Dự án Khu đô thị mới An Bình: Những vi phạm "vượt ngưỡng"
Ngày 16/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ đã thông tin chính thức khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về quản lý đất đai" liên quan đến các sai phạm nghiêm trọng tại Dự án Khu đô thị mới An Bình (phường An Bình, quận Ninh Kiều cũ). Dự án này có tổng diện tích quy hoạch là 178.190m2 (tương đương 17,8 ha).
Đại tá Nguyễn Thanh Bình, Phó Giám đốc Công an TP Cần Thơ thông tin việc khởi tố vụ án tại buổi họp báo của UBND TP Cần Thơ ngày 16/10. Ảnh: HT
Dự án trên được UBND TP Cần Thơ cũ chấp thuận chủ trương đầu tư nhằm xây dựng khu đô thị phát triển đồng bộ, hiện đại, hoàn chỉnh, đồng thời tạo quỹ nhà ở và xây dựng phát triển hạ tầng trên địa bàn quận Ninh Kiều cũ. Thời gian thực hiện dự án theo kế hoạch là 5 năm, từ năm 2016-2020.
Việc khởi tố vụ án diễn ra sau khi Thanh tra TP Cần Thơ cũ ban hành kết luận vào năm 2024, trong đó kiến nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan công an do phát hiện nhiều dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Vi phạm "vượt ngưỡng" của Luật Đất đai 2013
Sai phạm nổi bật và là căn cứ chính để kiến nghị điều tra là việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa trên 10 ha để thực hiện dự án nhưng không có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ.
Thanh tra thành phố đã làm rõ sự thiếu minh bạch trong quá trình tham mưu này. Ban đầu, diện tích đất lúa cần chuyển đổi được báo cáo chỉ là 3,56 ha. Tuy nhiên, đến năm 2017, diện tích thực tế được xác định lên tới 15,9 ha. Dù diện tích đã vượt quá quy định cần trình Thủ tướng Chính phủ, Chi cục Quản lý đất đai (Sở TN&MT) vẫn không tham mưu xin ý kiến Thủ tướng mà tiếp tục thực hiện việc giao, cho thuê đất cho chủ đầu tư. Việc này bị kết luận là vi phạm nghiêm trọng quy định về quản lý, sử dụng đất trồng lúa.
Ngoài ra, việc ban hành quyết định giao đất khi công tác giải phóng mặt bằng chưa hoàn thành cũng bị xác định là chưa đúng quy định.
Thiếu điều kiện chỉ định thầu và sai sót tài chính
Kết luận thanh tra cũng chỉ ra những vấn đề về trình tự, thủ tục và thẩm quyền. Cụ thể, việc Sở Xây dựng tham mưu UBND thành phố chấp thuận Công ty CP Đầu tư Xây dựng Hồng Phát làm chủ đầu tư dự án theo hình thức chỉ định nhà đầu tư chưa phù hợp với Luật Nhà ở năm 2014, vì Công ty này chưa có quyền sử dụng đất ở đối với khu đất thực hiện dự án nên chưa đủ điều kiện chỉ định nhà đầu tư.
Trong vấn đề tài chính, việc xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất cho nhà đầu tư chưa theo quy định. Việc cơ quan thuế khấu trừ và phân bổ chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng cũng chưa đảm bảo quy định, dẫn đến giảm thu ngân sách hơn 25,6 tỷ đồng. Mặc dù số tiền này đã được cơ quan thuế truy thu sau kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, sai sót trong việc xác định giá đất và tính tiền sử dụng đất vẫn là một điểm cần làm rõ.
Bồi thường, tái định cư và quy hoạch có vấn đề
Quá trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cũng được phát hiện có nhiều sai sót. Hội đồng bồi thường quận Ninh Kiều cũ đã tính sai phương án bồi thường, hỗ trợ về đất với số tiền hơn 93 triệu đồng, và bồi thường cây lâu năm trồng trên đất trồng lúa không đúng quy định. Đặc biệt, đến thời điểm thanh tra, dự án vẫn chưa hoàn thành việc bàn giao nền tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng.
Thậm chí, trong quy hoạch, việc cho phép chuyển quyền sử dụng 135 lô nền mặt tiền các tuyến đường A5 và 23 cũng được xác định là không đúng quy định, do thuộc khu vực không được phép phân lô, bán nền. Đồ án quy hoạch 1/500 Khu đô thị mới An Bình cũng chưa đáp ứng các tiêu chí của khu đô thị.
Việc khởi tố vụ án hình sự đã đưa những sai phạm tại Dự án Khu đô thị mới An Bình vào giai đoạn điều tra tố tụng. Vấn đề đặt ra là cơ quan điều tra sẽ làm rõ trách nhiệm của những tổ chức, cá nhân nào trong việc tham mưu và ra quyết định giao, cho thuê đất trái quy định, đặc biệt là hành vi chuyển đổi đất lúa trên 10 ha mà không có sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ.
Hiện cơ quan Công an đang tiếp tục thu thập hồ sơ, tài liệu và tiến hành các hoạt động tố tụng tiếp theo, theo quy định pháp luật.
