Việc liên tục xuất hiện các biến chủng mới của virus corona đang đe dọa thành quả chống dịch của cả thế giới. Cụ thể, sự đột biến của virus corona đã gây ra những thay đổi về cấu trúc, điều này cũng làm giảm khả năng bảo vệ của vắc xin phòng COVID-19, dẫn đến xuất hiện sự lây nhiễm đột phá.

Để đối phó với nhiễm trùng đột phá, các chuyên gia y tế thế giới đã liệt kê một số phương pháp có thể được áp dụng trong chiến lược phát triển vắc xin và thuốc phòng, chống COVID-19.

1. Trộn vắc xin giúp tăng cường khả năng bảo vệ chống lại virus đột biến

Bất kể nghiên cứu phối trộn vắc xin "AstraZeneca - Pfizer" hay "AstraZeneca - Moderna", các kháng thể trung hòa huyết thanh của đối tượng được phân tích đều có tác dụng bảo vệ khá tốt. Thêm vào đó, các kháng thể trung hòa hiệu quả cao được tạo ra từ việc trộn vắc xin cũng có thể được sử dụng để chống lại các chủng virus biến thể.

Trong nghiên cứu hỗn hợp vắc xin của Đức, người ta thấy rằng hỗn hợp AstraZeneca cộng với Pfizer có khả năng bảo vệ chống lại các virus biến thể Alpha, Beta và Gamma cao hơn so với hai liều BNT. Nghiên cứu hỗn hợp AstraZeneca và Modena của Thụy Điển cũng cho thấy có tác dụng bảo vệ chống lại virus Beta.

2. Tiêm bổ sung liều vắc xin thứ ba

Để đối phó với sự lây nhiễm đột phá của biến thể Delta, nhiều quốc gia châu Âu và Mỹ đã quyết định tiêm liều thứ ba.

Nhà sản xuất vắc xin Pfizer của Hoa Kỳ hiện đang đề xuất với Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ sửa đổi cách sử dụng liều thứ ba, khuyến cáo nên bổ sung liều thứ ba 6 - 12 tháng sau liều thứ hai để duy trì kháng thể và khả năng bảo vệ.

Anh, Israel, Đức và Pháp đã lên kế hoạch tiêm liều vắc xin thứ ba cho các nhóm người dễ bị tổn thương như suy giảm miễn dịch và người cao tuổi vào mùa thu để duy trì khả năng bảo vệ kháng thể của họ.

Việc tiêm bổ sung vắc xin có thể nhân lên các tế bào B được đánh dấu kháng thể và tăng nồng độ kháng thể để chống lại các tác nhân gây bệnh, đồng thời tăng cường trí nhớ trong các tế bào B, giúp kháng thể phản ứng nhanh hơn và mạnh hơn khi tiếp xúc với virus gây bệnh.

3. Một liều vắc xin cộng với các can thiệp sức khỏe cộng đồng không dùng thuốc

Đối với các quốc gia có tỷ lệ lây nhiễm cộng đồng thấp, chẳng hạn như Đài Loan, một liều vắc xin AstraZeneca hoặc mRNA cộng với khẩu trang và các biện pháp ngăn cách xã hội cũng có mức độ bảo vệ nhất định đối với các chủng virus đột biến và ngăn nó gây ảnh hưởng sâu rộng đến cộng đồng.

Hiệu quả của các biện pháp y tế công cộng không dùng thuốc trong việc kiểm soát làn sóng dịch bệnh do biến thể Delta gây ra cũng được chứng minh trong các chiến lược kiểm soát dịch bệnh quốc tế.

Các quốc gia như Đức, Canada và Hungary, ngoài việc thực hiện các chính sách phân phối vắc xin còn kết hợp với xét nghiệm đầu vào tiêu chuẩn cao để ngăn chặn sự di cư của các biến thể Delta từ nước ngoài. Họ cũng sử dụng phát hiện sàng lọc và can thiệp y tế công cộng để đạt được mục đích kiểm soát dịch bệnh.

Đài Loan cũng đã tăng cường quản lý nhập cảnh, sử dụng các biện pháp như xét nghiệm, kiểm dịch, cách ly để ngăn chặn các trường hợp nhập cư từ nước ngoài vào gây lây truyền cộng đồng. Kết hợp với việc tiêm vắc xin đạt tỷ lệ bao phủ cao, không để dịch lây lan.

4. Phát triển vắc xin thế hệ tiếp theo

Trước những đột biến vô tận của virus corona và đại dịch thế giới do nó gây ra, giới khoa học cũng đang tích cực phát triển các loại vắc xin thế hệ tiếp theo. Chiến lược hiện tại là phát triển vắc xin với nhiều giá hiệu chuẩn cho nhiều địa điểm biến thể.

Ví dụ, với vắc xin mRNA hiện đang được sử dụng rộng rãi trên thế giới, mRNA có trong vắc xin thế hệ tiếp theo được thiết kế cho các vị trí đột biến có thể được sử dụng để kích thích hệ thống miễn dịch của con người, ngăn chặn virus khiến con người mắc bệnh.

Các công nghệ vắc xin khác nhau như vectơ và protein tái tổ hợp cũng đang phát triển vắc xin thế hệ tiếp theo để chống lại các virus đột biến.

Tuy nhiên, liệu những phương pháp này có đủ để đối phó với sự lây nhiễm đột phá của biến chủng Delta hay không vẫn còn phải kiểm tra rất nhiều lần bởi các nghiên cứu thực nghiệm khoa học hơn.

Hiện tại, các nhà khoa học đang nỗ lực phát triển vắc xin thế hệ tiếp theo, bao gồm sửa đổi vắc xin mRNA hiện tại với các biến thể của chuỗi gen đột biến của virus corona. Hoặc sử dụng vùng biến đổi thấp của protein đột biến để tạo ra nhiều loại vắc xin chống lại các loại virus khác nhau.

Bên cạnh đó, họ còn sử dụng một loạt các protein đột biến trimeric khác nhau để sản xuất vắc xin protein đột biến đa hóa trị và vắc-xin RBD đa hóa trị với tham vọng sẽ đối phó với virus corona đột biến một lần và mãi mãi.

Tuy vậy, trước khi các nhà khoa học nghiên cứu thành công vắc xin thế hệ mới hoặc thuốc đặc trị COVID-19, bạn nên tự bảo vệ chính bản thân, gia đình và cộng đồng bằng cách tiêm vắc xin đầy đủ, thực hiện nghiêm túc quy tắc 5K (Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung – Khai báo y tế) để phòng chống dịch bệnh một cách tối đa.