Nhà khoa học người Pháp Luc Montagnier được nhiều người biết đến khi cùng với Francoise Barre-Sinoussi được trao nửa giải Nobel y học năm 2008 vì vai trò của họ trong việc phát hiện virus HIV. Nửa giải thưởng Nobel còn lại được trao cho nhà nghiên cứu ung thư người Đức Harald zur Hausen.
Ông Montagnier sinh ngày 18/8/1932 tại thành phố Chabris, Pháp. Nhà khoa học nổi tiếng thế giới này là con của vợ chồng Antoine và Marianne (Rousselet) Montagnier. Trong đó, bố của ông là kế toán và mẹ làm nội trợ.
Theo chia sẻ của nhà khoa học Montagnier, cha của ông có một phòng thí nghiệm nhỏ tại gara xe của gia đình. Người bố chính là nguồn cảm hứng để ông theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học và đạt được nhiều thành công trong lĩnh vực này.
Nhà khoa học Montagnier lấy bằng tiến sĩ về virus học tại Đại học Paris. Về sau, ông trở thành giám đốc Quỹ Nghiên cứu và ngăn ngừa AIDS trên thế giới ở Paris.
Trước khi xảy ra đại dịch AIDS, nhà khoa học Montagnier đã có nhiều phát hiện quan trọng liên quan đến bản chất của virus và đóng góp vào hiểu biết về cách thức các virus có thể thay đổi thông tin di truyền của sinh vật chủ.
Nghiên cứu của ông về interferon - một trong những biện pháp bảo vệ cơ thể chống lại virus đã góp phần mở ra con đường điều trị những bệnh do virus gây ra.
Ông Montagnier phát hiện virus HIV khi làm việc tại Paris năm 1983. Lúc này, ông giữ chức vụ người đứng đầu Đơn vị Ung thư Virus tại Viện Pasteur. Ông cùng các đồng nghiệp nghiên cứu trên một mảnh hạch bạch huyết được lấy từ người đàn ông 33 tuổi mắc bệnh AIDS.
Vào thời điểm đó, cộng đồng y khoa trên thế giới chưa rõ nguyên nhân gây ra bệnh AIDS cũng như không có xét nghiệm chẩn đoán và phương pháp điều trị hiệu quả. Từ mẫu hạch bạch huyết trên, nhóm của tiến sĩ Montagnier tìm ra thủ phạm gây ra AIDS là một retrovirus mới, chưa từng thấy trước đây. Do đó, nhóm nghiên cứu đặt tên cho nó là LAV.
Kết quả nghiên cứu mang tính bước ngoặt trên của của tiến sĩ Montagnier và cộng sự được đăng trên tạp chí Science ngày 20/5/1983. Ông lưu ý cần phân tích sâu hơn để chứng minh LAV gây ra bệnh AIDS. Sau khi phát hiện ra virus làm suy giảm miễn dịch ở người (HIV), tiến sĩ Montagnier thực hiện một số nghiên cứu khoa học khác và nhận được sự tôn trọng lớn từ giới chuyên môn cũng như công chúng.
Vào ngày 9/2/2022, tiến sĩ Montagnier qua đời ở tuổi 90. Trước cái chết của nhà khoa học danh tiếng này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã ca ngợi "đóng góp to lớn" của ông trong cuộc chiến chống lại HIV/AIDS và gửi lời chia buồn tới gia đình của ông.
