Như thông tin BS. Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam chia sẻ trên báo chí thì hiện nay đông trùng hạ thảo bị làm giả rất nhiều, với cách thức rất tinh vi.
Đông trùng hạ thảo giả được làm bằng thân củ của địa tàm và thảo thạch rồi cắm cỏ vào, có loại được làm từ bột ngô, bột mạch, thạch cao. Một số khác được sản xuất công nghiệp trông như thật.
Đông trùng hạ thảo do chất đệm nấm mọc dính liền vào đầu sâu non mà thành. Đầu sâu non giống như con tằm, dài chừng 3-5 cm, đường kính khoảng 0,3-0,8 cm. Bên ngoài có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng với khoảng 20-30 vằn khía, vằn khía ở gần đầu nhỏ hơn.
Phần đầu có màu nâu đỏ, đuôi giống như đuôi con tằm, có tất cả 8 cặp chân, nhưng 4 đôi ở giữa là rõ nhất. Chất đệm nấm hình que cong mọc ra từ mình sâu non, dài hơn sâu non một chút. Sâu non dễ bẻ gãy, ruột bên trong căng đầy, màu trắng hơi vàng; chất đệm nấm khá dai và bên trong ruột hơi rỗng, có màu trắng ngà.
Để phân biệt đông trùng hạ thảo thật, giả, cách thông thường nhất là phải quan sát lớp vỏ bên ngoài.
Đông trùng hạ thảo thật có phần đầu sâu non và đầu thảo gắn với nhau một cách tự nhiên, chỗ nối với nhau rất khớp, hoàn toàn không thấy dấu vết nối, nếu là hàng giả dễ dàng có thể nhìn thấy vết nối.
Phần thần sâu của đông trùng hạ thảo thật có nhiều vân, cứ ba vân làm thành một gấp, các nếp gấp xếp thành hàng, các vân nằm gần phía đầu rất sâu. Đồ giả có các nếp gấp giao nhau bằng phẳng vì chúng được dùng khuôn để tạo ra.
Đông trùng hạ thảo thật có 8 chân đối xứng nhau còn đồ giả thì số lượng chân không cố định, con thì có 8 chân, con có nhiều hơn hoặc ít hơn 8 chân.
Một dấu hiệu nữa để phân biệt đông trùng hạ thảo thật giả là khi tách thân ra. Nếu là đồ thật thì có đường vân rất rõ nét, còn là đồ giả thì không có.
Bạn cũng có thể ngửi để phát hiện đông trùng hạ thảo thật giả. Nếu thật chúng ta sẽ ngửi ngay thấy mùi giống mùi nấm rơm và mùi tanh của nấm hương rất đậm. Những được làm giả không có mùi này, nếu có thì là mùi tanh của cá, mùi nước hoa giả hoặc mùi nguyên liệu hóa học.
Đông trùng hạ thảo thật khi cầm lên sẽ có cảm giác nhẹ bẫng như cây cỏ khô, đồ giả thì thường nặng tay hơn.
Đông trùng hạ thảo thật khi nhai thì càng nhai càng thơm, trong miệng có mùi thơm như mùi thịt gà. Đồ giả giả sẽ có cảm giác cứng, sau khi nhai có nước bọt tiết ra ta sẽ thấy giống bột đất sét, đến khi không thể nhai nữa nó hoàn toàn không có mùi thơm của thịt mà có mùi đất rất nồng.
