Nấm hương hay còn gọi là nấm đông cô, từ lâu đã trở thành một nguyên liệu quen thuộc trong gian bếp của nhiều gia đình Việt Nam cũng như nhiều nước châu Á. Với hương thơm đặc trưng, vị ngọt tự nhiên và giá trị dinh dưỡng cao, nấm hương không chỉ là một loại thực phẩm ngon mà còn được xem là vị thuốc quý trong Đông y.
Nấm hương có tên khoa học là Lentinula edodes, thuộc họ nấm Lentinaceae. Loại nấm này có hình dáng đặc trưng với mũ nấm hình ô, màu nâu sẫm hoặc nâu nhạt, mặt trên mịn hoặc hơi nứt rạn tùy vào điều kiện sinh trưởng. Thịt nấm dày, dai, thơm và khi nấu lên sẽ toát ra mùi hương rất dễ chịu, chính vì vậy mới có tên là "nấm hương".
Nấm hương vốn mọc hoang dại trong tự nhiên, hiện nay chúng được trồng rộng rãi. Nấm tươi có màu sắc sáng, mũ nấm mềm hơn và dùng trực tiếp trong các món xào, lẩu. Trong khi đó, nấm khô được phơi hoặc sấy từ nấm tươi, có hương vị đậm đà hơn và thời gian bảo quản lâu hơn.
Trên thị trường, nấm hương được bày bán ở các chợ truyền thống, siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch. Giá cả của nấm hương tùy thuộc vào hình thức (tươi hay khô), nguồn gốc xuất xứ và phương pháp nuôi trồng. Giá dao động từ 100.000-400.000 đồng/kg.
Với hương thơm đặc trưng và vị ngọt thanh, nấm hương là nguyên liệu lý tưởng để chế biến nhiều món ăn hấp dẫn, vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng như nấm hương nhồi thịt hấp, canh gà hầm nấm hương, nấm hương xào cải thìa, bông cải hoặc cà rốt, nấu cùng súp, cháo, mì xào, lẩu, nem chay, hoặc làm nước dùng thực dưỡng...
Nấm hương còn được người xưa gọi là “nữ hoàng của các loại nấm”, điều này cho thấy địa vị của chúng trong họ nhà nấm. Thậm chí, người Nhật - nơi nổi tiếng có tuổi thọ cao còn rất coi trọng loại nấm này trong chế độ ăn uống hàng ngày và sử dụng khá nhiều.
Những tác dụng của nấm hương với sức khoẻ
Kiểm soát cân nặng
Nấm hương chứa nhiều loại axit amin thiết yếu, protein, khoáng chất, vitamin nhóm B, vitamin D và các dưỡng chất khác, thơm ngon, ít calo, nhiều chất xơ, là nguyên liệu tuyệt vời cho sức khỏe đường ruột và kiểm soát cân nặng.
Làm đẹp và chăm sóc da
Các chất axit nucleic có trong nấm hương, có thể làm giảm dần các nếp nhăn và vết thâm trên da, đồng thời đạt được hiệu quả làm trắng da và chống lão hóa. Nấm hương chứa nhiều chất xơ và chất sắt, có thể thúc đẩy quá trình giải độc, ngăn ngừa thiếu máu, cải thiện tình trạng sạm da, giúp làn da hồng hào rạng rỡ.
Ngăn ngừa tăng lipid máu
Nấm hương chứa chất axit nucleic, có thể ức chế sự gia tăng cholesterol trong máu và gan, cải thiện tính đàn hồi của mạch máu, có lợi cho bệnh nhân mắc bệnh mỡ máu, xơ cứng động mạch, cao huyết áp và bệnh tiểu đường.
Chăm sóc dạ dày
Nấm hương có thể thúc đẩy sự thèm ăn và cải thiện hiệu quả các triệu chứng như chán ăn. Nấm hương rất giàu chất xơ, có thể thúc đẩy nhu động đường tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
Ngăn ngừa ung thư
Các loại nấm hương rất phổ biến và rẻ tiền nhưng lại giàu polysacarit, polysacarit có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch, tăng cường sức đề kháng và ngăn ngừa ung thư, giảm cholesterol.
Lentinan: Là hoạt chất có hoạt tính sinh lý đặc biệt, đồng thời cũng là hoạt chất hữu hiệu nhất trong nấm. Nó có thể ức chế hoạt động của tế bào ung thư và cải thiện chức năng miễn dịch của cơ thể con người, được coi là chất bổ trợ miễn dịch đặc hiệu cho tế bào lympho T. Nó có thể tăng cường phản ứng miễn dịch, khôi phục chức năng của tế bào lympho T và chống lại hiệu quả bệnh ung thư.
Axit ribonucleic: Nó có thể tạo ra interferon chống ung thư và đạt được hiệu quả ngăn ngừa ung thư.
Selenium: Nó có thể loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể một cách hiệu quả, tăng cường chức năng miễn dịch của con người và ngăn ngừa ung thư dạ dày, ung thư thực quản và các bệnh về hệ tiêu hóa khác.