. Tính đến thời điểm hiện tại, Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu đã tham gia 63 gói thầu, trong đó trúng tới 42 gói, trượt 11 gói, 3 gói chưa có kết quả và 7 gói đã bị hủy. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) lên tới 242.008.371.624 đồng.
Những dấu hỏi ban đầu
Việc một nhà thầu có năng lực tốt, liên tiếp trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm cao là một tín hiệu tích cực cho việc sử dụng hiệu quả vốn ngân sách. Khả năng giải trình và chứng minh tính khả thi khi chào giá thấp của Công ty TNHH Nguyên Khánh Hậu cho thấy sự chuyên nghiệp và am hiểu thị trường của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, diễn biến của hai gói thầu trên cũng đặt ra không ít câu hỏi cần được làm rõ để đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong hoạt động đấu thầu.
Thứ nhất, sự trùng hợp ngẫu nhiên hay có yếu tố nào khác khiến các đối thủ cạnh tranh liên tiếp mắc những lỗi cơ bản và bị loại? Tại Gói thầu IB2500180004, hai liên danh cùng bị loại vì lỗi bảo lãnh dự thầu. Tại Gói thầu IB2500180353, một liên danh bị loại vì không đáp ứng năng lực kinh nghiệm và thiết bị một cách rõ ràng.
Thứ hai, trong quá trình xét giá thấp bất thường, sự khác biệt trong cách phản hồi của các nhà thầu cũng là điều đáng lưu tâm. Trong khi Nguyên Khánh Hậu luôn giải trình thành công, thì các đối thủ hoặc giải trình không đạt yêu cầu (Công ty CP Xây dựng 9), hoặc thậm chí không phản hồi (Công ty TNHH Xây dựng Chánh Tâm). Điều này có thể cho thấy sự thiếu quyết tâm hoặc thiếu chuẩn bị của các đối thủ trong cuộc đua này.
Thứ ba, cần xem xét mối quan hệ giữa nhà thầu trúng thầu và bên mời thầu. Cả hai gói thầu đều do Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Khánh Hưng làm bên mời thầu. Mối quan hệ này trong lịch sử đấu thầu ra sao?
Báo điện tử Tri thức & Cuộc sống sẽ tiếp tục phân tích sâu hơn về lịch sử hoạt động, các mối quan hệ "sân nhà" và góc nhìn pháp lý trong kỳ tiếp theo.
