Vụ tai nạn 2 xe khách đấu đầu tại Kon Tum xảy ra trưa 30/6 đã khiến 4 người chết, 12 người khác bị thương.
Đáng lưu ý, 1 trong 4 nạn nhân tử vong nhiễm HIV, nhưng khi đưa đi cấp cứu và làm nhiệm vụ cấp cứu, 7 người dân và 17 y, bác sĩ không hay biết nên không có sự phòng hộ. Cả 17 cán bộ y tế đều đang làm việc tại BV đa khoa huyện Đắk Hà.
BS Nguyễn Thị Diệu Thuý, Giám đốc Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Kon Tum cho biết, ngay trưa qua, 17 y, bác sĩ và 6 người dân đã được uống thuốc chống phơi nhiễm HIV ARV điều trị phơi nhiễm. Trưa 02/7, thêm 1 người dân được uống bổ sung ngay khi phát hiện.
 |
| Các y, bác sĩ cấp cứu nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông tại Kon Tum. Ảnh: Thanh niênTheo BS Thuý, việc điều trị dự phòng đúng quy định và trong vòng 48 giờ sau phơi nhiễm có thể giảm được đến 80% khả năng nhiễm HIV (nếu sau 72 giờ, việc điều trị dự phòng không có tác dụng). |
BS Thuý cung cấp thêm, nạn nhân Trần Thị M. (51 tuổi) nằm trong danh sách điều trị do trung tâm quản lý. Lần lấy thuốc mới nhất là ngày 5/6 vừa qua.
Theo nhận định, do được điều trị ARV thường xuyên nên tải lượng virus HIV trong máu sẽ thấp hơn những trường hợp không dùng, khả năng lây nhiễm sẽ thấp hơn.
Theo đó cả 24 trường hợp sẽ được điều trị dự phòng bằng thuốc ARV liên tục trong 28 ngày, sau 3 tháng xét nghiệm lại và sau 6 tháng xét nghiệm lần 2.
Song song đó, các trường hợp này được khuyến cáo không được cho máu, quan hệ tình dục an toàn, thực hành tiêm chích an toàn và không cho con bú cho đến khi loại trừ được tình trạng nhiễm HIV. Đồng thời tư vấn tiêm vắc xin viêm gan B nếu cá nhân chưa bị nhiễm virus viêm gan B.
Cách xử trí khi bị phơi nhiễm
Các tình huống phơi nhiễm HIV chính gồm: Do kim chứa máu của người nhiễm HIV đâm vào; vết thương do dao mổ và các dụng cụ sắc nhọn khác có dính máu hoặc dịch cơ thể của người bệnh; tổn thương qua da do các ống đựng máu hoặc dịch của người bệnh bị vỡ đâm vào; máu, chất dịch cơ thể của người bệnh bắn vào các vùng da bị tổn thương (chàm, bỏng, viêm loét từ trước) hoặc niêm mạc (mắt, mũi, họng); do người nghi nhiễm HIV cắn; quan hệ tình dục không an toàn.
 |
| Phơi nhiễm HIV đều có thể xảy ra cả trong và ngoài môi trường nghề nghiệp. |
Quy trình xử lý gồm 7 bước:
- Bước 1: Xử lý vết thương tại chỗ: Rửa ngay vết thương dưới vòi nước; để vết thương tự chảy máu trong một thời gian ngắn, không nặn bóp vết thương; rửa kỹ bằng xà phòng và nước sạch.
Nếu phơi nhiễm qua niêm mạc mắt: Rửa mắt bằng nước cất hoặc nước muối NaCl 0,9% liên tục trong 5 phút. Dùng vòi rửa mắt khẩn cấp nếu có (thường được trang bị trong các phòng xét nghiệm khẳng định)
Phơi nhiễm qua niêm mạc miệng, mũi: Rửa mũi bằng nước cất hoặc dung dịch NaCl 0,9 % và xúc miệng bằng NaCl 0,9 % nhiều lần.
- Bước 2: Báo cáo người phụ trách và làm biên bản (chú ý ghi đầy đủ ngày, giờ).
- Bước 3: Đánh giá nguy cơ phơi nhiễm theo mức độ tổn thương và diện tích tiếp xúc.
Những trường hợp có nguy cơ gồm:
Tổn thương do kim đâm: Nếu là kim nòng rỗng cỡ to, chứa nhiều máu, đâm sâu thì nguy cơ cao hơn là kim nòng nhỏ, chứa ít máu và đâm xuyên nông.
Tổn thương da sâu do dao mổ hoặc các ống nghiệm chứa máu và chất dịch cơ thể của người bệnh bị vỡ đâm phải.
Máu và chất dịch cơ thể của người bệnh bắn vào các vùng da, niêm mạc bị tổn thương viêm loét hoặc xây sát từ trước (thậm chí ngay cả khi không biết có bị viêm loét hay không). Nếu viêm loét hoặc xây sát rộng thì nguy cơ cao hơn.
- Bước 4: Xác định tình trạng HIV của nguồn gây phơi nhiễm.
- Bước 5: Xác định tình trạng HIV của người bị phơi nhiễm. Nếu kết quả xét nghiệm HIV dương tính ngay sau khi phơi nhiễm chứng tỏ người bị phơi nhiễm đã nhiễm HIV từ trước, không phải do phơi nhiễm.
Dừng sử dụng thuốc ARV cho dự phòng sau phơi nhiễm. Tư vấn, chuyển người bị phơi nhiễm đến cơ sở điều trị HIV để được điều trị.
- Bước 6: Tư vấn cho người bị phơi nhiễm.
- Bước 7: Điều trị dự phòng bằng thuốc ARV, càng sớm càng tốt, tối ưu nhất trong vòng 72 giờ.
