Ngày 25/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Huế cho biết đang tạm giữ hình sự Hồ Văn Phương Tâm (42 tuổi, ngụ quận Bình Tân, TP HCM; quê ở phường Hương Long, quận Phú Xuân, TP Huế) để điều tra về hành vi cố ý làm hư hỏng tài sản. Thông tin ban đầu, khoảng 11h55 ngày 24/5, ông Tâm mua vé vào cổng Đại Nội Huế. Sau đó, người này vào khu vực Điện Thái Hòa, leo qua hàng rào bảo vệ trong điện rồi ngồi lên Ngai vàng triều Nguyễn và dùng tay bẻ phần tựa tay bên trái của ngai vàng và đập phá.

Đến 12h10 cùng ngày, lực lượng Bảo vệ Đại Nội Huế đã khống chế ông Tâm và báo cho Công an phường Đông Ba (quận Phú Xuân) đến lập biên bản bắt người phạm tội quả tang. Qua test nhanh, ông Tâm âm tính với ma túy. Tuy nhiên, cơ quan điều tra chưa thể lấy lời khai do người này có biểu hiện tâm thần, nói nhảm, không thể trả lời các câu hỏi của điều tra viên.

Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Vũ Anh Tuấn - Văn phòng Luật sư Trung Hòa (Đoàn luật sư TP Hà Nội) nhận định: Hành vi của người đàn ông ngang nhiên leo lên khu vực đặt ngai vàng - Bảo vật quốc gia và dùng thanh sắt đập phá đã gây chấn động dư luận, khiến không ít người phẫn nộ. Đây không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn đặt ra những câu hỏi về năng lực và trách nhiệm của cơ quan quản lý di sản văn hóa.

“Một di sản linh thiêng, biểu tượng của quốc thể, lại bị xâm phạm công khai giữa ban ngày. Vụ việc không chỉ mang tính hình sự mà còn cho thấy một lỗ hổng sâu sắc trong công tác bảo tồn di sản”, luật sư Tuấn nhấn mạnh. Ngai vàng triều Nguyễn là một hiện vật độc bản, mang giá trị văn hóa và lịch sử to lớn, không thể đo đếm bằng tiền. Việc đập phá di vật này không chỉ gây tổn thất về vật chất mà còn là sự xúc phạm nghiêm trọng đến biểu tượng quyền lực của một vương triều, yếu tố có thể làm tăng nặng hậu quả pháp lý.

Theo luật sư Tuấn, hành vi đập phá này có dấu hiệu cấu thành tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” theo Điều 178 Bộ luật Hình sự. Trong trường hợp thiệt hại vượt quá 500 triệu, khung hình phạt cao nhất có thể lên tới 20 năm tù, đặc biệt nếu có tình tiết tăng nặng.

Lỗ hổng trong quản lý di tích

Một câu hỏi được đặt ra: Tại sao một khu vực đặc biệt – nơi đặt ngai vàng triều Nguyễn lại không có lực lượng bảo vệ túc trực, không có hệ thống cảnh báo và không có ai phản ứng kịp thời?

Hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy đối tượng đã đập phá trong nhiều phút mà không gặp bất kỳ sự ngăn chặn nào từ phía lực lượng chức năng. Điều này phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống giám sát và ứng phó khẩn cấp tại di tích. “Nếu chỉ cần một thanh sắt và vài phút hành động điên cuồng là có thể làm hư hại một di sản cấp quốc gia, thì mọi danh hiệu, mọi danh xưng ‘bảo vật’ cũng trở nên mong manh”, luật sư Tuấn cảnh báo.

Luật Di sản văn hóa và các văn bản pháp lý liên quan đã quy định rõ: cơ quan, tổ chức được giao quản lý di tích phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các di sản, đặc biệt là những bảo vật cấp quốc gia. Nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng do buông lỏng quản lý, người đứng đầu đơn vị có thể bị xử lý hành chính, thậm chí bị xem xét trách nhiệm hình sự.

Không dừng lại ở việc xử lý cá nhân phá hoại, dư luận đang mong chờ một cuộc tổng rà soát hệ thống bảo vệ các di sản trọng yếu từ camera giám sát, hệ thống cảnh báo tự động, lực lượng bảo vệ, đến quy trình ứng phó khẩn cấp. Đồng thời, cần công khai trách nhiệm và hướng xử lý đối với các cơ quan quản lý, để người dân có quyền biết ai phải chịu trách nhiệm khi di sản quốc gia bị xâm hại.

Vụ việc tại điện Thái Hoà là hồi chuông cảnh báo rõ ràng: Nếu không có biện pháp mạnh mẽ và kịp thời, thì dù quý giá đến đâu, di sản cũng có thể bị hủy hoại chỉ trong tích tắc. Đã đến lúc cần ban hành các chế tài nghiêm khắc hơn, không chỉ với kẻ phá hoại, mà cả với những hành vi thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý di sản.

>>> Xem thêm video: Nhóm thanh thiếu niên mang dao tự chế tìm chém đối thủ