Nha đam (còn gọi là lô hội) là một loại cây mọng nước, thuộc họ hành tỏi (Asphodelaceae). Cây có thân ngắn hoặc gần như không có thân, lá mọc thành từng cụm, dày, dài và có hình mũi mác. Lá nha đam có màu xanh nhạt hoặc xanh đậm tùy theo giống, bên ngoài có viền răng cưa nhỏ, bên trong chứa lớp gel trong suốt giàu dưỡng chất. Cây rất dễ trồng, ưa nắng và chịu hạn tốt, thích hợp với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau ở Việt Nam.
Gel nha đam có vị hơi nhẫn, mát và có mùi nhẹ tự nhiên. Khi được sơ chế đúng cách, nha đam trở nên giòn, thanh và dễ ăn. Nhờ vị mát và tính giải nhiệt cao, nha đam thường được dùng trong các món tráng miệng, đồ uống thanh lọc cơ thể.
Nha đam là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều món ăn và thức uống bổ dưỡng. Một trong những món nổi tiếng nhất là chè nha đam đậu xanh – sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt thanh của đường phèn, độ bùi của đậu xanh và độ giòn mát của nha đam. Ngoài ra, nha đam nấu đường phèn cũng là món giải nhiệt tuyệt vời, đơn giản nhưng mang lại cảm giác dễ chịu, thanh mát trong những ngày hè oi ả. Không thể bỏ qua sinh tố nha đam, khi được xay cùng sữa chua và trái cây, tạo nên một loại thức uống giúp làm đẹp da, hỗ trợ tiêu hóa và tốt cho sức khỏe tổng thể.
Không chỉ được dùng trong món ngọt, nha đam còn có thể chế biến thành những món mặn hấp dẫn như canh nha đam nấu tôm, nha đam xào hải sản – vừa ngon miệng, vừa lạ vị. Đặc biệt, nha đam còn được sử dụng để làm nước ép detox khi kết hợp cùng chanh hoặc dưa leo, giúp thanh lọc cơ thể và hỗ trợ giảm cân. Với tính mát, dễ kết hợp và giàu dưỡng chất, nha đam thực sự là nguyên liệu lý tưởng cho cả ẩm thực và chăm sóc sức khỏe hàng ngày.
Hiện nay, nha đam được bán phổ biến ở chợ, siêu thị hoặc cửa hàng thực phẩm sạch với giá dao động khoảng 10.000–20.000 đồng/kg tùy vào kích thước và nơi bán. Gel nha đam đã sơ chế (bỏ vỏ, ngâm sạch) có thể có giá cao hơn, từ 30.000–40.000 đồng/kg, tiện lợi cho người tiêu dùng.
Nha đam có tốc độ sinh trưởng nhanh. Từ khi trồng đến lúc thu hoạch lá có thể sử dụng thường rơi vào khoảng 3–5 tháng, tùy theo giống cây và điều kiện chăm sóc. Sau khi thu hoạch lứa đầu, người trồng có thể cắt tỉa các lá trưởng thành để dùng dần, trong khi cây vẫn tiếp tục phát triển. Cây nha đam cũng rất dễ nhân giống bằng cách tách cây con mọc quanh gốc.
Những tác dụng của cây nha đam với sức khỏe
Bảo vệ hệ tiêu hóa
Nha đam được xem như một phương thuốc tự nhiên hỗ trợ dạ dày, với khả năng bảo vệ niêm mạc và thúc đẩy quá trình làm lành các tổn thương bên trong. Thành phần polysaccharide trong nha đam giúp hình thành lớp màng bao bọc đường tiêu hóa, từ đó làm dịu sự kích ứng do axit dạ dày gây ra, hỗ trợ làm giảm triệu chứng loét và tái tạo lại niêm mạc tổn thương.
Tăng cường sức khỏe mạch máu
Hợp chất calcium citrate có trong nha đam đóng vai trò tích cực trong việc cải thiện sức khỏe tim mạch. Nó giúp thúc đẩy lưu thông máu, làm giãn mao mạch, giảm cholesterol và hỗ trợ điều hòa huyết áp. Nhờ đó, nha đam rất có ích cho người mắc bệnh tim mạch hay các vấn đề về mạch máu não.
Hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Trước thực trạng bệnh tiểu đường ngày càng gia tăng, nha đam nổi lên như một giải pháp hỗ trợ tự nhiên. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nha đam giúp hạ đường huyết và cholesterol, góp phần kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Giúp thư giãn và dễ ngủ
Hương thơm dịu nhẹ từ nha đam có tác dụng làm dịu tâm trạng, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Việc đặt một chậu nha đam trong phòng không chỉ thanh lọc không khí mà còn mang lại cảm giác thư thái, giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Hỗ trợ giảm cân
Nước ép nha đam chứa nhiều chất xơ, khi vào cơ thể sẽ kích thích nhu động ruột và tăng cường khả năng đào thải độc tố. Các axit hữu cơ trong nha đam còn tham gia vào quá trình chuyển hóa chất béo và protein, từ đó hỗ trợ kiểm soát cân nặng một cách tự nhiên và an toàn.
Dưỡng da, làm đẹp
Nha đam nổi tiếng với công dụng làm đẹp da nhờ khả năng dưỡng ẩm, làm dịu và phục hồi da tổn thương. Gel nha đam có thể làm mát da, hỗ trợ làm lành vùng da bị bỏng rát, đồng thời giảm mụn, tàn nhang và làm đều màu da. Với việc sử dụng thường xuyên, làn da sẽ trở nên mịn màng, tươi trẻ và đàn hồi hơn.
Tẩy trang dịu nhẹ
Nhờ kết cấu dạng gel mát lành và không chứa hóa chất mạnh, nha đam là lựa chọn lý tưởng cho những ai có làn da nhạy cảm. Chỉ cần thoa một lớp mỏng rồi lau sạch bằng khăn mềm, bạn vừa có thể làm sạch da vừa cấp ẩm tự nhiên. Theo Tiến sĩ Jaliman, nha đam còn có khả năng chống lão hóa, rất thích hợp để thay thế các sản phẩm tẩy trang công nghiệp dễ gây kích ứng.
